Skansen udostępniany jest zwiedzającym w okresie letnim/ maj –wrzesień/. Jest też miejscem organizowania imprez plenerowych o tematyce etnograficznej, jak pokazy; kucia konia, lepienia garnków, wypieku chleba, plenery rzeźbiarskie, malarskie, występy ludowych zespołów folklorystycznych oraz festyny. Skansen uzupełnia tzw. mała architektura – wiata z maszynami rolniczymi m.in. przedwojennych konińskich producentów, piec wolno stojący do wypieku chleba, studnia do wody z „ żurawiem”. r Całość uzupełnia przydomowy ogródek, gdzie uprawia się typowe wiejskie warzywa, zioła i kwiaty.

To jedyne muzeum na wolnym powietrzu w województwie opolskim i jedno z czterech tego rodzaju, położonych w historycznych granicach Śląska. W ciągu prawie 50 lat działalności Muzeum stworzona została bogata plenerowa ekspozycja zabytków drewnianej architektury wiejskiej Śląska Opolskiego.

Wśród obiektów zlokalizowanych na terenie skansenu znajdują się między innymi: młyn wodny z Żołyni z 2 poł. XIX w.,będący przykładem przemysłowego budownictwa Lasowiaków, stodoła z Kopci z 1749 r., chałupa z Raniżowa z końca XVIII w.- przykład zanikającego budownictwa z okresu osadnictwa józefińskiego w Puszczy Sandomierskiej. Plenerowa ekspozycja uli rozmieszczonych w niewielkim zagajniku ilustruje najważniejsze etapy rozwoju pszczelarstwa na terenie Puszczy Sandomierskiej.

Główną atrakcją Malborka jest, oczywiście, "największa kupa cegieł na świecie". Zamek będący największą ceglaną fortecą na świecie. Dawna stolica Zakonu Krzyżackiego, znajdująca się od 1997 roku na liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Zbudowany w XIV wieku, nieskutecznie oblegany przez Władysława Jagiełłę po bitwie pod Grunwaldem, po wojnie trzynastoletniej był siedzibą starostów. Jedna z największych atrakcji turystycznych Polski.

Komimo burzliwych dziejów i wielu zdarzeń, podczas których ucierpiała substancja architektoniczna miasta, w Lęborku zachowało się kilka cennych i ciekawych zabytków. Należą do nich: kościół św. Jakuba z przełomu XIV i XV wieku, pozostałości miejskich murów obronnych z XIV wieku, Baszta Bluszczowa z XIV wieku, zamek krzyżacki z II połowy XIV wieku, młyn z przełomu XIV i XV wieku i tzw. Dom Młynarza z XIX w., spichlerz solny z XVI w., ratusz miejski z 1900 roku, budynek poczty z 1905 roku, kościół NMP Królowej Korony Polski z II połowy XIX w., zespół kamieniczek mieszczańskich z przełomu XIX i XX wieku oraz wieża ciśnień z 1912 roku.

Zamek krzyżacki w Morągu zbudowano w pierwszej połowie XIV wieku jako siedzibę wójta. Zamek był otoczony podwójnymi murami, a po rozbudowie zyskał dwa skrzydła, które wraz z głównym budynkiem okalały dziedziniec. Zamek otaczała fosa zasilana z jeziora. Po sekularyzacji Prus zamek został siedzibą starostów książęcych. W XVI wieku, po wybudowaniu nowej siedziby starosty (Pałac Dohna), zamek krzyżacki został opuszczony, niszczał, w 1815 roku częściowo rozebrany. Zachował sie jeden budynek, fundamenty i zarys murów. Obecnie prywatny z planami na częściową rekonstrukcję.

Miasto stanowi naturalną „bramę” do Borów Tucholskich, ziemi chełmińskiej i Pojezierza Iławskiego. Tu też znajdziemy zamek krzyżacki w tzw. trwałej ruinie. Dziś, oprócz dobrze zachowanych gotyckich zabytków i barokowych klasztorów, turyści mogą zwiedzać niemal wszystkie forty, a w „dni otwarte” (3 maja oraz 11 listopada) oraz w każdą sobotę od maja do września - także cytadelę, która pozostaje w rękach wojska. Grupy zorganizowane mogą zwiedzać tę twierdzę także w pozostałe dni roku. Przy okazji pobytu w Grudziądzu trzeba odwiedzić jedyną w Europie tężnię zamkniętą w piramidzie. Dzięki zamkniętemu obiegowi powietrza stężenie ważnych dla zdrowia pierwiastków jest tak duże, że – jak oceniają specjaliści balneologii – godzina inhalacji w piramidzie równa jest całodziennej absorbcji jodu nad morzem. Solankę wykorzystuje się także w basenach rekreacyjnych.

To idealne miejsce na wyjście w Gorce (masyw Turbacza), ale nie tylko. To w Nowym Targu znajduje się kościół cmentarny św. Anny. Tuż obok - sanktuarium w Ludźmierzu. A nad Harklową mieszka Japonka. Kierując się na wschód, praktycznie co wieś, znaleźć można piękne drewniane zabytki. Poczynając od dworu Tetmajerów w Łopusznej (tu też kościół drewniany), kościół w Harklowej, aż po arcypiękny kościół w Dębnie (Podhalańskim), docenionym przez UNESCO. A jeśli wyjdziecie w góry, to szlaków tu jest dużo. Najbardziej uczęszczany szlak to ten, który wiedzie na Turbacz i Jaworzynę Kamienicką. A tam kapliczka Ostatniego Czarownika. Baca zwany Bulandą znany był w całych Gorcach.

