Z notatnika krajoznawcy >>

Drewniaki regionu >>

Głównym symbolem "mazurskości" są Wielkie Jeziora Mazurskie - licząca ok. 1700 km² kraina, której ponad 15% powierzchni obejmują przestrzenie wodne (skupiające 1/4 zasobu wód jeziornych Polski), w tym Śniardwy i Mamry.

Mazury często bywają nazywane "krainą tysiąca jezior", co jednak nie odpowiada prawdzie, bo jezior jest tu znacznie więcej - ok. 4 tysięcy. W tym największe w Polsce Śniardwy (113,8 km²), Mamry (105 km²), oraz Niegocin, Orzysz, Jagodne, Tałty.

Warmia, w przeciwieństwie do sąsiednich Mazur, jest krainą historyczną, z bogatą przeszłością i tradycjami. Jako część państwa polskiego od roku 1466 do roku 1772 zachowywała swą autonomię polityczną z biskupem warmińskim jako jej księciem, a i jej mieszkańcy silnie odczuwali swą niezależność i odrębność.

GPS: 54.10988, 21.40088

Przewodnik PLUS >>

O regionie >>

Tematycznie: Młyny i wiatraki >>>

Na Warmii i Mazurach zachowało się tylko kilka wiatraków. W najlepszym stanie jest ten z XIX wieku, stojący w Starej Różance koło Kętrzyna.

Wiatrak (typ holenderski, tzw. holender) można zobaczyć, jadąc z Kętrzyna do Barcian. Stoi po lewej stronie, przy skrzyżowaniu z drogą na Różankę Nową. Wiatrak przez lata pełnił rolę zajazdu. Jego właścicielem był kętrzyński "Agrokomples", ogromne państwowe gospodarstwo rolne. Po Agrokompleksie nie ma już nawet śladu. A wiatrak ocalał.

GPS: 54.0488, 21.14613

Przewodnik PLUS >>

O regionie >>

Tematycznie: miasta i miasteczka >>>

Tematycznie: Zamki >>>

Reszel - Siedem cudów Reszla >>

Na przełomie XVIII i XIX wieku świat stał u progu nowoczesności. Położono kabel telegraficzny pod kanałem La Manche, przepłynięto Atlantyk i skonstruowano silnik elektryczny. Po świecie jeździły już pociągi, a następne lata miały przynieść rozwój lotnictwa. Świat parł do przodu. A tym czasem w maleńkim i uroczym miasteczku na Warmii palono na stosie ostatnią czarownicę...

Ostatni stos w Europie zapłonął w 1811 roku, na rynku w Reszlu.

Reszel jednak nie tylko ostatnim stosem w Europie stoi. Malutkie miasteczko, którego budowę przypisuje się Krzyżakom w 1241, kusi soczystą zielenią lasów porastających wzgórze, na którym kryją się pozostałości murów obronnych, malowniczymi widokami i aurą tajemniczości rodem ze średniowiecza. Reszel jest bowiem żywą, acz nieformalną, listą 7 cudów średniowiecznego świata.

GPS: 53.59049, 20.28847

Link: muzeumolsztynek.pl

Z notatnika krajoznawcy >>

Przewodnik PLUS >>

O regionie >>

Tematycznie: Skanseny >>>

Muzeum Budownictwa Ludowego należy do najsłynniejszych w Polsce i jednocześnie najstarszych w Europie skansenów. Jego początki sięgają 1909 roku, kiedy to na obrzeżach Ogrodu Zoologicznego w Królewcu zgromadzono pierwsze kilkadziesiąt obiektów architektury ludowej (20) oraz dwa obiekty archeologiczne.

Obecnie do Muzeum należy ok. 90 ha ziemi, przy czym na 35 ha znajdują się: 1 stanowisko archeologiczne, 1 grób kurhanowy oraz 66 obiektów dużej i małej architektury, reprezentujących zróżnicowaną zabudowę wsi powstałą na przestrzeni XVIII- XX wieku na terenach Warmii, Mazur, Powiśla i Litwy. Wyposażenie budynków stanowią zebrane po 1945r. eksponaty pokazujące tradycyjne metody pracy i obrzędy na wsi w XIX i XX wieku.

