z archiwum MUWIT.pl
Żuławy, ach Żuławy...
Dlaczego mi te Żuławy tak w głowie siedzą, to ja nie wiem. Wiem za to, że od kilku lat mam je w planach i nic z nich nie wychodzi. Materiałów na MUWIT bylo mnostwo, od Sasa do lasa. Co zatem na tych Żuławach można zobaczyć po drodze, a do czego trzeba się przygotować. Co można odpuścić, a czego absolutnie nie. Żuławska podstrona jest... - właściwie dla mnie. Bo niby wiem, ale skleroza mnie zjada z ciamlaniem. I jak będę na miejscu, to na bank zapomnę :(
Chciałam Żuławy potraktować jako jedność, ale dwie rzeki pokrzyżowały mi plany. Pierwsza to Wisła - oddzielająca Żuławy Gdańskie od Żuław Wielkich. Druga to Nogat. Wyznaczają one - umowną, podkreślmy to wyraźnie - wewnętrzną granicę między Żuławami Malborskimi, a Elbląskimi. Dodatkowo istnieje podział Żuław Malborskich na Wielkie i Małe, ale to już zdecydowanie mniej istotne.
Więcej
>>>
z archiwum MUWIT.pl
Attyka - nie tylko stolica
Attyka – poza Atenami – była krajem rolniczym. Ale tuż obok rozciągało się morze z jego nieprzebranymi bogactwami. We wschodniej części Attyki leżało bogate w kopaliny i przemysłowe Lawrio oraz ważne kultowo i strategiczne, morskie Sunion. Już w starożytności, większa część ludności Attyki żyła z morza, przemysłu i handlu.
Lista Unesco w Attyce obejmuje nie tylko obiekty na liście "prawidłowej", ale również na liście oczekujących. Oczekują, bo najczęściej są to wpisy wspólne (oiektów w różnej lokalizacji) i kłopoty proceduralne wymagają czasu. Nie zmienia to faktu, że są "bez formalności" są tak samo warte odwiedzenia. Jako, że są to wpisy wspólne (z terytorium Grecji, a czasem i spoza niej), dołożyłam starań, by znalazły się w dziale "regionalnym". Jak rownież, żeby znalazły się tutaj tylko te, które faktycznie i fizycznie są w danym regionie. Mnie to ułatwia zwiedzanie, mam nadzieję, że Wam też.
Więcej
>>>
z archiwum MUWIT.pl
Dorzecze Popradu
Skoro siostra mówi "ej, pojedźmy na Niemcową". To po prostu wsiadasz i jedziesz :) Co prawda, auto jest niewielką Pandą, a Niemcowa (chatka studencka z dawnych czasów) jest już zamknięta).
Zdjęć z objazdu pogranicza będzie więcej, tylko dajcie mi trochę czasu :)
Bo to nie tylko cerkiew w Dubnem, ale i Leluchów, Powroźnik (tak Unesco się kłania), cerkwie w Muszynie Złockie i Miliku... Ale też ruiny zamku Plavec (na Słowacji), i kirkut (cmentarz żydowski w Plavnicy).
No i przejazd terenową Pandzią przez przełęcz nad Sulinem. (tu objawiła się moja nieznajomość słowackiego, która twierdziła, że Sedlo to wieś, a nie przełęcz...).
I wydaje mi się, że efektem tego objazdu jest właśnie rezygnacja z MUWITu jako witryny krajoznawczej. Obfitość materiałów mnie przerosła po prostu. Bo wypadałoby wspomnieć o fenomenalnym wyprazanym syrze w barze u Ditricha (Mnisek nad Popradom), wielkiej łani, która stała przy drodze (niegdyś drodze przelotowej na Węgry, gdzie jeździły TIRy).
O fenomenalnym domku "Pod Kamiennym Groniem", gdzie nocowałyśmy. I o dziwnym słowackim zwyczaju, zamkniętych restauracji w sezonie (w niedzielę około 18.00).
Przynajmniej tyle, że zamknięte były z widokiem na skansen i zamek w Starej Lubovni...
