W Polsce znajdują się 122 parki krajobrazowe, z czego najstarszy jest Suwalski P.K. – utworzony w 1976 roku, a najmłodszy Nadgoplański Park Tysiąclecia (województwo wielkopolskie) - utworzony w 2009. Z kolei największym powierzchniowo (nie licząc obszarów otuliny) jest P.K. Dolina Baryczy – 870,4 km
2, a najmniejszy P.K. Stawki - 17,32 km
2.
Na pograniczu podkarpackiego i lubelskiego:
Południoworoztoczański PK
Park obejmuje całą polską część Roztocza Południowego, zwanego także Roztoczem Wschodnim, z najwyższymi na polskim Roztoczu wzniesieniami Wielkiego Działu i Krągłego Goraja (oba o wysokości 390 m n.p.m.)
PK Puszczy Solskiej
Większość część obszaru Parku leży na płaskiej, sandrowej Równinie Biłgorajskiej, porośniętej borami Puszczy Solskiej. Jej monotonny krajobraz równinny urozmaicają liczne doliny cieków, a także wydmy oraz zabagnione zagłębienia międzywydmowe. Najciekawsza pod względem krajobrazowym jest północno-wschodnia część Parku, obejmująca krawędź Roztocza, wznoszącą się kilkadziesiąt metrów nad Równiną Biłgorajską.
PK Lasy Janowskie
Park chroni część Puszczy Solskiej stanowiąc istotny element strefy chronionego krajobrazu obejmującego Puszczę Solską i Sandomierską oraz doliny Sanu i Wisły.
Na trójstyku:
P.K. Podlaski Przełom Bugu
Formalnie, Park Krajobrazowy znajduje się jedynie na terenie lubelskiego. Ale... Trójstyk województw występuje tu jak nigdzie indziej - Bug jest tu rzeką graniczną...
W dolinie Bugu zachowały się również duże połacie lasu, bogactwo szaty roślinnej i siedliska wielu gatunków zwierząt. Przyrodnicze walory tych terenów doceniono, włączając w 1993 r. zachodnią część Podlaskiego Przełomu Bugu do Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego. Natomiast rok później we wschodniej części regionu powołano Park Krajobrazowy Podlaski Przełom Bugu (od Terespola do ujścia Tocznej). Ma on chronić przyrodniczy cud lewobrzeżnej doliny rzeki. Takich widoków jak tutaj nie uświadczymy nigdzie indziej w Europie.
Na pograniczu Kujaw, Warmii i Mazowsza:
BPK położony jest na obszarze 2 województw: kujawsko - pomorskiego (12 349 ha) i warmińsko - mazurskiego (4 336 ha) oraz na terenie 6 gmin : Zbiczno, Jabłonowo Pomorskie, Brodnica, Brzozie, Biskupiec Pomorski i Kurzętnik. BPK zajmuje centralną, najbardziej wartościową pod względem przyrodniczym i kulturowym część Pojezierza Brodnickiego.
Górznieńsko-Lidzbarski P.K. utworzony został w celu ochrony niepowtarzalnych wartości przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych. Obszar Parku rozciąga się na terenie trzech województw: kujawsko-pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i mazowieckiego. Jego powierzchnia całkowita wynosi 27 764,3 ha. Największa część – 13 901,5 ha położona jest w województwie kujawsko-pomorskim. Obejmuje w całości miasto Górzno oraz fragmenty gmin: Górzno, Brzozie, Bartniczka i Świedziebnia. Pozostała część leży na terenie gminy Lidzbark – 8 632,7 ha (woj. warmińsko-mazurskie) oraz Lubowidz – 5 230,1 ha (woj. mazowieckie). Pod względem fizyczno-geograficznym teren GLPK zlokalizowany jest we wschodniej części Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego, na pograniczu trzech mezoregionów: Pojezierza Dobrzyńskiego od zachodu, Garbu Lubawskiego od północy oraz Równiny Urszulewskiej od południa i wschodu. Od 1993 roku cały obszar Parku znajduje się w granicach „Zielonych Płuc Polski” - najczystszej i najbogatszej przyrodniczo części kraju.
