Aktualizacja: styczeń'2021
  




Lesko
Przewodnik z cyklu 10+



Turyści udający się w Bieszczady zwykle przejeżdżają przez Lesko, niektórzy nie przypuszczają nawet, że to jedna z najbardziej zabytkowych miejscowości w tym regionie. Miasto zachowało bardzo ciekawe i rzadko spotykane założenie urbanistyczne z dwoma rynkami. Chociaż przyznajmy, że pomimo kilku ciekawych zabytków, Lesko jest miasteczkiem zapomnianym przez boga, ludzi i PKS...

Malowniczo położone na wysokim brzegu Sanu Lesko wita przyjezdnych widoczną z daleka panoramą, w której nad skupiskiem zwartej miejskiej zabudowy dominuje strzelista wieża gotyckiego kościoła parafialnego. Świątynia znajduje się przy Starym Rynku, zwanym obecnie placem Konstytucji 3 Maja. Stąd też najlepiej rozpocząć zwiedzanie.

Co zobaczyć?:




kirkut
Cmentarz żydowski w Lesku ze względu na wiek zachowanych nagrobków uważany jest za jedną z najcenniejszych nekropolii w Polsce.

Cmentarz jest ogrodzony i zamknięty. Klucze można uzyskać w żółtym domu, tuż obok wejścia. Wstęp na kirkut podlega opłacie.


synagoga obronna z przełomu XVI i XVII wieku.

Rynek



Cmentarz wojenny w Lesku z okresu I wojny światowej 1914-1915

Na leskim cmentarzu w zbiorowych mogiłach spoczywa około 600 żołnierzy armii austro-węgierskiej, rosyjskiej i niemieckiej poległych w bitwach I wojny światowej oraz zmarłych od chorób i ran w polowych szpitalach w okolicach Leska.


Kamień Leski


Kamień Leski (ok. 410-420m n.p.m) - to niezwykle oryginalny pomnik przyrody nieożywionej zbudowany z piaskowca krośnieńskiego. Swój dziwaczny kształt zawdzięcza naturze (erozyjnym oddziaływaniom atmosferycznym) i mieszkańcom okolic. W XIX stuleciu bowiem u jego podnóża pozyskiwano kamień. Po dawnym kamieniołomie widoczne są do dziś dwie głębokie wyrwy z pionową ścianą skalną od strony Glinnego. Dziś porośnięte młodym lasem dodają temu zakątkowi szczególnego uroku. Niepowtarzalnym urokiem Leskiego Kamienia zachwycali się od dawna liczni podróżnicy, artyści, malarze, poeci, pisarze, pamiętnikarze, publicyści i pionierzy polskiej turystyki górskiej przemierzający te strony w "czasach galicyjskich" (1772 - 1918). Pozostawione przez nich relacje i opisy wywołują do dziś wzruszenie.


Szlak Nadsańskich Umocnień „Linia Mołotowa” - bunkry linii Mołotowa

Na terenie miasta znajdują się następujące obiekty:
Fragmenty wysadzonego, kamienno-betonowego schronu bojowego do ognia bocznego. Znajduje się w Glinnem, 100 m na zachód od Kamienia Leskiego.
Dwukondygnacyjny schron bojowy, do ognia bocznego (ul. Osiedlowa).
Żelbetowy schron bojowy do ognia bocznego, dwukondygnacyjny, wieloizbowy, trójstrzelnicowy, w ruinie (obok mostu na Huzele).
Żelbetowy schron bojowy do ognia bocznego, dwukondygnacyjny, trójstrzelnicowy, częściowo zawalony. Zachowały się urządzenia wentylacyjne i manetka peryskopu (niedaleko stacji benzynowej, obok kapliczki).
Żelbetowy schron bojowy do ognia czołowego dwukondygnacyjny, wieloizbowy, trójstrzelnicowy, wysadzony (cmentarz obok kaplicy).
Żelbetowy schron bojowy do ognia bocznego, dwukondygnacyjny, trójstrzelnicowy, wysadzony, z zachowanymi transzejami (obok drogi do Jankowiec).
Schron obserwacyjno-dowódczy jednokondygnacyjny, wielopomieszczeniowy (wzgórze nad cmentarzem).
Pozostałości schronu bojowego, półkaponiery artyleryjskiej do ognia bocznego, w Posadzie Leskiej, na wzgórzu „Szubienica”(wysadzony).
Pozostałości schronu bojowego dwukondygnacyjnego, wielopomieszczeniowego, na wzgórzu „Szubienica” (całkowicie wysadzony).


Zagórz - Ruiny Klasztoru Karmelitów Bosych
Na wzgórze trafić nietrudno. Ruiny widoczne są z daleka i prowadzi do nich w miarę wygodna dróżka dojazdowa. Po wejściu na wzniesienie, otoczone z trzech stron rzeką Osławą mamy przed sobą wielki masyw ruin, otoczonych kamiennymi murami ze strzelnicami. Pólkolistą bramą w murze wchodzimy na teren klasztorny. Jesteśmy przed kościołem pw. Zwiastowania NMP. Karmel zagórski był obronną fortyfikacją. Zbudowany został na początku XVIII wieku i oddany zakonowi Karmelitów bosych przez Jana Franciszka Stadnickiego, jako jego fundacja.