Więcej
>>>
z archiwum MUWIT.pl
Wrocław - miasto na wodzie
Wrocław to eklektyzm w czystej postaci... Tak, jest piękny.
Ale nawet dwie czarownice nie są w stanie zrobić tak, zeby można było uznać Rynek za "stare miasto". Może i dobrze, bo Wrocław to miasto żywe. Bardzo żywe.
A krasnali jest już...
A policzcie sobie...
Stolicą Dolnego Śląska jest bezwzględnie Wrocław - miasto położone na wodzie. Przez miasto przepływa 5 rzek większych: Odra i 4 jej dopływy, które zasilają ją w granicach miasta: Bystrzyca, Oława, Ślęża i Widawa. Przed II wojną światową w mieście istniały (licząc według obowiązujących wówczas niemieckich kryteriów definiujących budowle drogowe) 303 mosty. Obecnie wszystkie przedwojenne mosty, które uległy zniszczeniu podczas oblężenia w roku 1945 zostały odbudowane, powstało też kilka całkiem nowych, również powierzchnia miasta wzrosła ze 175,1 km2 do 292,8 km2.
z archiwum MUWIT.pl
Gonty i szalunki
Tajemnicą mistrzów gonciarstwa był odpowiedni dobór drzewa. Gonty robi się bowiem z drzewa jodłowego, gdyż przede wszystkim nie ma kanałów żywicznych, dzięki czemu po wysuszeniu nie powstają dziury. Gonty wyrabiano w lesie,bezpośrednio po ścięciu drzewa. Drzewo powinno być jeszcze mokre. Najważniejsza w pracy gonciarza była dokładność- poprawek dokonywano ośnikiem, a rowek, czyli wpust, robiono specjalnymdłutem. Dzisiejsze gonty robione są z suchej tarcicy, dlatego nie mają żywotności gontów robionych metodą tradycyjną.
W przypadku piwniczek wpuszczanych w ziemię (częste na terenach Łemkowszczyzny), cała piwnica była zrobiona z kamienia (była posadowiona w ziemi), jedynie dach był drewniany. Często też budynki stawiane były bez podmurówki,na solidnych kamiennych podwalinach (tzw. PECKACH) - posadowienie "na peckach" powodowało "zawieszenie budynku" nad ziemią, izolowało od wilgoci i innych "przyziemnych" problemów.- tak stawiano budynki lekkie, mniej ważne dla społeczności oraz w założeniu krótkotrwałe: spichlerze, szałasy, szopy czy domy biedoty. Skoro już wiemy jak obiekty drewniane są skonstruowane, przypatrzmy się jak są posadowione na ziemi. Tu sprawa jest dużo mniej skomplikowana. W przeważającej ilości przypadków budynki posadawiano na podmurówkach (najczęściej kamiennych, dostępnych w danym regionie. Często w opisach znajduje się zdanie "na podmurówce z kamienia polnego"- czyli - po prostu - najpowszechniejszego w danym miejscu).
Z notatnika krajoznawcy
>>
z archiwum MUWIT.pl
Ateny i Akropol
Oglądane z pewnego dystansu – zarówno z powietrza jak i z morza – wydają się być współcześnie monolityczną, pozbawioną uroku pustynią betonowych domów, maksymalnie zajmujących właściwie każdą wolną przestrzeń, położoną przy wybrzeżu Zatoki Sarońskiej. Przy bliższym spotkaniu z grecką stolicą okazuje się, że każda dzielnica to osobna enklawa, rządząca się własnymi, wewnętrznymi prawami, rytmem dnia i zasadami życia. Goście przybywający do Aten po raz pierwszy mogą czuć się zakłopotani, zbici z tropu. Miasto ugina się pod ciężarem swego historyczno-kulturowego dziedzictwa, jakim częstowano i wciąż częstuje się Europę.
