Turyści udający się w Bieszczady zwykle przejeżdżają przez Lesko, niektórzy nie przypuszczają nawet, że to jedna z najbardziej zabytkowych miejscowości w tym regionie. Miasto zachowało bardzo ciekawe i rzadko spotykane założenie urbanistyczne z dwoma rynkami. Chociaż przyznajmy, że pomimo kilku ciekawych zabytków, Lesko jest miasteczkiem zapomnianym przez boga, ludzi i PKS...

Malowniczo położone na wysokim brzegu Sanu Lesko wita przyjezdnych widoczną z daleka panoramą, w której nad skupiskiem zwartej miejskiej zabudowy dominuje strzelista wieża gotyckiego kościoła parafialnego. Świątynia znajduje się przy Starym Rynku, zwanym obecnie placem Konstytucji 3 Maja. Stąd też najlepiej rozpocząć zwiedzanie.

Cmentarz żydowski w Lesku ze względu na wiek zachowanych nagrobków uważany jest za jedną z najcenniejszych nekropolii w Polsce.

Cmentarz jest ogrodzony i zamknięty. Klucze można uzyskać w żółtym domu, tuż obok wejścia. Wstęp na kirkut podlega opłacie.

W Lesku znajduje się też synagoga obronna z przełomu XVI i XVII wieku.

Na leskim cmentarzu wojennym z I WS w zbiorowych mogiłach spoczywa około 600 żołnierzy armii austro-węgierskiej, rosyjskiej i niemieckiej poległych w bitwach I wojny światowej oraz zmarłych od chorób i ran w polowych szpitalach w okolicach Leska.

Kamień Leski (ok. 410-420m n.p.m) - to niezwykle oryginalny pomnik przyrody nieożywionej zbudowany z piaskowca krośnieńskiego. Swój dziwaczny kształt zawdzięcza naturze (erozyjnym oddziaływaniom atmosferycznym) i mieszkańcom okolic. W XIX stuleciu bowiem u jego podnóża pozyskiwano kamień. Po dawnym kamieniołomie widoczne są do dziś dwie głębokie wyrwy z pionową ścianą skalną od strony Glinnego. Dziś porośnięte młodym lasem dodają temu zakątkowi szczególnego uroku.

Niepowtarzalnym urokiem Leskiego Kamienia zachwycali się od dawna liczni podróżnicy, artyści, malarze, poeci, pisarze, pamiętnikarze, publicyści i pionierzy polskiej turystyki górskiej przemierzający te strony w "czasach galicyjskich" (1772 - 1918).

Pozostawione przez nich relacje i opisy wywołują do dziś wzruszenie.

Więcej >>>
Z notatnika krajoznawcy >>
Z drewnianego notatnika >>
Link | twojebieszczady.net
GPS |

Na terenie miasta znajdują się następujące obiekty.

Fragmenty wysadzonego, kamienno-betonowego schronu bojowego do ognia bocznego. Znajduje się w Glinnem, 100 m na zachód od Kamienia Leskiego.
Dwukondygnacyjny schron bojowy, do ognia bocznego (ul. Osiedlowa).

Żelbetowy schron bojowy do ognia bocznego, dwukondygnacyjny, wieloizbowy, trójstrzelnicowy, w ruinie (obok mostu na Huzele).

Żelbetowy schron bojowy do ognia bocznego, dwukondygnacyjny, trójstrzelnicowy, częściowo zawalony. Zachowały się urządzenia wentylacyjne i manetka peryskopu (niedaleko stacji benzynowej, obok kapliczki).

Żelbetowy schron bojowy do ognia czołowego dwukondygnacyjny, wieloizbowy, trójstrzelnicowy, wysadzony (cmentarz obok kaplicy).

Żelbetowy schron bojowy do ognia bocznego, dwukondygnacyjny, trójstrzelnicowy, wysadzony, z zachowanymi transzejami (obok drogi do Jankowiec).

Schron obserwacyjno-dowódczy jednokondygnacyjny, wielopomieszczeniowy (wzgórze nad cmentarzem).

Pozostałości schronu bojowego, półkaponiery artyleryjskiej do ognia bocznego, w Posadzie Leskiej, na wzgórzu „Szubienica”(wysadzony).

Pozostałości schronu bojowego dwukondygnacyjnego, wielopomieszczeniowego, na wzgórzu „Szubienica” (całkowicie wysadzony).

Więcej >>>
Z notatnika krajoznawcy >>
Z drewnianego notatnika >>
Link | diablagora.com.pl
Link | przewodnik-bieszczady.pl
GPS |

Na wzgórze trafić nietrudno. Ruiny widoczne są z daleka i prowadzi do nich w miarę wygodna dróżka dojazdowa. Po wejściu na wzniesienie, otoczone z trzech stron rzeką Osławą mamy przed sobą wielki masyw ruin, otoczonych kamiennymi murami ze strzelnicami. Pólkolistą bramą w murze wchodzimy na teren klasztorny. Jesteśmy przed kościołem pw. Zwiastowania NMP.