Na pograniczu Małopolski i Śląska:
P.K. Beskidu Małego
Park ten o powierzchni 25 770 ha został utworzony w 1998 r. Leży on w obrębie województw śląskiego i małopolskiego. Po reformie administracyjnej w 1999 roku Park wszedł w skład Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego. Prawie cały Beskid Mały jest zbudowany z piaskowców godulskich. Są to skały o budowie drobnoziarnistej, dość twarde i odporne na procesy wietrzenia.
P.K. Orlich Gniazd
Park Krajobrazowy Orlich Gniazd jest jednym z bardziej zróżnicowanych obszarów pod względem geomorfologii oraz rodzajów siedlisk. Znajduje się tu unikat w skali całego kraju – Pustynia Błędowska oraz liczne wapienne formy skałkowe, a także bardzo cenne ekosystemy leśne, głównie buczyny. Żaden z turystów udających się na wycieczkę w te tereny nie będzie zawiedziony. W Parku zobaczy z pewnością piękne krajobrazy, ciekawe obiekty przyrody ożywionej i nieożywionej oraz kilka zabytków kulturowych, reprezentowanych głównie przez kościoły
i średniowieczne zamki.
Park Krajobrazowy Orlich Gniazd położony jest na terenie dwóch województw: śląskiego i małopolskiego. Na obszarze Małopolski jego powierzchnia wynosi 12 842,2 ha. Na terenie Parku znajdują się następujące gminy: Bolesław, Klucze, Olkusz, Trzyciąż i Wolbrom. Rozciąga się on na północ od Olkusza, obejmując swym zasięgiem duże obszary leśne wokół miejscowości Klucze oraz zalesione wzgórza ciągnące się wzdłuż granicy województw, pomiędzy Rodakami, Krzywopłotami a Strzegową. Niewielka enklawa Parku na obszarze Małopolski znajduje się również w okolicach miejscowości Poręba Dzierżna. Park powstał w 1981 roku (na terenie dzisiejszego województwa śląskiego w 1980 roku), a swoją nazwę zawdzięcza znajdującym się na jego terenie średniowiecznym zamkom. Ich usytuowanie na niedostępnych, wapiennych wzgórzach porównywane jest do orlich gniazd.
Na pograniczu łódzkiego i Śląskiego:
Załęczański P.K.
historyczna Wielkopolska:
Nadgoplański Park Tysiąclecia
Nadgoplański Park Tysiąclecia to obszar pól uprawnych, łąk i pastwisk, lasów, bagien, trzcinowisk i innych nieużytków oraz jezioro. Jezioro Gopło - serce parku zwane w przeszłości Mare Polonorum, to miejsce lęgowe licznych gatunków ptactwa wodnego, błotnego i lądowego oraz miejsce ich odpoczynku podczas wiosennych i jesiennych przelotów. Park Tysiąclecia powołany został nie tylko dla ochrony ptaków, ale również dla zabezpieczenia wartości historycznych tego regionu związanych z początkiem państwa polskiego.
Tu nad Gopłem, jak dowodzą prowadzone badania archeologiczne stałe osadnictwo istniało już w epoce kamiennej. Kruszwica w przeszłości posiadała rangę stolicy Książęcej, Królewskiej i biskupiej a prawa miejskie nadał jej w 1422 roku Król Władysław Jagiełło.
Mazowieckie i Kujawsko-Pomorskie:
Gostynińsko-Włocławski P.K.
Wspólne pojezierze:
P.K. Ujście Warty
Występuje tu szereg cennych zbiorowisk roślinnych, charakterystycznych dla dolin rzecznych. Znajdują się tu zbiorowiska bagiennej roślinności z przewagą turzycowisk, wśród których miejscami występują płaty szuwarów trzcinowych, mannowych oraz mozgowych. Obszary te stanowią miejsce występowania szeregu gatunków roślin chronionych oraz typowych dla dolin rzecznych, między innymi rzadkiego wilczomlecza błotnego Euphorbia palustris.
Parki krajobrazowe w Polsce:
Województwo podkarpackie:
Ciśniańsko-Wetliński PK
Obszar Bieszczadów w wyniku burzliwej historii XX w. został pozbawiony powstałego w ciągu stuleci tradycyjnego i swoistego dziedzictwa kulturowego. Dotyczy to również obszaru Ciśniańsko-Wetlińskiego Parku Krajobrazowego. Przed wysiedleniem w połowie XX w. miejscową ludność stanowili w zdecydowanej większości Rusini – Łemkowie i Bojkowie. Przyjmuje się, że granicą między nimi był masyw Wysokiego Działu. Pierwsi zamieszkiwali na zachód od tego pasma, a drudzy na wschód. Te górskie ludy należąc do wschodniego obrządku chrześcijaństwa, wytworzyły interesujące kultury, których nieliczne ślady przetrwały do dziś.