Widziany z dołu (z Plaki, Anafiotiki, czy nawet z Agory Ateńskiej) zapiera dech w piersiach. Jest symbolem Aten. I tego mu się odmówić nie da. Nie da się też zaprzeczyć, że na zboczach Akropolu znajdują się fenomenalne ruiny, które zwiedzający szybko przebiegają. Zatrzymują się przy teatrze Dionizosa, który znajduje się na liście Unesco, wraz z innymi teatrami antycznymi. Niestety, w mojej prywatnej opinii jest to powiększona piaskownica, w której dzieci bawiły się kamyczkami. (tak, wiem, ze stoi za tymi kamyczkami, kupę historii i wiele lat. A nawet tysięcy lat. Nie zmienia to jednak faktu, że teatr w Epidauros, również znajdujący się na liście Unesco, zapiera dech w piersiach, a tu.. no cóż, kupka kamieni.
Więcej
>>>
Z notatnika krajoznawcy
>>
z archiwum MUWIT.pl
© MUWIT.pl - co to oznacza:)
© MUWIT.pl - W czasach sprzed aplikacji... MUWIT robiłam ręcznie. W większości miejsc wówczas byłam i poszukiwałam miejsc ciekawych naokoło - trochę dla siebie, trochę dla innych. Idea się spodobała, do mojej skromnej osoby dołączył Karol, Wojan, Łukasz, Wonder... Muwit się "rozwijał", a ja każdą wolną chwilę spędzałam albo na wyszukiwaniu miejsc "trudno znajdywalnych", albo na "usprawnianiu" MUWITu. (próba automatyzacji mi nie wyszła - przyznaję z bólem.) W międzyczasie zmieniło się z przewodników 10plus, czyli tych dla piechurów bez szlaku, na 50 plus, bo wciąż chciałam pokryć przewodnikami całą Polskę. A posiadałam już Białą Strzałę, czyli Lanosa (samochód petarda).
Idea piękna, tylko nie-do-zrealizowania.
Potem świat się otworzył - nie tylko fizycznie (Unia, tanie linie itd) i przewodniki 10 plus powinny się nazywać 10 silnia plus... A na samym końcu podupadłam na zdrowiu i z podróży naokoło czegokolwiek zostały nici z pętelką. Zatem prawdą jest, że MUWIT-u, jako witryny krajoznawczej, już nie ma. Ale prawdą również jest, że nadal się w nim "babram". Bo żal mi tych materiałów nagromadzonych przez lata. Które są w delikatnym b... bałaganie.
Zatem oświadczam dobitnie - zgodnie z prawem o prawach autorskich. Teksty w zdecydowanej większości pochodzą "z internetów" - możliwości techniczne wykluczają każdorazowe podawanie źródła. Zdjęcia - tak samo. Choć w dużej części są z "naszego archiwum". Czyli źródło muwit.pl - oznacza, że "ktoś z nas" to zdjęcie zrobił. Jeśli jest "źródło: Wikipedia" - oznacza to, że pochodzi właśnie stamtąd. Przy czym - nie mam możliwości oznaczenia konkretnego autora. Inne materiały są z tak zamierzchłych czasów, w których nikt nie myślał o oznaczaniu praw autorskich, bo kazdy się cieszył, że jego zdjęcie / tekst znalazł uznanie. Nie mówię tu o zawodowcach, bo tych - starałam się oznaczać, bez względu na to, jakie aktualnie wymagania były.
A magiczny znaczek - © MUWIT.pl - jest po prostu ładnym zakończeniem strony. A nie wielkim oświadczaniem praw autorskich. MUWIT należy zatem traktować jako stronę niekomercyjną, prywatnie hobbystyczną i z wizją raczej na wydatki (serwer kosztuje :) niż na zyski).
Jeżeli ktoś znalazł tu swoje materiały bez deklaracji autorskiej - proszę o wybaczenie. Materiałów jest za dużo, żebym mogła je zlokalizować i usunąć.
z archiwum MUWIT.pl
Attyka - nie tylko stolica
Attyka – poza Atenami – była krajem rolniczym. Ale tuż obok rozciągało się morze z jego nieprzebranymi bogactwami. We wschodniej części Attyki leżało bogate w kopaliny i przemysłowe Lawrio oraz ważne kultowo i strategiczne, morskie Sunion. Już w starożytności, większa część ludności Attyki żyła z morza, przemysłu i handlu.