Wśród torfowisk i byłych bagien na wys. 145 m n.p.m. Na Wysoczyźnie Bielskiej, rozciągającej się w kierunku południowym od rzeki Narwi, na lekko falistych równinach rozłożył się Bielsk Podlaski, znany jako miasto cerkwi. Faktycznie - jest ich tu zatrzęsienie, w tym kilkanaście zabytkowych, a wszystkie mienią się kolorami tęczy.

Najbardziej znanym zabytkiem Chęcin jest górujący nad miastem zamek. Jest on prawdopodobnie najbardziej na północ wysuniętą twierdzą, wybudowaną za czasów dynastii Przemyślidów. Fundatorem zamku był bowiem najprawdopodobniej król Wacław II lub jego wierny stronnik biskup krakowski Jan Muskata.

Rzeka Brda to największy z bydgoskich skarbów. Każdego dnia jest na wyciągnięcie ręki dla mieszkańców i licznie odwiedzających nas gości. Od lat nasze Miasto stawia na ekologię. Dzięki temu dziś rzeka jest czysta, pełna życia, zachęca do wypoczynku i relaksu nad jej brzegiem. To właśnie nad Brda dzieją się najważniejsze przedsięwzięcia rozrywkowe w naszym Mieście. Ster na Bydgoszcz każdego roku w czerwcu przyciąga tysiące gości i największe gwiazdy estrady, Rzeka Muzyki pozwala odkryć muzykę klasyczną w zupełnie nowej scenerii.

Wiślica należy do najstarszych osad na terenie średniowiecznej Małopolski. Nazwa pochodzi od rzeki Wisły. Pierwsze wzmianki o grodzie znajdują się w materiałach źródłowych z 1135 r. Wtedy Bolesław Krzywousty na skutek nacisków ze strony cesarza niemieckiego, został zmuszony przestać popierać zięcia Borysa przeciwko władzy Węgier.

Drawsko swoją współczesną sławę zawdzięcza niedalekiemu poligonowi wojskowemu. Ów poligon zajmuje powierzchnię ponad 36 tysięcy hektarów i jest największym poligonem w Europie. Jedynie tu duże jednostki taktyczne mogą w ramach szkolenia rozwinąć natarcie lub obronę. Drugiego takiego miejsca nie ma w Europie. Dzięki tym parametrom poligon ten cały czas "żyje", bowiem w ćwiczeniach na jego terenie szkolą się oddziały wojskowe z całej Europy i spoza niej.

Najbardziej atrakcyjną częścią Zamagurza jest Czerwony Klasztor. Wieś i ośrodek turystyczny zawdzięczają nazwę klasztorowi kartuzów, który powstał na początku XIV wieku (miał gzymsy, futryny i sklepienia żebrowe w kolorze czerwonym, stąd wzięła się nazwa Czerwony Klasztor).

W dzielnicy Czerwony Klasztor - uzdrowisko znajduje się siedziba Pienińskiego Parku Narodowego. Corocznie w czerwcu odbywa się tu tradycyjny Zamagurski festiwal folklorystyczny a we wrześniu Międzynarodowy Slalom Pieniński.

Powiadają, że Kruszyniany to wioska "trójniedzielna". W piątek modlili się tam wyznawcy islamu, w sobotę żydzi, w niedzielę zaś chrześcijanie. Niektórzy mieszkańcy żartowali sobie nawet, że jest tyle okazji do świętowania, że brakuje czasu na pracę.

Miasto w województwie kujawsko-pomorskim, położone na terenie tzw. Białych Kujaw (zwanych też Kujawami Garbatymi – od wydmowych pagórków piaszczystych ciągnących się na południu). Ze Strzelnem wiążą się legendy o św. Wojciechu, który miał tędy przejeżdżać na wyprawę misyjną do kraju Prusów. Ważny punkt na trasie Szlaku Piastowskiego.

Wjeżdżając dzisiaj do Jesenika trudno uwierzyć, że pierwszy zakład powstał w drewnianych barakach, w których ustawiono miednice, wanny i węże służące do polewania kuracjuszy. Ten prosty zakład wodoleczniczy przeżywał prawdziwe oblężenie pod koniec XIX wieku. Prawdą jest, że listy adresowane "V. Priessnitz – Europa" docierały do adresata bez błądzenia. Ale okolice Jesenika to nie tylko uzdrowisko- choć głównie z uzdrowiska żyją okoliczni mieszkańcy. To również ośnieżony szczyt Pradziada i masyw Jeseników, stworzony do wędrówek. To wspaniałe czeskie jaskinie, zamek w Jaworniku i wreszcie- skansen górnictwa złota. Warto przekroczyć granicę...

W sezonie tłumy wczasowiczów, poza sezonem... Solina przez lata była sercem Bieszczad. Dalej już samemu "nie lzia", a przynajmniej bardzo niebezpiecznie. Wagabundzi, studenci i szukający spokoju jechali dalej- do Cisnej, Wetliny, Ustrzyk. Nad Solinę zaś jechało się z rodziną odpocząć, ze znajomymi na ognisko, teoretycznie w dzikie Bieszczady, w praktyce do ośrodków wypoczynkowych, których tu było zatrzęsienie. Minęły te czasy - ośrodki stoją nadal, nie świecą pustkami, ale ich stan woła o pomstę do nieba (w większości) Zalew zaś przeżywa odrodzenie - coraz częściej widać tu turystów zainteresowanych kajakami, żaglówkami, bądź tych którzy przyjeżdżają na koncert.