Jaśliski PK
Jaśliski Park Krajobrazowy chroni wschodnią część Beskidu Niskiego - obszaru źródliskowego Jasiołki i Wisłoka. W systemie obszarów chronionych stanowi on łącznik pomiędzy Magurskim Parkiem Narodowym a Ciśniańsko - Wetlińskim Parkiem Krajobrazowym i Bieszczadzkim Parkiem Narodowym.
Na terenie Parku i w jego najbliższym sąsiedztwie turysta znajdzie wiele pięknych motywów: drewniane i murowane łemkowskie cerkwie, wsie ze starymi zagrodami, opuszczone doliny, w których stoją kapliczki i krzyże przydrożne, małomiasteczkowy układ urbanistyczny, cmentarze otoczone starodrzewem oraz mogiły wojenne.
PK Doliny Sanu
Park Krajobrazowy Doliny Sanu chroni malowniczą dolinę Sanu od źródeł po Jezioro Solińskie. Stanowi od północnego-wschodu naturalną otulinę dla Bieszczadzkiego Parku Narodowego i wraz z nim wchodzi w skład Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery „Karpaty Wschodnie”.
Czarnorzecko-Strzyżowski PK
Obszar Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego znajduje się w prowincji Karpat Zachodnich, leży w południowej części Pogórza Strzyżowskiego i oddzielonej od niej doliną Wisłoka południowo-zachodniej części Pogórza Dynowskiego.
PK Gór Słonnych
Osobliwością Parku są licznie występujące słone źródła, o których w swoim dziele "O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski" pisał Stanisław Staszic. Znaczne ich zagęszczenie znajduje się w obrębie szczytu Na Opalonym. Naliczono 78 potoków, które odprowadzają wody o różnym stopniu zawartości soli.
Nie tylko solanki ukryte są pod powierzchnią ziemi. Znane są złoża roponośne ciągnące się pasmem od Berehów Dolnych i Łodyny przez Ropienkę, Wańkową i Leszczowate po Witryłów, Temeszów i Obarzym.
PK POGÓRZE PRZEMYSKIEgo
Obszar Parku obejmuje jedyny w Polsce fragment najbardziej wysuniętych na zachód lesistych pogórzy Karpat Wschodnich. Zachowany tu jest jedyny w łuku karpackim skręt fałdów czołowych Karpat, tworzący tzw. sigmoidę przemyską. Pogórza - niewysokie, przepiękne góry z rusztową rzeźbą grzbietów oraz kratową siecią dolin rzecznych - sięgają do ponad 600 m. n.p.m.
Województwo lubelskie:
Chełmski P.K.
Położenie na pograniczu dwóch jednostek fizjograficznych Pagórów Chełmskich i Obniżenia Dubienki sprawia iż krajobraz Parku jest zróżnicowany. Północno-zachodnia część obejmująca Pagóry Chełmskie jest bardziej urozmaicona, charakteryzuje się ostańcowymi wzniesieniami o wysokości względnej dochodzącej do 50 m. W południowo-wschodniej części Parku przeważają płaskie, rozległe zagłębienia, które wypełnione są łąkami, torfowiskami oraz podmokłymi lasami. Chełmski Park Krajobrazowy leży w zlewni Bugu.
Kazimierski P.K.
Park utworzono dla ochrony lessowego krajobrazu części Płaskowyżu Nałęczowskiego, doliny Wisły oraz zachowania stanowisk roślinności stepowej i miejsc lęgowych ptaków. Kazimierski Park Krajobrazowy jest najstarszym parkiem krajobrazowym w województwie lubelskim.
Kozłowiecki P.K.
Kozłowiecki Park Krajobrazowy utworzono w celu ochrony Lasów Kozłowieckich – największego kompleksu leśnego w okolicach Lublina w pobliżu Kozłówki – wraz ze śródleśnymi łąkami, bagnami, stawami i enklawami rolniczo-osadniczymi.
Krasnobrodzki P.K.