Karmel zagórski był obronną fortyfikacją. Zbudowany został na początku XVIII wieku i oddany zakonowi Karmelitów bosych przez Jana Franciszka Stadnickiego, jako jego fundacja.

Więcej >>>
Z notatnika krajoznawcy >>
Z drewnianego notatnika >>
Link | twojebieszczady.net
Link | twojebieszczady.net
GPS |

Obiekt jest przykładem średniowiecznego zamku prywatnego pełniącego w XV w. ważną rolę w systemie obronnym ziem południowo-wschodnich Królestwa Polskiego. Pierwsza historyczna wzmianka o zamku pochodzi z 1415 r. Znaleziska archeologiczne wskazują na istnienie w tym miejscu gródka drewniano-ziemnego. Na przełomie XIII i XIV wieku powstał w tym miejscu zamek murowany w typie średniowiecznej warowni rycerskiej. Początkowo był on własnością królewską. Za czasów Kazimierza Wielkiego dokonano jego umocnień, a Władysław Jagiełło nadał go wraz z licznymi włościami rodowi Kmitów. Dobra Kmitów obejmowały kilkadziesiąt wsi, głównie w dolinie górnego Sanu, aż po jego źródła. W 1474 r. zamek najechali i zniszczyli Węgrzy.

Pod koniec XV stulecia Kmitowie wybudowali nową, większą siedzibę w Lesku i tam się przenieśli. Do końca XVI w. porzucony zamek Sobień popadł w ruinę. Do dziś zachowały się fragmenty murów budynku mieszkalnego i baszty. Dla turystów urządzono specjalne pomosty wraz z platformą widokową, z której rozciąga się piękny widok na płynący w dole San. Wzgórze zamkowe od 1970 r. zostało objęte ochroną jako rezerwat przyrody.

Więcej >>>
Z notatnika krajoznawcy >>
Z drewnianego notatnika >>
Link | twojebieszczady.net
Link | zabytek.pl
GPS |

Jest to drewniana parafialna cerkiew greckokatolicka. Została zbudowana w latach 1818-1820, następnie poświęcona w 1822. Wyremontowana w 1934 roku pełniła swoją funkcję do czasu wysiedlenia mieszkańców wsi podczas akcji Wisła. W 1965 cerkiew została przejęta przez Kościół rzymskokatolicki, i w 1968 roku zamieniona w kościół p.w. Przemienienia Pańskiego. Pierwotna wzmianka o świątynii w Manastercu pochodzi z 1761 roku. Jest to obiekt drewniany, konstrukcji zrębowej, oszalowany. Prezbiterium w rzucie kwadratu, z dwiema zakrystiami od północy i od południa, nawa szersza -prostokątna od zachodu, znajduje się tam również babiniec i wieżami z przedsionkiem w przyziemiu. Wewnątrz prezbiterium i babińcu sklepienie zwierciadlane, nawie kopuła ośmiopolowa z latarnią. Prezbiterium otwarte do nawy łukiem segmentowym, analogiczny łuk znajduje się między nawą i babińcem oraz babińcem i wieżą. Chór muzyczny nadwieszony. Dach dwuspadowy o jednej kalenicy, kryty blacha. Nad prezbiterium i nawą ośmioboczne wieżyczki zwieńczone baniastymi latarniami, nad nawą zakończona żelaznym krzyżem

Więcej >>>
Z notatnika krajoznawcy >>
Z drewnianego notatnika >>
Link | lesko.pl
GPS |

Park Etnograficzny w Sanoku należy do najpiękniejszych muzeów na wolnym powietrzu w Europie. Pod względem ilości obiektów jest największym skansenem w Polsce.
I jak każda komercyjna perła regionu, ma swoje plusy i minusy. Ogromnym plusem jest malownicze położenie - na prawym brzegu Sanu u podnóża Gór Sanocko-Turczańskich dość wiernie odzwierciedla fizjografię Podkarpacia. 38 ha powierzchni podzielone jest na 5 sektorów. Sektory są ułożone tak logicznie i zgodnie z topografią, że jest to aż nieprawdopodobne.

Więcej >>>
Z notatnika krajoznawcy >>
Z drewnianego notatnika >>
Link | skansen.mblsanok.pl
GPS |

Drewniana cerkiew konstrukcji zrębowej. Orientowana. Trójdzielna, zbudowana w stylu neoklasycystycznym. Prezbiterium mniejsze od nawy, zamknięte prostokątnie z dwoma bocznymi zakrystiami. Wieża konstrukcji słupowej nad babińcem, poprzedzona kruchtą. Kryta dachem namiotowym i zwieńczona wieżyczką z pozorną latarnią. Dach jednokalenicowy, kryty blachą z ośmioboczną wieżyczką na sygnaturkę. Zwieńczona baniastym hełmem blaszanym z pozorną latarnią. Wewnątrz chór muzyczny nadwieszony. Płaskie stropy. Polichromia iluzjonistyczna i figuralna z 2 poł. XIX w. W nawie wizerunek Trójcy Świętej. Ikonostas z przeł. XIX i XX w. Krucyfiks ludowy z XIX w. Współczesne rzeźbione stacje Drogi Krzyżowej. Dzwonnica metalowa.