Zamek Sobień


Obiekt jest przykładem średniowiecznego zamku prywatnego pełniącego w XV w. ważną rolę w systemie obronnym ziem południowo-wschodnich Królestwa Polskiego. Pierwsza historyczna wzmianka o zamku pochodzi z 1415 r. Znaleziska archeologiczne wskazują na istnienie w tym miejscu gródka drewniano-ziemnego. Na przełomie XIII i XIV wieku powstał w tym miejscu zamek murowany w typie średniowiecznej warowni rycerskiej. Początkowo był on własnością królewską. Za czasów Kazimierza Wielkiego dokonano jego umocnień, a Władysław Jagiełło nadał go wraz z licznymi włościami rodowi Kmitów. Dobra Kmitów obejmowały kilkadziesiąt wsi, głównie w dolinie górnego Sanu, aż po jego źródła. W 1474 r. zamek najechali i zniszczyli Węgrzy.

Pod koniec XV stulecia Kmitowie wybudowali nową, większą siedzibę w Lesku i tam się przenieśli. Do końca XVI w. porzucony zamek Sobień popadł w ruinę. Do dziś zachowały się fragmenty murów budynku mieszkalnego i baszty. Dla turystów urządzono specjalne pomosty wraz z platformą widokową, z której rozciąga się piękny widok na płynący w dole San. Wzgórze zamkowe od 1970 r. zostało objęte ochroną jako rezerwat przyrody.

     



Monasterzec - Przemienienia Pańskiego (drewniany, 1820r.)

Jest to drewniana parafialna cerkiew greckokatolicka. Została zbudowana w latach 1818-1820, następnie poświęcona w 1822. Wyremontowana w 1934 roku pełniła swoją funkcję do czasu wysiedlenia mieszkańców wsi podczas akcji Wisła. W 1965 cerkiew została przejęta przez Kościół rzymskokatolicki, i w 1968 roku zamieniona w kościół p.w. Przemienienia Pańskiego. Pierwotna wzmianka o świątynii w Manastercu pochodzi z 1761 roku. Jest to obiekt drewniany, konstrukcji zrębowej, oszalowany. Prezbiterium w rzucie kwadratu, z dwiema zakrystiami od północy i od południa, nawa szersza -prostokątna od zachodu, znajduje się tam również babiniec i wieżami z przedsionkiem w przyziemiu. Wewnątrz prezbiterium i babińcu sklepienie zwierciadlane, nawie kopuła ośmiopolowa z latarnią. Prezbiterium otwarte do nawy łukiem segmentowym, analogiczny łuk znajduje się między nawą i babińcem oraz babińcem i wieżą. Chór muzyczny nadwieszony. Dach dwuspadowy o jednej kalenicy, kryty blacha. Nad prezbiterium i nawą ośmioboczne wieżyczki zwieńczone baniastymi latarniami, nad nawą zakończona żelaznym krzyżem.


Bezmiechowa Górna - pw. Narodzenia N.M.P. (drewniany, 1830r. d. cerkiew)

Drewniana cerkiew konstrukcji zrębowej. Orientowana. Trójdzielna, zbudowana w stylu neoklasycystycznym. Prezbiterium mniejsze od nawy, zamknięte prostokątnie z dwoma bocznymi zakrystiami. Wieża konstrukcji słupowej nad babińcem, poprzedzona kruchtą. Kryta dachem namiotowym i zwieńczona wieżyczką z pozorną latarnią. Dach jednokalenicowy, kryty blachą z ośmioboczną wieżyczką na sygnaturkę. Zwieńczona baniastym hełmem blaszanym z pozorną latarnią. Wewnątrz chór muzyczny nadwieszony. Płaskie stropy. Polichromia iluzjonistyczna i figuralna z 2 poł. XIX w. W nawie wizerunek Trójcy Świętej. Ikonostas z przeł. XIX i XX w. Krucyfiks ludowy z XIX w. Współczesne rzeźbione stacje Drogi Krzyżowej. Dzwonnica metalowa.


Uherce mineralne - Dawny Dwór Obronny

Dwór obronny Herburtów - wzniesiony w II połowie XVI wieku jako późno renesansowy dwór w typie kasztelu z basztami alkierzowymi.


Uherce mineralne - lokalny browar

"Ursa Maior to niszowy browar, centrum sztuki, kreatywności i designu w Bieszczadach. Wszystkie przedsięwzięcia podejmowane w ramach Ursa Maior mają na celu pozytywne wsparcie dla ludzi i przyrody. Osiągają dodatnie, możliwie wysokie wyniki finansowe, ale nie są one celem samym w sobie. Marka Ursa Maior kojarzy się z wysoką jakością, wiedzą, innowacjami, nowymi technologiami, czerpaniem pozytywnych wzorców z kultury, przyrody, historii i biznesu oraz takim podejściem do człowieka, który go wzmacnia i rozwija. Marka stanowi odzwierciedlenie filozofii jej twórców: samoświadomość, pomysłowość, szacunek dla ludzi i przyrody oraz konkretne działanie. "


Uherce mineralne - Bobry w Uhercach

Kilkanaście lat temu w okolicy wypuszczono bobry. Obecnie ich populacja jest dość duża i ciągle rośnie, co powoli zaczyna być problemem - póki co jednak te gryzonie są pod ochroną. W roku 1994 utworzono rezerwat faunistyczny "Bobry w Uhercach". Zajmuje on powierzchnię 27,12 ha. W Uhercach występuje również wąż Eskulapa, kojarzony na ogół głównie z doliną Sanu.




Copyright © MUWIT.pl    O portalu |  autorzy |