Lista Unesco w Attyce obejmuje nie tylko obiekty na liście "prawidłowej", ale również na liście oczekujących. Oczekują, bo najczęściej są to wpisy wspólne (oiektów w różnej lokalizacji) i kłopoty proceduralne wymagają czasu. Nie zmienia to faktu, że są "bez formalności" są tak samo warte odwiedzenia. Jako, że są to wpisy wspólne (z terytorium Grecji, a czasem i spoza niej), dołożyłam starań, by w dziale "region" były tylko te, które faktycznie i fizycznie są w danym regionie. Mnie to ułatwia zwiedzanie, mam nadzieję, że Wam też.
Więcej
>>>
Z notatnika krajoznawcy
>>
z archiwum MUWIT.pl
Przegląd drewnianych zabytków
Architektura drewniana wymyka się sztywnym zasadom, jakie funkcjonują w architekturze murowanej. Spowodowane jest to dość małą elastycznością tego typu architektury i dość wolnym tempem ewolucji. Kształt obiektów drewnianych zależał nie od ogólnie panującego stylu w danym okresie, ale od potrzeb materialnych i duchowych twórcy, tradycji lokalnych i swoistego "widzimisię"- nic więc dziwnego, że w podkarpackich wioskach spotkać można kościoły o charakterze gotyckim, powstałe w czasie, kiedy królował już barok.
Rozważania nad architekturą drewnianą należy zacząć gotyckich kościołów, ponieważ na ziemiach polskich nie zachowała się żadna świątynia sprzed XV wieku.) Nie wiemy więc, jak wyglądała architektura sakralna sprzed doby gotyku. Architektura świecka zaś przeżywała jeszcze gorsze chwile. Ogromna religijność ówczesnego społeczeństwa spowodowała, że nie przykładano tak dużej wagi do chat, karczm czy spichlerzy, stąd najstarsze są datowane dopiero od XVI/XVII wieku. Zdecydowana większość pochodzi jednak z przełomu XVIII/XIX wieku. Do budowy domów i budynków gospodarczych dobierano drzewa gorsze, nie tak starannie przygotowane, jak te do budowy świątyń. Zabytki sakralne budowano z najlepszego drewna- w większości drzew iglastych- najczęściej świerk i sosna, rzadko budowano z jodły (kościół w Domaradzu czy w Paczółtowicach).
Z notatnika krajoznawcy
>>
z archiwum MUWIT.pl
Jedyny słuszny kierunek - Grecja
Co jeszcze pamiętam z wakacji pod koniec lat 80-tych? Szeroką, piaszczystą plażę i cudownie płytkie i ciepłe morze. Pamiętam wiatr i zapach lasów sosnowych. Pamiętam, choć bez szczegółów, klasztory zawieszone w niebie. Meteory. Wtedy, pamiętam to uczucie, choc fakty chyba umknęły mojej pamięci... uczucie wolności i odosobnienia. Takiego wszechogarniającego spokoju.
Pamiętam też kaczora Donalda...
Och, jakże ja zazdrościłam wówczas temu chłopcu, że ma tapetę z Kaczorem Donaldem... Miał też komputer, pamiętam... Ale Kaczor Donald wrył mi się w pamięć bardziej niż cokolwiek innego w tym typowo greckim domu. Jakim greckim domu? O jakim chłopcu mówimy?
Ano o pierwszym OMC (o mało co) narzeczonym :) O ile moją mamę pamięć nie myli, miał na imię Kostas. Ale żółwia, Meteory, studentów i lasy piniowe (a nawet maminego absztyfikanta, Stavrosa) pamiętam dokładnie, zaś tego chłopca kojarzę jedynie z tapetą w Kaczora Donalda...