GPS: 54.15658, 19.39422

Przewodnik PLUS >>

O regionie >>

Tematycznie: miasta i miasteczka >>>

Kętrzyn >>

Najstarszy zachowany kościół obronny w regionie znajduje się właśnie w Kętrzynie. Początkowo był to obiekt halowy, jednonawowy, zlokalizowany w południowo-zachodnim narożu miasta. W koronie murów wybudowano ganki obronne i wieżę zwieńczoną blankowaniem.

Z lochami kościoła w Kętrzynie związana jest legenda o skazańcu, któremu objawiła się Matka Boska, nakazując mu wyrzeźbić swą podobiznę. Gdy rano krzyżaccy strażnicy zajrzeli do celi więziennej i zobaczyli tam wyrzeźbioną figurkę, bardzo się zdumieli. Uznali to za cud i wypuścili więźnia, ten zaś udał się w kierunku Reszla. Po drodze zawiesił figurkę na jednym z mijanych drzew lipowych. Drzewo to dało początek sanktuarium zwanego Świętą Lipką.

GPS: 54.15658, 19.39422

Przewodnik PLUS >>

O regionie >>

Tematycznie: miasta i miasteczka >>>

Gołdap >>

Gołdap znana jest (tak, to jest TA Gołdap) z uroczej piosenki "przetwory z Gołdapi" i... z przejścia granicznego Polska-Kaliningrad. I mało kto, w pozostałych częściach kraju, orientuje się gdzie ta Gołdap jest... Też nie wiedziałam, aż trafiłam do Puszczy Rominckiej w poszukiwaniu wiaduktów, bo Gołdap leży na skraju Puszczy Rominckiej.

Gołdap leży na skraju Puszczy Rominckiej. I to właśnie tam, na zachód od miasteczka, znajdują się ścieżki spacerowe, rezerwaty i pamiątkowe głazy. Sama Gołdap oferuje niewiele - jak większość miasteczek przygranicznych. Ale, ale... znajdują się tu tężnie solankowe i pijalnia. A to wszystko nad uroczym jeziorem Gołdap.

GPS: 54.15658, 19.39422

Przewodnik PLUS >>

O regionie >>

Tematycznie: miasta i miasteczka >>>

Olsztyn >>

Olsztyn leży w południowej części Warmii, historycznej krainy należącej w latach 1466-1772 do Rzeczypospolitej. Wbrew powszechnej opinii nie jest położony na Mazurach. Najwyższy punkt Olsztyna umiejscowiony jest na wysokości 155 m n.p.m., natomiast najniższy na 88 m n.p.m. W granicach administracyjnych miasta leży 15 jezior (13 powyżej 1 ha), a olsztyńskie lasy zajmują ponad 1800 ha!!!.

Obszar Pojezierza Olsztyńskiego rozciąga się po obu brzegach górnego biegu Łyny, sięgając na zachodzie po Pasłękę. Krajobraz ukształtowany został w wyniku ostatniego zlodowacenia (lobu Łyny), którego fazy zaniku zaznaczają się w postaci łuków wałów morenowych sięgających na zachodzie po Morąg, na południu po Nidzicę, a na wschodzie po linię Szczytno-Biskupiec. Wysokość moren nie przekracza 200 m. n.p.m.. W podłożu zalega głównie glina zwałowa. W dolinach rynien lodowcowych i mis pojeziernych występują torfowiska i łąki. Największe Jeziora: Dadaj, Jezioro Luterskie, Jezioro WulpIńskie, Ukiel, Kalwa.

GPS: 54.15658, 19.39422

Przewodnik PLUS >>

O regionie >>

Tematycznie: miasta i miasteczka >>>

Elbląg >>

Unikatowe eksponaty pochodzące ze stanowisk archeologicznych elbląskiego Starego Miasta. Prowadzone na niespotykaną w Europie skalę prace wykopaliskowe sprawiają, że z każdym rokiem zbiory muzealne powiększają się o kolejne eksponaty. Niektóre z tych przedmiotów są ewenementami na skalę europejską, jak chociażby kolekcja średniowiecznych instrumentów muzycznych, znaków pielgrzymich, tablic woskowych używanych kiedyś jako pomoc dydaktyczna. Odnalezione przedmioty świadczą także o rozległych kontaktach handlowych kupców elbląskich z wieloma ośrodkami dawnej Europy.