Kołobrzeg jest miastem o ponad tysiącletniej historii, jednak trzeba pamiętać, że jego położenie ulegało zmianie, i pierwotna osada uważana za średniowiecznego przodka (VIII/IX wiek) dzisiejszego Kołobrzegu leżała mniej więcej w okolicy dzisiejszego Budzistowa, to znaczy ok. czterech kilometrów w głąb lądu od dzisiejszej lokalizacji Kołobrzegu, czyli od ujścia Parsęty do Morza Bałtyckiego. Naturalne bogactwo tego terenu, czyli solanka sprawiło, że w X wieku założono tu miasto, którego mieszkańcy trudnili się głównie warzeniem soli, a także kupiectwem. W 1000 roku Bolesław Chrobry założył tam biskupstwo podległe arcybiskupowi gnieźnieńskiemu.

Krynica to przede wszystkim uzdrowisko i kurort narciarski. To miejsce imprezowo- kulturalno- rozrywkowe. Organizowane tu są koncerty muzyki klasycznej- m.in. Festiwal Jana Kiepury. Słynną postacią krynicką jest również Nikifor- jego malarstwo znane jest na całym świecie. W centrum Krynicy powstało w związku z tym Muzeum Nikifora, które znajduje się w pięknym drewnianym domu, Willi Romanówka. Krynica jest uzdrowiskiem i kurortem- i to należy zapamiętać. Choć mimo tłumów warto ją odwiedzić, Chociażby ze względu na unikatowe walory uzdrowiskowe oraz przepiękną, drewnianą, architekturę uzdrowiskową. Coraz mniej kuracjuszy udaje się w kierunku parku zdrojowego, a szkoda, bo jest to jeden z ładniejszych miejskich terenów leśnych w okolicy. W Krynicy łączą się szlaki piesze, rowerowe, konne i narciarskie. Najsłynniejsza jest oczywiście trasa narciarska z Jaworzyny Krynickiej.

Busko-Zdrój to unikalna miejscowość w herbie której znajduje się słońce! Z uwagi na dużą liczbę dni ciepłych (ponad 300 dni w roku) miasto uznawane jest za najbardziej nasłonecznione polskie uzdrowisko. Miasto zaprasza wszystkich chcących skorzystać walorów leczniczych wód solankowych znanych już w XII w., jak również tych którzy chcą skorzystać z ofert zabiegów relaksacyjnych oraz wellness, wspierających urodę, witalność i odporność organizmu.

Unikatowe eksponaty pochodzące ze stanowisk archeologicznych elbląskiego Starego Miasta. Prowadzone na niespotykaną w Europie skalę prace wykopaliskowe sprawiają, że z każdym rokiem zbiory muzealne powiększają się o kolejne eksponaty. Niektóre z tych przedmiotów są ewenementami na skalę europejską, jak chociażby kolekcja średniowiecznych instrumentów muzycznych, znaków pielgrzymich, tablic woskowych używanych kiedyś jako pomoc dydaktyczna. Odnalezione przedmioty świadczą także o rozległych kontaktach handlowych kupców elbląskich z wieloma ośrodkami dawnej Europy.

Słupsk jest miastem, które potrafi pozytywnie zaskoczyć odwiedzających je turystów. Może pochwalić się dużą liczbą zabytków i atrakcji. Wśród nich są gotyckie kościoły i bramy, jeden z najstarszych młynów w Polsce, Zamek Książąt Pomorskich, urokliwy deptak na ulicy Nowobramskiej.

Kościerzyna może pochwalić się dość nietypowym herbem - czarnym niedźwiedziem kroczącym pod dębowym konarem. Szukając wytłumaczenia tej symboliki można natrafić na ciekawą opowiastkę. Postać zwierzęcia ma jakoby wywodzić się z lokalnej legendy, według której dawno temu złowrogi niedźwiedź był postrachem okolicy i raz po raz atakował tutejszych mieszkańców. Dopiero jeden z bohaterskich młodzieńców pokonał bestię stawając z nią w szranki.

Ciechocińska Warzelnia Soli to unikatowy zarówno w skali kraju i świata zabytek przemysłowy, który stanowi ostatnie ogniwo w ciągu technologicznym produkcji ciechocińskiej soli spożywczej. To właśnie na terenie Warzelni Soli od 185 lat niezmiennie, w sposób tradycyjny wytwarza się ciechocińską sól spożywczą. Podczas warzenia otrzymuje się także Ciechociński Szlam i Ług posiadające właściwości lecznicze. W Zabytkowej Warzelni Soli, w części nieużywanej do produkcji utworzono muzeum. Znajduje się tu wiele eksponatów związanych z warzelnictwem i działalnością uzdrowiskową Ciechocinka, między innymi dawne aparaty do gimnastyki leczniczej z początku XX wieku.

Niewielka miejscowość, z tradycyjną zabudową, znana z obu jezior (Czchowskiego i Rożnowskiego) oraz zamków nad jeziorem. Tu leży Tropsztyn, baszta w Czchowie oraz ruiny zamku w Melsztynie. Tereny te sa też znane jako Kraina Kwitnącej Jabłoni. Niedaleko znajduje się Łącko, znane ze słynnej łąckiej śliwowicy. Niedaleko zaś znajduje się Lipnica, w której XV-wieczny, drewniany kościół stoi nad Uszwicą. Jeden z nielicznych, zachowanych do dziś. I docenionych przez UNESCO.