Z notatnika krajoznawcy
>>
z archiwum MUWIT.pl
Szlakiem latarni morskich
Wzdłuż polskiego wybrzeża Bałtyku znajduje się siedemnaście latarni morskich. Latarnie morskie nad Bałtykiem umiejscowione są kolejno: w Świnoujściu, Kikut k/Wisełki, Niechorzu, Kołobrzegu, Gąskach, Darłowie, Jarosławcu, Ustce, Czołpinie, Stilo, Rozewiu, Jastarni, na Helu, w Sopocie, Gdańsku Porcie Północnym i Nowym Porcie oraz w Krynicy Morskiej na wschodnim wybrzeżu. Aby zachęcić Państwa do zwiedzania tych niepowszednich budowli, kryjących niejednokrotnie tajemnice, z lewej strony przedstawiamy odnośniki do krótkich opisów poszczególnych latarni, odrobinę historii i ciekawostki, interesujące każdego zdobywcę nowych wrażeń.
Link |
latarnie.pl
z archiwum MUWIT.pl
Tonę w książkach
W związku ze zmianą adresu zamieszkania przeniosłam (Panami z firmy przeprowadzkowej - przecież nie sama...).
absolutnie wszystko. To był błąd - kolosalny. Zwłaszcza jeśli chodzi o książki.
Nauczono mnie, że książek się nie wyrzuca. Aktualnie zatem TONĘ w książkach.
Oprócz moich (około tysiąca), mam słowniki mojej babci (weź wyrzuć słownik techniczny języka angielskiego. Albo słownik medyczny angielsko-angielski - NIE UMIEM.).
Postanowiłam zatem sprzedać, łamane przez, oddać. I tu nastąpił zonk.
Biblioteki od lat nie przyjmują książek wydanych przed... nie pamiętam. Ale dokładny rok jest mi i tak na grzyba, ponieważ książek wydanych PO magicznym roku "nie pamiętam", mam dosłownie kilkadziesiąt. I głównie są to reprinty (np. Galicja Orłowicza, czy Warszawa Jankowskiego. Reprint wydany przez fenomenalne wydawnictwo Libra PL).
Zatem - biblioteki odpadają... Żeby sprzedać - czyli wystawić na jakiś portal - trzeba spisać. Rozpoczęłam zatem spisywanie. Zupełnie bez sensu.
Póki jeszcze są to książki typu Sienkiewicz z 1891 r, zjedzony przez mole, to można (choć bez sensu, bo okazało się, że taki "niezjedzony" egzemplarz, w sprzedaży jest za trzy złote - i to już w antykwariacie.) Załamałam się. No to postanowiłam oddać. Ale tak łatwo nie jest - założyłam bowiem, że ludzie biedni nie mają pieniążków na książki, a czytać by może i chcieli. Zadzwoniłam zatem do dwóch domów dla osób bez dachu nad głową - do takiego, powiedzmy, że ogólnego. I drugiego - dla mężczyzn. Bo w moim idealnym świecie - panowie bez domu, mogą mieć siły (a ciężar tych książek nie zmalał), mogą chcieć i mogą po prostu mieć życiowego pecha. W tym drugim domu odebrał zakonnik i z ogromną pogardą w głosie poinformował mnie "ale proszę Pani nie zbieramy książek, proszę oddać na makulaturę". Można się załamać?
No to znalazłam fundację, która zajmowała się bookcrossingiem. Modne słowo, - po prostu wymiana książek. Ale na bookcrossing ludzie się zapewne łapią, a na wymianę książek - nie. Okazało się, że fundacja została zamknięta jakiś czas temu. (to był ten boom na fundusze europejskie na projekty społeczne).
Po fundacji zostało kilka biblioteczek plenerowych w różnym stanie i różnych miejscach. Jedną z nich widziałam fizycznie na Gołaśka. Taka niewielka szafeczka, paździerzowa w "ogrodzie społecznym" - zresztą bardzo ładnym. Z osiedlowych plotek dowiedziałam się, że ogrodem (i szafeczką) opiekują się dwie panie (albo jedna.)