GPS:

Link: zamkikrzyżackie.pl

Link: discover.pl

Link: paczka-wiedzy.pl

Tematycznie: Zamki >>>

Zamki krzyżackie

Te wojskowe obiekty powstały w okresie średniowiecza (od końca XIII do początku XV wieku) na terenach Mazur, Pomorza i Warmii i służyły jako siedziby władców lub warownie. Do dziś zachowało się kilkadziesiąt zamków, które zachwycają swoją architekturą. Budowane z cegieł na kamiennych fundamentach, zamki krzyżackie stanowiły o potędze rycerzy zakonników w białych płaszczach z charakterystycznym czarnym krzyżem na plechach. Zwiedzając potężny i majestatyczny zamek w Malborku, ale również i mniejsze budowle, czy nawet ruiny doświadczamy ciekawych wrażeń o czasach, które są tak odległe.

Wielu z nas uważa zakon krzyżacki i państwo krzyżackie za ten sam organizm. Tymczasem trzeba traktować te podmioty nieco inaczej, ponieważ zakon krzyżacki miał swoje baliwaty i komturie również poza Prusami, w których powstało ich państwo. Zakon krzyżacki założono pod koniec XII wieku w celu opieki nad niemieckojęzycznymi pielgrzymami do ziemi świętej. Komturie krzyżackie powstawały głównie na obszarach niemieckojęzycznych i we Włoszech, siedziba Wielkiego Mistrza była w Wenecji.

Na podbitych ziemiach budowano zamki, zakładano miasta i wsie, prowadzono intensywne osadnictwo. Poparcie papieża miało jednak swoją cenę, którą było oddanie władzy cywilnej w państwie w ręce biskupów na jednej trzeciej terytorium. W Prusach były cztery diecezje, a każdy biskup miał wydzielony pewien obszar, którym zarządzał. Z tego obszaru biskup wydzielał jedną trzecią na utrzymanie kapituły, która również sprawowała władzę cywilną na tym terenie. Wszystko to oczywiście pod egidą państwa zakonu krzyżackiego. Najbardziej niezależny był biskup i kapituła warmińska, pozostałe trzy były pod silnym wpływem krzyżackim. Zamki budowali więc wszyscy: Krzyżacy, biskupi i kapituły.

(www.zamkikrzyzackie.pl) Zestawienie zamków krzyżackich wg strony discover.pl

GPS: 54.15658, 19.39422

Przewodnik PLUS >>

O regionie >>

Tematycznie: miasta i miasteczka >>>

Gołdap >>

Gołdap znana jest (tak, to jest TA Gołdap) z uroczej piosenki "przetwory z Gołdapi" i... z przejścia granicznego Polska-Kaliningrad. I mało kto, w pozostałych częściach kraju, orientuje się gdzie ta Gołdap jest... Też nie wiedziałam, aż trafiłam do Puszczy Rominckiej w poszukiwaniu wiaduktów, bo Gołdap leży na skraju Puszczy Rominckiej.

Gołdap leży na skraju Puszczy Rominckiej. I to właśnie tam, na zachód od miasteczka, znajdują się ścieżki spacerowe, rezerwaty i pamiątkowe głazy. Sama Gołdap oferuje niewiele - jak większość miasteczek przygranicznych. Ale, ale... znajdują się tu tężnie solankowe i pijalnia. A to wszystko nad uroczym jeziorem Gołdap.

GPS: 54.31, 22.02174

Link: mazury.info.pl

Link: aw2p2

Przewodnik PLUS >>

O regionie >>

Tematycznie: Cmentarze >>>

Tajemniczą budowlę w lesie koło wsi Rapa (Kraina Węgorapy) zaprojektował na początku XIX wieku duński rzeźbiarz Barthel Thorvaldsen, twórca warszawskich pomników Mikołaja Kopernika i księcia Józefa Poniatowskiego, na zlecenie Fryderyka von Farenheita, jako oryginalny rodzinny grobowiec.

Dziś wejście do grobowca jest zamurowane, ale przez zakratowane okna widać leżące w otwartych trumnach zmumifikowane zwłoki bez głów. Grobowiec sprofanowali żołnierze sowieccy w czasie pierwszej i drugiej wojny światowej.