Celem ochrony jest zachowanie unikatowych wartości przyrodniczych, historycznych, kulturowych i krajobrazowych Roztocza Środkowego, a w szczególności – zwartych kompleksów lasów mieszanych z dużą domieszką jodły wraz z charakterystyczną florą i fauną. W dolinie Wieprza możemy spotkać piaszczyste wydmy o parabolicznym kształcie, osiągające wysokość nawet do 20 m i długość do 1,5 km.
Krzczonowski P.K.
Park utworzono dla ochrony charakterystycznego krajobrazu centralnej części Wyżyny Lubelskiej, ze szczególnym uwzględnieniem bogatej rzeźby lessowej Wyniosłości Giełczewskiej.
Nadwieprzański P.K.
Nadwieprzański Park Krajobrazowy położony jest w centralnej części województwa lubelskiego nad środkowym odcinkiem Wieprza, na styku dwóch wielkich jednostek fizjograficznych: Wyżyny Małopolskiej i Niżu Zachodniorosyjskiego. Jest to jednocześnie umowna fizyczno-geograficzna granica pomiędzy Europą Wschodnią i Zachodnią.
P.K. Pojezierze Łęczyńskie
Park krajobrazowy Pojezierze Łęczyńskie składa się z dwóch części, połączonych wspólną otuliną. Od strony wschodniej sąsiaduje z Poleskim Parkiem Narodowym i jego otuliną. Pomimo przeprowadzanych niegdyś licznych melioracji oraz wydobycia węgla kamiennego w rejonie Lubelskiego Zagłębia Węglowego teren Parku jest jednym z najcenniejszych przyrodniczo obszarów województwa lubelskiego.
Poleski P.K.
Celem ochrony jest zachowanie naturalnego krajobrazu części Równiny Łęczyńsko-Włodawskiej, nazywanej również Pojezierzem Łęczyńsko-Włodawskim.
Skierbieszowski P.K.
Skierbieszowski Park Krajobrazowy jest najmłodszym z 17 parków krajobrazowych województwa lubelskiego. Został utworzony w 1995 roku. Jest też największym parkiem Lubelszczyzny. Ma powierzchnię 33 363, 51 ha zaś jego otulina zajmuje 12 625, 30 ha. Park został utworzony w celu zachowania walorów przyrodniczych, krajobrazowych, kulturowych, historycznych i turystycznych (w tym siedlisk muraw kserotermicznych i lasów bukowych przy północno - wschodniej granicy występowania) zachodniej części mezoregionu Działy Grabowieckie - jednego z najwyżej położonych regionów Wyżyny Lubelskiej.
Sobiborski P.K.
Park powołano dla ochrony lasów z torfowiskami i śródleśnymi jeziorami położonymi we wschodniej części Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Najcenniejsze fragmenty chronione są w postaci aż sześciu rezerwatów przyrody.
Strzelecki P.K.
Park chroni zwarty kompleks Lasów Strzeleckich wraz z fragmentem doliny Bugu.
Obszar jest słabo urzeźbiony i ma charakter równinny – bardziej urozmaicona jest jedynie południowo-wschodnia część otuliny parku, gdzie różnice wzniesień dochodzą do kilkudziesięciu metrów. R
Szczebrzeszyński P.K.
Park utworzono dla ochrony rzeźby terenu wschodniej części Roztocza Zachodniego z jedną z najważniejszych w kraju siecią wąwozów lessowych oraz w celu zabezpieczenia przed degradacją naturalnych dolin rzek Wieprza, Gorajca i Poru.
Wrzelowiecki P.K.
Park otacza ochroną krajobraz środkowo-zachodniej części Wyżyny Lubelskiej wraz z fragmentem przełomowego odcinka doliny Wisły.
W krajobrazie parku przeważają sady i plantacje owocowe, których rozwojowi sprzyjają urodzajne gleby i łagodny klimat. Ponad 38% powierzchni zajmują lasy grabowo-dębowe i bory sosnowo-dębowe, ze znacznym udziałem starodrzewu.
Województwo świętokrzyskie:
Chęcińsko-Kielecki P.K.
Chęcińsko-Kielecki Park Krajobrazowy położony jest w obrębie Wyżyny Kieleckiej, w południowo – zachodniej części Gór Świętokrzyskich, pomiędzy rzekami Łośną (Wierną Rzeką) i Bobrzą.
Krajobraz Parku tworzą niewysokie grzbiety górskie poprzedzielane rozległymi dolinami.