Gładyszów to duża wieś położona w rozległej kotlinie na południe od pasma Magury Małastowskiej, wzdłuż doliny potoku Gładyszówka. W Gładyszowie znajdują się dwie zabytkowe cerkwie (w tym jedyna w Polsce, w typie huculskim), dwa cmentarze wojenne oraz jedna stadnina koni huculskich, znana w całej Polsce. Można powiedzieć, że okolice Gładyszowa to raj dla miłośników architektury drewnianej. We wsi znajduje się przepiękna, drewniana cerkiew - jedyna zachowana w typie huculskim (i tą różnicę widać gołym okiem).

Na północ - piękny kościół w Sękowej (z fantastycznymi sobotami) oraz cerkiew w Owczarach (Rychwałdzie).

Na zachód zaś idealna w proporcjach, cerkiew w Kwiatoniu oraz cerkiew w Brunarach (dlaczego akurat ta cerkiew została wpisana na listę UNESCO, jest dla mnie tajemnicą, w mojej opinii jest bowiem dość przeciętna).

Turyści udający się w Bieszczady zwykle przejeżdżają przez Lesko, niektórzy nie przypuszczają nawet, że to jedna z najbardziej zabytkowych miejscowości w tym regionie. Miasto zachowało bardzo ciekawe i rzadko spotykane założenie urbanistyczne z dwoma rynkami. Chociaż przyznajmy, że pomimo kilku ciekawych zabytków, Lesko jest miasteczkiem zapomnianym przez boga, ludzi i PKS...

W Suwałkach nie ma wielu atrakcji. Ale za to w okolicy... Oprócz przepięknych krajobrazów Suwalskiego Parku Krajobrazowego, znaleźć tu mmożna wspaniałą sylwetę klasztoru pokamedulskiego z widokiem na jezioro Wigry. Bo WIgry - wbrew powszechnej opinii - nie leżą na Mazurach.

Park Etnograficzny w Sanoku należy do najpiękniejszych muzeów na wolnym powietrzu w Europie. Pod względem ilości obiektów jest największym skansenem w Polsce. Ogromnym plusem jest malownicze położenie- na prawym brzegu Sanu u podnóża Gór Sanocko-Turczańskich dość wiernie odzwierciedla fizjografię Podkarpacia. 38 ha powierzchni podzielone jest na 5 Sektorów. Sektory są ułożone tak logicznie i zgodnie z topografią, że jest to aż nieprawdopodobne.

Beskidem Dukielskim zwykło się określać środkowo- wschodnią część Beskidu Niskiego. Beskid Dukielski rozciąga się od doliny Wisłoki na zachodzie po drogę Królik Polski-Daliowa-Czeremcha na wschodzie. Za północną jego granicę uznaje się szosę Nowy Żmigród-Dukla-Jasionka, zaś granicę południową wyznacza granica polsko- słowacka. Przeważają tu wąskie grzbiety o przebiegu równoleżnikowym lub z północnego zachodu Na wschód. Najwyższymi szczytami całego Beskidu Dukielskiego jest Baranie oraz Piotruś, natomiast najbardziej znanym- niewątpliwie- Cergowa. W nieodległej Bóbrce znajduje się skansen przemysłu naftowego im. Ignacego Łukaszewicza.

Najbardziej atrakcyjną częścią Zamagurza jest Czerwony Klasztor. Wieś i ośrodek turystyczny zawdzięczają nazwę klasztorowi kartuzów, który powstał na początku XIV wieku (miał gzymsy, futryny i sklepienia żebrowe w kolorze czerwonym, stąd wzięła się nazwa Czerwony Klasztor).

W dzielnicy Czerwony Klasztor - uzdrowisko znajduje się siedziba Pienińskiego Parku Narodowego. Corocznie w czerwcu odbywa się tu tradycyjny Zamagurski festiwal folklorystyczny a we wrześniu Międzynarodowy Slalom Pieniński.

Gdańsk stawia na zabytki. Znajdziemy tu historyczną Drogę Królewską z ulicą Długą i Długim Targiem. To tę drogę pokonywali monarchowie, którzy odwiedzali nadmorskie miasto. Centrum Gdańska to także słynna Fontanna Neptuna albo Dwór Artusa, czyli miejsce spotkań zamożniejszego mieszczaństwa. To zaledwie namiastka, bo w Gdańsku warto zobaczyć również Długie Pobrzeże i Żurawia, Muzeum II Wojny Światowej i Europejskie Centrum Solidarności. W malowniczej dzielnicy Oliwa znajduje się gdańskie ZOO i przepiękny Park Oliwski.

Gołdap znana jest (tak, to jest TA Gołdap) z uroczej piosenki "przetwory z Gołdapi" i... z przejścia granicznego Polska-Kaliningrad. I mało kto, w pozostałych częściach kraju, orientuje się gdzie ta Gołdap jest... Też nie wiedziałam, aż trafiłam do Puszczy Rominckiej w poszukiwaniu wiaduktów, bo Gołdap leży na skraju Puszczy Rominckiej.