Dziś poszłam na pewniaka, a tu - kolejny zonk - szafeczki nie ma. Zapytałam jakiś miłych ludzi, którzy powiedzieli, że... administracja rozebrała, bo "zagrażała". Dokładnie tego słowa użyli. Zagrażała... Oczywiście, że zagrażała, bo społeczeństwo, które czyta, zagraża... Przez chwilkę, krótką chwilkę, pomyślałam, że można tamtą szafkę zastąpić jakąś z odzysku. Mam taką na balkonie. Mieszkam na osiedlu, gdzie ludzie remontują - efekt? w śmieciach leżą stare regały, nowe regały, szafeczki lepsze gorsze. Idą do wyrzutu razem z burakami, papierem i innymi (zapoomnijcie o segregacji - MPO przyjeżdza jednym autem i na własne oczy widziałam, jak na tą samą pakę idą zmieszane, papier i plastik).
Trudno mi jakoś uwierzyć, że w środku tej paki siedzi krasnoludek (albo inny system) rozdzielający groch od kapusty... Choć może powinnam uwierzyć. Nie wiem. Tu mam tylko obserwacje, żadnych danych.
No więc, przez sekund pięć, chciałam wymienić jedną szafkę na inną. Ale miły Pan dodał jeszcze, że gdyby była metalowa - taka specjalna to byłoby ok. Taka specjalna, metalowa (wg informacji ze strony projektu z UM, datowanego na rok bodaj 2020), kosztuje 14.000 zł. I nie jest ze złota. Przepraszam bardzo, ile??? Ano tyle, bo trzeba zezwolenia, koordynatora projektu etc.
Pomysł wymiany szafki sczezł. W efekcie załamałam się totalnie. Dalej tonę w książkach, na stronie Szyszkobara (którą tu zamieszczam - żebym nie zapomniała)- artysty krakowskiego - znalazłam fajną mapkę otwartych biblioteczek. Nie wiem czy one nadal istnieją, ale część z "książek do wyrzutu" zamierzam po drodze gdzieś, tam rozlokować. Może mi wróci chęć do życia i dzielenia się tym co mam.
PS. Zdjęcie ilustrujące - to wnętrze Synagogi na krakowskim Kazimierzu. To nie są moje książki :) Z tym że zdjęcie robione w 2002 roku, więc możliwe, ze teraz tych książek tez tam już nie ma.
z archiwum MUWIT.pl
Mapa regionu
Mapa regionu jest wesołą twórczością własną. Dokładniej rzecz ujmując - zrzutem ekranu z map Gugla. Zrzut dotyczy wybranego regionu.
Legenda zaś jest następująca.
Domy podcieniowe sa oznaczone domkiem lub kwadratem. Szare - Zulawy Gdanskie (między mostami - droga nr 22 oraz droga nr 7 - nie ma innej możliwości przekroczenia Wisły w tym regionie.) Naprawdę. Ciemnoszare - nieznany stan. Fioletowe - Żuławy Wiślane (czyli mniej więcej Powiśle), po wschodniej stronie rzeki. Ciemnozielone - to te, które ormalnie należą do wojewórztwa warmińsko mazurskiego, czyli bardziej Elbląg. Dlaczego? - bo tu płynie Nogat, który również dużą rzeką jest.
Pozostałe ikonki sugerują, że jest tam "coś". Coś co jest: a) fajne b) ładne c) warte zobaczenia d) lokalną atrakcją e) inne. To coś może być: wiatrakiem, zamkiem, muzeum, latarnią morską, czy czymś zupełnie innym. Prawdopodobnie nie będzie to atrakcja komercyjna. No chyba, że będzie.
Mapa jest poglądowa - bo nie ma większej przyjemności, niż odrywanie po swojemu. Ale nie ma większego bezsensu, niż wyważanie otwartych drzwi. Zrobiłam tą mapkę dla siebie. Ale ponieważ czasami bywam miła, to się dzielę.
Więcej |
Ta sama mapa na Guglach - wersja robocza

© MUWIT.pl