Cisowsko-Orłowiński P.K.
Cisowsko – Orłowiński Park Krajobrazowy położony jest w obrębie Wyżyny Kieleckiej i obejmuje wschodni fragment Gór Świętokrzyskich. Ograniczony jest od północnego zachodu i od północy doliną rzeki Belnianki, od wschodu doliną Łagowicy, od południa doliną Czarnej Staszowskiej i od południowego zachodu doliną Pierzchnianki. Teren Parku przecinają pasma: Orłowińskie, Cisowskie i Ociesęckie oraz Wzgórza Bardziańskie.
Jeleniowski P.K.
Jeleniowski Park Krajobrazowy położony jest w obrębie Wyżyny Kieleckiej, we wschodniej części Gór Świętokrzyskich. Obejmuje Pasmo Jeleniowskie z najwyższymi wzniesieniami: Górą Jeleniowską (535 m n.p.m.), Szczytniakiem (554 m n.p.m.) oraz Górą Witosławską, Wesołówką i Truskolaską. Na południu wkracza w obszar Doliny Kielecko-Łagowskiej, na północy obejmuje Dolinę Słupiańską, fragmenty Pasma Pokrzywiańskiego oraz przełomowych dolin rzek Dobruchny i Pokrzywianki.
Kozubowski P.K.
Kozubowski Park Krajobrazowy położony jest w obrębie Niecki Nidziańskiej. Obejmuje wschodnią część Garbu Wodzisławskiego. Jest to teren o wybitnych wartościach krajobrazowych i przyrodniczych, charakteryzujący się urozmaiconą rzeźbą terenu ukształtowaną na kredowym podłożu pokrytym lessami, rozległymi obszarami leśnymi i porozrzucanymi wśród lasów i pól malowniczymi osadami.
Nadnidziański P.K.
Nadnidziański Park Krajobrazowy położony jest w obrębie Niecki Nidziańskiej. Obejmuje środkowy i dolny fragment Doliny Nidy, Nieckę Solecką i północno – zachodnią część Garbu Pińczowskiego. Park ten utworzono dla zachowania i ochrony walorów przyrodniczych związanych między innymi
z powierzchniowym występowaniem serii gipsowej, tworzącej unikatowy zespół zjawisk i form krasu gipsowego.
Sieradowicki P.K.
Sieradowicki Park Krajobrazowy położony jest w obrębie Wyżyny Kieleckiej. Obejmuje Płaskowyż Suchedniowski oraz północną część Gór Świętokrzyskich. Leży pomiędzy doliną rzeki Kamiennej na północy i Doliną Bodzentyńską na południu. Od wschodu ograniczają go doliny rzek Świśliny
i Pokrzywianki, a od zachodu dolina Kamionki.
Suchedniowsko-Oblęgorski P.K.
Suchedniowsko – Oblęgorski Park Krajobrazowy położony jest w obrębie Wyżyny Kieleckiej. Składa się z dwóch odrębnych obszarów: zachodniego – obejmującego Pasmo Oblęgorskie w Górach Świętokrzyskich i wschodniego – obejmującego Płaskowyż Suchedniowski. Obszar Parku jest ważnym regionalnym węzłem hydrograficznym i terenem źródliskowym rzek: Krasnej, Bobrzy i Kamionki. Największą wartością środowiska przyrodniczego są lasy, które zajmują w Parku 90,8% powierzchni a w strefie ochronnej 10,8%. Dominują tu siedliska żyznych borów mieszanych, lasów mieszanych wyżynnych wilgotnych i świeżych.
Szaniecki P.K.
Szaniecki Park Krajobrazowy położony jest w obrębie Niecki Nidziańskiej. Obejmuje środkową część Garbu Pińczowskiego oraz południowo – zachodni fragment Niecki Połanieckiej (Płaskowyż Szaniecki).
Park ten chroni enklawy wartościowego krajobrazu z malowniczymi wapiennymi i gipsowymi wzgórzami oraz ciepłolubnymi zbiorowiskami roślinności kserotermicznej, torfowiskowej i słonolubnej rozsianymi w rozległej, harmonijnej przestrzeni łąk i pól.
Województwo małopolskie:
Bielańsko-Tyniecki P.K.