Ciechocińska Warzelnia Soli to unikatowy zarówno w skali kraju i świata zabytek przemysłowy, który stanowi ostatnie ogniwo w ciągu technologicznym produkcji ciechocińskiej soli spożywczej. To właśnie na terenie Warzelni Soli od 185 lat niezmiennie, w sposób tradycyjny wytwarza się ciechocińską sól spożywczą. Podczas warzenia otrzymuje się także Ciechociński Szlam i Ług posiadające właściwości lecznicze. W Zabytkowej Warzelni Soli, w części nieużywanej do produkcji utworzono muzeum. Znajduje się tu wiele eksponatów związanych z warzelnictwem i działalnością uzdrowiskową Ciechocinka, między innymi dawne aparaty do gimnastyki leczniczej z początku XX wieku.

Niewielka miejscowość, z tradycyjną zabudową, znana z obu jezior (Czchowskiego i Rożnowskiego) oraz zamków nad jeziorem. Tu leży Tropsztyn, baszta w Czchowie oraz ruiny zamku w Melsztynie. Tereny te sa też znane jako Kraina Kwitnącej Jabłoni. Niedaleko znajduje się Łącko, znane ze słynnej łąckiej śliwowicy. Niedaleko zaś znajduje się Lipnica, w której XV-wieczny, drewniany kościół stoi nad Uszwicą. Jeden z nielicznych, zachowanych do dziś. I docenionych przez UNESCO.

Gładyszów to duża wieś położona w rozległej kotlinie na południe od pasma Magury Małastowskiej, wzdłuż doliny potoku Gładyszówka. W Gładyszowie znajdują się dwie zabytkowe cerkwie (w tym jedyna w Polsce, w typie huculskim), dwa cmentarze wojenne oraz jedna stadnina koni huculskich, znana w całej Polsce. Można powiedzieć, że okolice Gładyszowa to raj dla miłośników architektury drewnianej. We wsi znajduje się przepiękna, drewniana cerkiew - jedyna zachowana w typie huculskim (i tą różnicę widać gołym okiem).

Na północ - piękny kościół w Sękowej (z fantastycznymi sobotami) oraz cerkiew w Owczarach (Rychwałdzie).

Na zachód zaś idealna w proporcjach, cerkiew w Kwiatoniu oraz cerkiew w Brunarach (dlaczego akurat ta cerkiew została wpisana na listę UNESCO, jest dla mnie tajemnicą, w mojej opinii jest bowiem dość przeciętna).

Turyści udający się w Bieszczady zwykle przejeżdżają przez Lesko, niektórzy nie przypuszczają nawet, że to jedna z najbardziej zabytkowych miejscowości w tym regionie. Miasto zachowało bardzo ciekawe i rzadko spotykane założenie urbanistyczne z dwoma rynkami. Chociaż przyznajmy, że pomimo kilku ciekawych zabytków, Lesko jest miasteczkiem zapomnianym przez boga, ludzi i PKS...

W Suwałkach nie ma wielu atrakcji. Ale za to w okolicy... Oprócz przepięknych krajobrazów Suwalskiego Parku Krajobrazowego, znaleźć tu mmożna wspaniałą sylwetę klasztoru pokamedulskiego z widokiem na jezioro Wigry. Bo WIgry - wbrew powszechnej opinii - nie leżą na Mazurach.

Park Etnograficzny w Sanoku należy do najpiękniejszych muzeów na wolnym powietrzu w Europie. Pod względem ilości obiektów jest największym skansenem w Polsce. Ogromnym plusem jest malownicze położenie- na prawym brzegu Sanu u podnóża Gór Sanocko-Turczańskich dość wiernie odzwierciedla fizjografię Podkarpacia. 38 ha powierzchni podzielone jest na 5 Sektorów. Sektory są ułożone tak logicznie i zgodnie z topografią, że jest to aż nieprawdopodobne.

Beskidem Dukielskim zwykło się określać środkowo- wschodnią część Beskidu Niskiego. Beskid Dukielski rozciąga się od doliny Wisłoki na zachodzie po drogę Królik Polski-Daliowa-Czeremcha na wschodzie. Za północną jego granicę uznaje się szosę Nowy Żmigród-Dukla-Jasionka, zaś granicę południową wyznacza granica polsko- słowacka. Przeważają tu wąskie grzbiety o przebiegu równoleżnikowym lub z północnego zachodu Na wschód. Najwyższymi szczytami całego Beskidu Dukielskiego jest Baranie oraz Piotruś, natomiast najbardziej znanym- niewątpliwie- Cergowa. W nieodległej Bóbrce znajduje się skansen przemysłu naftowego im. Ignacego Łukaszewicza.

Najbardziej atrakcyjną częścią Zamagurza jest Czerwony Klasztor. Wieś i ośrodek turystyczny zawdzięczają nazwę klasztorowi kartuzów, który powstał na początku XIV wieku (miał gzymsy, futryny i sklepienia żebrowe w kolorze czerwonym, stąd wzięła się nazwa Czerwony Klasztor).

W dzielnicy Czerwony Klasztor - uzdrowisko znajduje się siedziba Pienińskiego Parku Narodowego. Corocznie w czerwcu odbywa się tu tradycyjny Zamagurski festiwal folklorystyczny a we wrześniu Międzynarodowy Slalom Pieniński.