Więcej >>>
Z notatnika krajoznawcy >>
Z drewnianego notatnika >>
Link | kościółydrewniane.pl
Link | ilovebieszczady.pl
GPS |

Dwór obronny Herburtów - wzniesiony w II połowie XVI wieku jako późno renesansowy dwór w typie kasztelu z basztami alkierzowymi.

Ursa Maior to niszowy browar, centrum sztuki, kreatywności i designu w Bieszczadach.

Wszystkie przedsięwzięcia podejmowane w ramach Ursa Maior mają na celu pozytywne wsparcie dla ludzi i przyrody. Osiągają dodatnie, możliwie wysokie wyniki finansowe, ale nie są one celem samym w sobie. Marka Ursa Maior kojarzy się z wysoką jakością, wiedzą, innowacjami, nowymi technologiami, czerpaniem pozytywnych wzorców z kultury, przyrody, historii i biznesu oraz takim podejściem do człowieka, który go wzmacnia i rozwija. Marka stanowi odzwierciedlenie filozofii jej twórców: samoświadomość, pomysłowość, szacunek dla ludzi i przyrody oraz konkretne działanie.

Kilkanaście lat temu w okolicy wypuszczono bobry. W roku 1994 utworzono rezerwat faunistyczny "Bobry w Uhercach". Zajmuje on powierzchnię 27,12 ha. W Uhercach występuje również wąż Eskulapa, kojarzony na ogół głównie z doliną Sanu.

Więcej >>>
Z notatnika krajoznawcy >>
Z drewnianego notatnika >>
Link | ursamaior.pl
Link | twojebieszczady.net
Link | zielonepodkarpacie.pl
GPS |

Kościół w Średniej Wsi jest najstarszym kościołem w Bieszczadach.

Kościół Wniebowzięcia NMP w Średniej Wsi (pow. leski) powstał prawdopodobnie w II połowie XVI w. jako kaplica dworska. W XVII w. przejęli go protestanci, a w 1697 r. wrócił do katolików.

Drewniana świątynia konstrukcji zrębowej, na kamiennej podmurówce, z wieżą konstrukcji słupowo-ramowej (dobudowaną w latach 1983-84). Z zewnątrz budowla w całości obita gontem. Całość na planie prostokąta, z krótkim prezbiterium zamkniętym trójbocznie.

W ścianie frontowej znajduje się portal, utrzymany w gotyckim stylu ciesielskim. Wyposażenie późnobarokowe, m.in. ołtarz główny i dwa ołtarze boczne, wykonane przez snycerzy krośnieńskich.

Więcej >>>
Link | kulturakarpat.eu
GPS | mapa-turystyczna.pl

Cerkiew jest przykładem zjawiska powszechnego w budownictwie cerkiewnym zwłaszcza od k.XVIII w. określanego terminem latynizacja. W architekturze cerkiewnej przejawiało się to m. in. w kształtowaniu brył cerkwi na wzór ówczesnych prostych, murowanych świątyń tzw. józefińskich. W przypadku świątyni morochowskiej tendencję tę można zaobserwować m. in. w takiej samej wysokości ścian poszczególnych członów cerkwi, pokryciu ich dachami dwuspadowymi, występowaniu dwóch zakrystii ujmujących prezbiterium, dostawieniem wieży do elewacji zachodniej.

Link | szlakswt.pl
Link | zabytek.pl
Link | tygodniksanocki.pl
GPS | mapa-turystyczna.pl

Mapa regionu jest wesołą twórczością własną. Dokładniej rzecz ujmując - zrzutem ekranu z map Gugla. Zrzut dotyczy wybranego regionu.

Legenda zaś jest następująca.

Fioletowe i burgundowe ikonki sugerują iż jest to atrakcja wyjatkowa. Albo taka, ktorą ja, egoistycznie, uznałam za wyjątkową, albo zwyczajnie "wisi mi" na mojej liście. Albo nie wisi -ale ją prostu lubię, bądź uważam za wartą powrotu. Wszelakie drewniaki oznaczone są rombem wkolorze brązowym. Im intesywniejszy braz, tym ładniejszy drewniak. No chyba, że drewniak mi wisi - to wtedy jest w burgundzie :)

Pozostałe ikonki sugerują, że jest tam "coś". Coś co jest: a) fajne b) ładne c) warte zobaczenia d) lokalną atrakcją e) inne. To coś może być: wiatrakiem, zamkiem, muzeum, latarnią morską, czy czymś zupełnie innym. Prawdopodobnie nie będzie to atrakcja komercyjna. No chyba, że będzie.

Mapa jest poglądowa - bo nie ma większej przyjemności, niż odrywanie po swojemu. Ale nie ma większego bezsensu, niż wyważanie otwartych drzwi. Zrobiłam tą mapkę dla siebie. Ale ponieważ czasami bywam miła, to się dzielę.

Więcej | Ta sama mapa na Guglach - wersja robocza