Bielańsko-Tyniecki Park Krajobrazowy- park krajobrazowy znajdujący się na terenie województwa małopolskiego. Obejmuje fragment doliny Wisły pomiędzy Krakowem a Ściejowicami. W obrębie Parku znajdują się trzy ważne kompleksy leśne: Lasek Wolski, drzewostany w okolicach Tyńca i Czernichowa. Nazwa parku wywodzi się od dwóch klasztorów położonych na terenie parku: Klasztoru Ojców Kamedułów na Bielanach oraz Opactwa Ojców Benedyktynów w Tyńcu.
Ciężkowicko-Rożnowski P.K.
Do najcenniejszych elementów przyrody nieożywionej należy zgrupowanie form skalnych w rezerwacie przyrody "Skamieniałe Miasto" w Ciężkowicach. W rejonie Bukowca znajduje się rezerwat przyrody nieożywionej "Diable Skały" i jedna z najdłuższych jaskiń szczelinowych w Polsce tzw. "Diabla Dziura" o długości ok. 320 m, miejsce hibernacji najrzadszego w Polsce nietoperza podkowca małego. Pojedyncze twory skalne stanowią pomniki przyrody "Wieprzek" w Jastrzębi i Jar "Wodospad" w Ciężkowicach.
Dłubniański P.K.
Nazwa Dłubniański Park Krajobrazowy wywodzi się od malowniczej, a niedocenianej rzeki Dłubni. Jej szeroka, urodzajna dolina od wieków zasiedlona była przez ludzi, którzy rzece zawdzięczali swój byt. Dawnymi czasy pracowało tu mnóstwo młynów, tartaków i foluszy, których pozostałości wciąż możemy podziwiać. Ponadto znajdziemy tu piękne krajobrazy i niezwykłe zabytki kulturowe w postaci starych świątyń i położonych wśród zieleni dworów. Każdy, kto zechce odkrywać ten mało znany wśród turystów teren, znajdzie tu coś dla siebie!
P.K. Dolinki Krakowskie
Park Krajobrazowy Dolinki Krakowskie jest jednym z najpiękniejszych parków krajobrazowych w Małopolsce. Swoją tajemniczością, kulturą, wieloma uroczymi dolinkami oraz skarbami przyrody ożywionej i nieożywionej, zachęca do odwiedzenia i poznania. Każda chwila spędzona na jego terenie będzie z pewnością dla każdego czasem dobrze wykorzystanym.
Oryginalny krajobraz, olbrzymia przyrodnicza wartość istniejących tu dolinek, a także chęć zachowania ich naturalnego charakteru, skłoniły do utworzenia w 1981 r. na ich obszarze parku krajobrazowego. Zajmuje on powierzchnię 20 686,1 ha i wchodzi w skład Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego. Rozciąga się na niezwykle ciekawym terenie pomiędzy Krakowem na wschodzie, Trzebinią na zachodzie i Olkuszem na północy. Nazwę Park zawdzięcza wielu naturalnym dolinkom, znajdującym się na jego terenie, zwanym potocznie Dolinkami Podkrakowskimi.
PK Pasma Brzanki
Park Krajobrazowy Pasma Brzanki położony jest we wschodniej część Pogórza Ciężkowickiego pomiędzy dolinami rzek: Wisłoki i Białej. Całkowita powierzchnia Parku wynosi 12 974,28 ha, w tym w województwie podkarpackim 2 453 ha (gmina Jodłowa). Obszar Parku znajduje się na terenie zewnętrznych Karpat fliszowych, w obrębie płaszczowiny śląskiej. Osobliwością tego obszaru są znaczne spadki terenu oraz głęboko wcięte doliny potoków. Bardzo ważną rolę w budowie geologicznej tej części Karpat odgrywa fałd Brzanka – Liwocz, zbudowany głównie z piaskowców, zlepieńców i margli.
Popradzki P.K.
Rejon Popradzkiego Parku Krajobrazowego bogaty jest w złoża wód mineralnych uważanych za jedne z cenniejszych w Europie. Rejon ten wchodzi w skład centralnej strefy hydrochemicznej rozciągającej się od Piwnicznej przez Żegiestów, Muszynę, Krynicę-Zdrój, Tylicz po Wysową (znajdującą się poza granicami Popradzkiego Parku).
> więcej
źródło fotografii
Rudniański P.K.
Tenczyński P.K.
Wiśnicko-Lipnicki P.K.
Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego położony jest w południowej części województwa śląskiego i jest najbardziej na zachód wysuniętą częścią Beskidów Zachodnich. Wyodrębniono w nim dwa południkowe pasma górskie: Czantorii (995 m n.p.m.), stanowiące zachodnie, mniejsze ramię Beskidu Śląskiego oraz wyższe i bardziej rozczłonkowane pasmo Baraniej Góry (1220 m n.p.m.), z dominującym nad Kotliną Żywiecką i najwyższym Skrzycznem (1257 m n.p.m.).
Cedyński P.K.
Z rozległych, nieprzebytych puszcz, rozciągających się niegdyś między Wisłą, a Bzurą, ostały się do naszych czasów tylko dwa w miarę duże i zwarte kompleksy leśne: licząca ok. 50 tys. ha Puszcza Kampinoska i prawie pięciokrotnie od niej mniejsza Puszcza Bolimowska. Ta ostatnia tworzy w przybliżeniu wielki trójkąt o bardzo poszarpanych bokach, w którego wierzchołkach tkwią Skierniewice, Żyrardów i Nieborów.
Sulejowski P.K.
Brudzeński Park Krajobrazowy obejmuje dolinę Skrwy Prawej. Obejmuje także przylegające kompleksy leśne w uroczyskach Brwilno, Sikórz i Brudzeń oraz fragment polodowcowy Rynny Karwosiecko- Cholewickiej wraz z ciągiem drobnych jezior i torfowisk. W otulinie Parku znalazła się druga długa rynna dopływu Skrwy- Wierzbicy. Takich głębokich, świeżych morfologicznie dolin i jarów jest w Parku więcej- to jeden z uroków tego kameralnego krajobrazu. Bo właśnie rzeźba jest tu nieoczekiwanym urozmaiceniem.
Położony na lewym brzegu Wisły ChPK zajmuje tereny płaskie, rzadko urozmaicone niewielkimi wzniesieniami pochodzenia wydmowego. Cennymi elementami krajobrazu tego terenu jest dolina rzeki Jeziorki wraz z dopływami: rzeką Zieloną i Tarczynką. Niestety znikają bagienne jeziorka, które wzbogacały krajobraz. W dolinach rzek rosną olchy, jesiony, wiązy szypułkowe i polne. Wśród drzew iglastych dominuje sosna uzupełniana przez świerk pospolity i modrzew europejski. Ciekawostką botaniczną Parku jest stanowisko wiciokrzewu pomorskiego (objęte ochroną rezerwatowa, rez. "Biele Chojnowskie").
Gostynińsko-Włocławski P.K.
Kozienicki P.K. został utworzony w 1983 roku dla zachowania lokalnego krajobrazu przyrodniczo- geograficznego oraz znacznych obszarów naturalnych lasów Puszczy Kozienickiej z bogatą roślinnością zielną i ciekawym ukształtowaniem terenu. Po powiększeniu w 2001 roku Park obejmuje 26233,83 ha Puszczy z najcenniejszymi drzewostanami o naturalnym charakterze. W celu zabezpieczenia go przed zniekształceniem oraz stworzenia warunków dla rozwoju turystyki i wypoczynku wokół Parku utworzono otulinę o powierzchni 36009,62 ha, którą stanowią obszary leśne i polne.
Mazowiecki Park Krajobrazowy wśród wielu zalet ma jedną podstawową. Nie trzeba wyjeżdżać z Warszawy, aby się w nim znaleźć. Jego północną granicę wyznacza Rezerwat im. Króla Jana Sobieskiego. Wystarczy wsiąść w autobus miejski np. 125, który dowiezie nas do samego rezerwatu i co za tym idzie do Mazowieckiego Parku Krajobrazowego. Park ten został utworzony w celu ochrony lasów i najcenniejszych przyrodniczo obszarów po prawej stronie Wisły. Obejmuje teren dzielnic warszawskich: Wawer i Wesoła, oraz gmin: Józefów, Otwock, wiązowna, Karczew, Celestynów, Kołbiel, Osieck, Sobienie Jeziory oraz Pilawa. Swym zasięgiem obejmuje prawie 16 000 hektarów lasów i łąk.
Łomżyński P.K. 
P.K. Puszczy Knyszyńskiej
Suwalski P.K. 
P.K. "Dolina Słupi"
Tucholski Park Krajobrazowy
Wdecki P.K.
Nadwiślański i Chełmiński P.K.