Idąc główną ulicą białostockiego centrum - ulica Lipową - nietrudno zauważyć cerkiew św. Mikołaja. Przy tej ulicy stoi zarówno oszałamiająca katedra białostocka jak i, stojąca na wzgórzu, cerkiew św. Mikołaja. Prawdą jest bowiem, że Białystok to tygiel kultur - cerkwie, kościoły, meczety... synagogi i świątynie staroobrzędowców funkcjonowały tu równolegle. Wszystko zmieniła II Wojna światowa. Ale ślady różnych kultur są tu widoczne do dziś.

Miejscowość Baligród położona jest nad potokiem Hoczewka, na trasie obwodnicy bieszczadzkiej, na odcinku pomiędzy Cisną a Hoczwią lub jak kto woli Leskiem. Na pierwszy rzut oka widać, że nie jest to miejscowość całkiem mała, podobna do innych bieszczadzkich wiosek. Przede wszystkim posiada coś na kształt rynku... na którym stoi czołg.

Gołdap znana jest (tak, to jest TA Gołdap) z uroczej piosenki "przetwory z Gołdapi" i... z przejścia granicznego Polska-Kaliningrad. I mało kto, w pozostałych częściach kraju, orientuje się gdzie ta Gołdap jest... Też nie wiedziałam, aż trafiłam do Puszczy Rominckiej w poszukiwaniu wiaduktów, bo Gołdap leży na skraju Puszczy Rominckiej.

Krajobraz północnej Suwalszczyzny jest swoistym muzeum natury, kwintesencją spadku po lodowcu otrzymanym przez kontynent europejski. Nagromadziły się tu przeróżne formy polodowcowej rzeźby terenu: moreny, kemy, kemowe tarasy, ozy, drumliny, rynny i cyrki lodowcowe. Są młode i wyraziste, lodowiec bowiem odszedł stąd najpóźniej. Na ziemi suwalskiej leży 160 jezior o powierzchni powyżej 1 ha, w tym słynna Hańcza. Gulbieniszki, Wiżajny, Turtul, Szypliszki i Ejszeryszki. Czy gdzieś jeszcze w Polsce są takie charakterystyczne nazwy? Na potrzeby przewodnika po Suwalskim Parku Krajobrazowym, wybrałam Gulbieniszki - bo gdziekolwiek nie pójdę, i tak wyjdę w Gulbieniszkach. Ciekawi mnie, czy inni też tak mają...

Niewielkie, kilkunastotysięczne miasteczko w powiecie nyskim. Niegdyś wspaniałe uzdrowisko, odwiedzane tłumnie przez kuracjuszy z Polski i Europy. Znane z górnictwa złota i wspaniałego klimatu. Do Głuchołaz warto przyjechać nie tylko ze względu na uroczy rynek i kilka bardzo sympatycznych zabytków, ale przede wszystkim ze względu na mnogość ścieżek rowerowych, bliskość Gór Opawskich i czeskich Jeseników. Tu sezon trwa naprawdę cały rok...

Biebrzański Park Narodowy chroni rozległe i prawie niezmienione dolinowe torfowiska z unikalną różnorodnością gatunków roślin, ptaków i innych zwierząt oraz naturalnych ekosystemów. Dolina Biebrzy jest bardzo ważnym miejscem gniazdowania, żerowania i odpoczynku dla ptactwa wodno-błotnego, toteż w roku 1995 została wpisana na listę siedlisk konwencji RAMSAR-owskiej tj. obszarów mokradłowych o międzynarodowym znaczeniu, zwłaszcza jako środowiska życia ptactwa wodno-błotnego. Bagna Biebrzańskie leżą w północno-wschodniej Polsce, która jest uważana za najzimniejszy (poza górami) region kraju.

Z centrum Jaworek wychodzą znakowane szlaki w najpiękniejsze regiony Małych Pienin: do wąwozu Homole i dalej na Wysoką, do doliny Skalskiego oraz do rezerwatu Białej Wody i na przełęcz Rozdziele. Czerwonym szlakiem dojdziemy zaś na Ruski Wierch i do Obidzy. Jaworki w przeciwieństwie do Szlachtowej, czerpią pełnymi garściami z turystyki. W centrum wsi znajduje się karczma wybudowana w regionalnym stylu, z wyśmienitym jedzeniem- jest to właściwie jedyne miejsce, gdzie turyści mogą się posilić.

Dolina Górnego Sanu to Raj dla tych którzy szukają ciszy i spokoju. Raj dla tych, którzy chcą na chwilkę oderwać się od zgiełku panującego w Ustrzykach czy w Wetlinie. Dla tych, którzy siadając wśród łąk dawnych wsi potrafią wyobrazić sobie jak to ongiś bywało. Nie znajdzie się tu bojkowskich cerkwi, tylko nieliczne krzyże. Brak też schronisk, sklepów, muzeów. Jest za to cisza, spokój i błękitna wstęga Sanu. No i pewność że nikt nie będzie nam przeszkadzał w kontemplacji. To rozległy i odludny obszar położony na południowo- wschodnich krańcach Polski. Jest to teren tzw. "bieszczadzkiego worka", na terenie którego znajdowało się kiedyś 10 zamieszkanych wsi. Obecnie pozostały tylko dwie: Muczne i Tarnawa Niżna.

W sezonie- tłum. Po sezonie- pustki. Tak można króciutko opisać samą Cisną. Do Cisnej turyści przybywają w dwóch celach: napić się piwa w kultowym barze Siekierezada (dziś można rzec, że to już atrakcja turystyczna, kiedyś był to zwykły bar dla tutejszych. Obcy wstępu raczej nie mieli... ) oraz przejechać się bieszczadzką ciuchcią leśną. Piechurzy wybierają się czerwonym szlakiem na Wołosań lub na Jasło, a bardziej wymagający udają się Łopiennik i Durną lub na Hyrlatą i Rosochę, choć na te ostatnie szczyty nie prowadzi żaden szlak.

W sercu regionu, do którego prędzej czy później zajrzymy, warto zobaczyć secesyjny Pałac Młynarza (wraz z młynem), w którym mieści się dziś Muzeum Okręgowe ze zbiorami archeologicznymi i etnograficznymi. Najciekawsza jednak jest zagroda jamneńska, przeniesiona tutaj z nieodległych Dąbek. Jest to klasyczna szachulcowa chata rybacka - taka, jakie można jeszcze spotkać w niektórych nadmorskich miejscowościach. Szachulcowe budownictwo było tu bardzo popularne- w zagubionych w lasach wsiach (które przegrały lokalizacją walkę o turystów) wciąż można takie chaty znaleźć.

Gdańsk stawia na zabytki. Znajdziemy tu historyczną Drogę Królewską z ulicą Długą i Długim Targiem. To tę drogę pokonywali monarchowie, którzy odwiedzali nadmorskie miasto. Centrum Gdańska to także słynna Fontanna Neptuna albo Dwór Artusa, czyli miejsce spotkań zamożniejszego mieszczaństwa. To zaledwie namiastka, bo w Gdańsku warto zobaczyć również Długie Pobrzeże i Żurawia, Muzeum II Wojny Światowej i Europejskie Centrum Solidarności. W malowniczej dzielnicy Oliwa znajduje się gdańskie ZOO i przepiękny Park Oliwski.

W obrębie Puszczy Niepołomickiej znajduje się największy kompleks bagienny w całej Małopolsce – Wielkie Błoto. Eksploatację torfowiska w latach 70. XIX wieku rozpoczęli ówcześni właściciele terenu, Żeleńscy, zakładając fabrykę czerni lakierniczej. W późniejszych latach torf z Wielkiego Błota wykorzystywano również jako surowiec opałowy. Intensywna eksploatacja, liczne osunięcia oraz melioryzacja przyczyniły się do znacznego osuszenia terenu. Obecnie szacuje się, że w ciągu najbliższego stulecia torfowisko ulegnie całkowitemu zanikowi. Zamek w Niepołomicach został dopisany do Wieliczki i Bochni. Warto o tym wspomnieć.

Oświęcim to niewielkie miasteczko w Małopolsce, tłumnie odwiedzane przez turystów z całego świata. Corocznie statystyki pokazują, że ilość zwiedzających wzrasta, lecz dotyczy to głównie zwiedzania Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Z milionów osób przyjeżdżających do Oświęcimia, znikoma ilość kieruje się do zabytkowego centrum miasta. Malowniczy rynek czy tuż obok wzgórze zamkowe nad rzeką Sołą a na wzgórzu widoczny z daleka zamek. Zamek to nie tylko dobrze odrestaurowane mury, ale także odpowiednio zagospodarowane wnętrza. Niestety nie znajdziemy tutaj zabytkowego wyposażenia pamiętającego panowanie ostatniego władcy, czy też nie powita nas wystrzał z armat. Warto jednak spojrzeć na Oświęcim nieco szerzej niż tylko przez pryzmat obozu zagłady. W mieście mogącym pochwalić się ponad 800-letnią historią, zobaczyć można znacznie więcej.

Zamość jest doskonałym przykładem miasta, które zachowało pierwotny układ urbanistyczny "idealnego miasta renesansowego", z fortyfikacjami i zabudową, w której cechy architektury włoskiej przenikają się z lokalną tradycją artystyczną. Prywatne miasto kanclerza i hetmana Jana Zamoyskiego, zostało założone w 1580 roku według najlepszych włoskich wzorów "miasta idealnego". Niewielkie korekty wzorca wynikały jedynie z ukształtowania terenu. Rozplanowanie miasta wraz z fortyfikacjami oraz najważniejsze budowle zaprojektował Bernard Morio, architekt z Padwy. Jemu również zawdzięcza Zamość powielany model piętrowej kamienicy rynkowej z podcieniami, zwieńczonej attyką.

Zawoja jest najdłuższą (ok. 18 km) i największą pod względem powierzchni (100,78 km2) wsią w Polsce. W obrębie wsi Zawoja istnieje 6 sołectw: Zawoja Górna, Zawoja Centrum, Zawoja Przysłop, Zawoja Dolna, Zawoja Mosorne, Zawoja Wełcza. (O ile o palmie pierwszeństwa co do długości, można dyskutować, o tyle powierzchniowo Zawoja jest największą i koniec :))
Zawoja, a konkretniej )( Krowiarki stanowi punkt wyjścia w mazyw Babiej Góry. Owiana legendami o diabłach i czarownicach, penetrowana przez poszukiwaczy skarbów, potem zbójników, przemytników, kłusowników, potem badaczy nauki, aż w końcu przez turystów. Bodaj najczęściej zdobywany szczyt w Beskidach- jak tu nie wejść na Królową Beskidów!- ma swoje humory, ma tez swoje tajemnice i mnóstwo zagadek...

Wydmy występujące na Mierzei Łebskiej i na terenie Słowińskiego Parku Narodowego nieustannie się przemieszczają. Wydmy w Słowińskim Parku Narodowym to największy obszar wędrującego piasku w Europie Środkowej i jeden z najbardziej rozległych na całym kontynencie. Nadmorskie wydmy powstały z piasków naniesionych przez fale morskie. W Polsce wydmy występują na bardzo wielu obszarach, mają jednak w większości charakter wydm utrwalonych. Wydmy wędrujące spotyka się jedynie w rejonie nadmorskim.

Formalnie region ten należy do Beskidu Niskiego. Wg map i rzeszy turystów- do Bieszczad. W Komańczy zazwyczaj zaczynają się wszystkie bieszczadzkie wędrówki. Tutaj był internowany kardynał Wyszyński (w pobliskim klasztorze Nazaretek można oglądać jego celę).

W dolinie Osławy i Osławicy znajduje się kilka zabytkowych, drewnianych cerkwi. Szczególnie warta odwiedzenia jest cerkiew w Turzańsku - doceniło ją nawet UNESCO, wpisując ją wraz z 15 innymi cerkwiami pogranicza polsko-ukraińskiego, na prestiżową listę Dziedzictwa. Z drugiej strony obwodnicy bieszczadzkiej, znajduje się cerkiew w Rzepedzi, zaś na północ - cerkiew w Szczawnem, która znana jest z braku elektryczności. Wchodząc do nawy czujemy się jak dawni mieszkańcy tych ziem...

Tak nazwaliśmy terra incognita- od doliny Górnego Sanu na północ. Od północy region ten graniczy z Pogórzem Przemyskim (na wysokości Ustrzyk Dolnych), od wschodu z Ukrainą, a od zachodu zamyka go Wielka Obwodnica Bieszczadzka- droga z Ustrzyk do Ustrzyk:) To teren nieznany nam bliżej. Również nieznany większości turystów bieszczadzkich- może tam można jeszcze znaleźć spokój. Nie tak dawno temu (10 lat wstecz) do Michniowca, czy Bystrego trudno się było dostać. Nawet na piechotę. Bliskość granicy ukraińskiej powodowała wzmożone patrole straży granicznej i czujność, która nieodmiennie kończyła się pytaniem "A czego Pan(i) tu szuka?" Mało który strażnik rozumiał, że nie chcemy uciekać za zardzewiałą systemę... Dziś... Cóż - dziś jest zupełnie inaczej- ścieżki dydaktyczne, historyczne, przyrodnicze. Szlaki rowerowe i piesze. Do wyboru do koloru. Do Michniowca dojeżdżają nawet busy. W nieodległym Smolniku znajduje się drewniana cerkiew, doceniona przez UNESCO.

Wydmy występujące na Mierzei Łebskiej i na terenie Słowińskiego Parku Narodowego nieustannie się przemieszczają. Wydmy w Słowińskim Parku Narodowym to największy obszar wędrującego piasku w Europie Środkowej i jeden z najbardziej rozległych na całym kontynencie. Nadmorskie wydmy powstały z piasków naniesionych przez fale morskie. W Polsce wydmy występują na bardzo wielu obszarach, mają jednak w większości charakter wydm utrwalonych. Wydmy wędrujące spotyka się jedynie w rejonie nadmorskim.

Formalnie region ten należy do Beskidu Niskiego. Wg map i rzeszy turystów- do Bieszczad. W Komańczy zazwyczaj zaczynają się wszystkie bieszczadzkie wędrówki. Tutaj był internowany kardynał Wyszyński (w pobliskim klasztorze Nazaretek można oglądać jego celę).

W dolinie Osławy i Osławicy znajduje się kilka zabytkowych, drewnianych cerkwi. Szczególnie warta odwiedzenia jest cerkiew w Turzańsku - doceniło ją nawet UNESCO, wpisując ją wraz z 15 innymi cerkwiami pogranicza polsko-ukraińskiego, na prestiżową listę Dziedzictwa. Z drugiej strony obwodnicy bieszczadzkiej, znajduje się cerkiew w Rzepedzi, zaś na północ - cerkiew w Szczawnem, która znana jest z braku elektryczności. Wchodząc do nawy czujemy się jak dawni mieszkańcy tych ziem...

Tak nazwaliśmy terra incognita- od doliny Górnego Sanu na północ. Od północy region ten graniczy z Pogórzem Przemyskim (na wysokości Ustrzyk Dolnych), od wschodu z Ukrainą, a od zachodu zamyka go Wielka Obwodnica Bieszczadzka- droga z Ustrzyk do Ustrzyk:) To teren nieznany nam bliżej. Również nieznany większości turystów bieszczadzkich- może tam można jeszcze znaleźć spokój. Nie tak dawno temu (10 lat wstecz) do Michniowca, czy Bystrego trudno się było dostać. Nawet na piechotę. Bliskość granicy ukraińskiej powodowała wzmożone patrole straży granicznej i czujność, która nieodmiennie kończyła się pytaniem "A czego Pan(i) tu szuka?" Mało który strażnik rozumiał, że nie chcemy uciekać za zardzewiałą systemę... Dziś... Cóż - dziś jest zupełnie inaczej- ścieżki dydaktyczne, historyczne, przyrodnicze. Szlaki rowerowe i piesze. Do wyboru do koloru. Do Michniowca dojeżdżają nawet busy. W nieodległym Smolniku znajduje się drewniana cerkiew, doceniona przez UNESCO.