To idealne miejsce na wyjście w Gorce (masyw Turbacza), ale nie tylko. To w Nowym Targu znajduje się kościół cmentarny św. Anny. Tuż obok - sanktuarium w Ludźmierzu. A nad Harklową mieszka Japonka. Kierując się na wschód, praktycznie co wieś, znaleźć można piękne drewniane zabytki. Poczynając od dworu Tetmajerów w Łopusznej (tu też kościół drewniany), kościół w Harklowej, aż po arcypiękny kościół w Dębnie (Podhalańskim), docenionym przez Unesco. A jeśli wyjdziecie w góry, to szlaków tu jest dużo. Najbardziej uczęszczany szlak to ten, który wiedzie na Turbacz i Jaworzynę Kamienicką. A tam kapliczka Ostatniego Czarownika. Baca zwany Bulandą znany był w całych Gorcach.

Kirkut w Nowym Targu | Cmentarz żydowski w Nowym Targu został założony według niepotwierdzonych danych w 1875 r., przy drodze do Gronkowa, obecnej ul. Jana Pawła II. Do dziś na cmentarzu zachowało się nie mniej niż kilkadziesiąt macew z czytelnymi epitafiami, stojącymi na grobach m. in. Jakuba Mandla, Henryka Henocha Guttfreunda, Icchaka Arona [...], Jentl Sussman, Josefa Syropa, Wilhelma Riegelhaupta, Gizeli Herz, Israela syna [...], Juty Wolfreier córki Salomona, Samuela syna Abrahama Glucksa, Rebeki córki Abrahama, Hindy Hammerschlag, Eliezera Litmana syna Johanna Freia, Abrahama syna Barucha Silberringa, Abrahama Jehudy (Wigdera Leiba) syna Isachara Hammerschlaga, Efraima Fiszela (Fiszela Freya) syna Israela. Widoczne są także liczne betonowe obmurowania zniszczonych grobowców. W okresie powojennym zostały obudowane i oznakowane groby ofiar egzekucji z 1942 r.

Drewniany kościół św. Anny | Kościół cmentarny pw. Św. Anny z XV w.; jednonawowy, konstrukcji zrębowej, oszalowany i pokryty gontem; w ołtarzu gł. obraz tzw. Wielkiej Rodziny z 1516 r. Nawa i prezbiterium nakryte są wspólnym dachem czterospadowym z sześcioboczną sygnaturką.

Warto też zwiedzić cmentarz, gdzie obok grobów dzisiejszych leżą powstańcy i partyzanci. Tu miejsce ostatniego spoczynku znalazła też ppor. Czesława Kuraś-Bochyńska - żona Ognia.

Więcej >>>
Z notatnika krajoznawcy >>
Z drewnianego notatnika >>
GPS | mapa-turystyczna.pl

Kapliczka ostatniego czarodzieja na Jaworzynie Kamienickiej | Ufundował ją i sam zbudował w 1904 roku Tomasz Chlipała, zwany Bulandą. Przez lata całe był tu bacą, mieszkając w szałasie, w którym jeszcze w latach 70-tych dostać można było oscypki i bundz. Jak Gorce długie i szerokie, słynny był z czarów, dziwów i cudownych wyleczeń. Najprawdopodobniej odznaczał się niespotykaną inteligencją, szybkością w pojmowaniu świata i... dużą ilością wolnego czasu. Kiedy pasł setkę wołów i dwieście owiec poznawał przyrodę, uczył się znaków przekazywanych przez pogodę, poznawał cudowną moc ziół. Sława jego sięgała od Dunajca po Kamienicę, a nieraz i dalej. Kiedy mając sto lat na karku wreszcie zszedł z gór, był człowiekiem bardzo bogatym. Niektórzy uważają, że dorobił się na leczeniu i wyrobach z mleka owczego, inni, że...

Niebieski szlak wiodący z Dębna przez Harklową, do Łopusznej, idzie dalej w góry. Za niebieskimi znakami dojść można aż na Turbacz (od strony zachodniej - czyli od Nowego Targu), zaś kiedy się skręci na szlak czarny, dojdzie się na przepiękne hale pod Kiczorą, mijając po drodze niewielki Pucołowski Stawek. Szlak jest słabo uczęszczany, ale hale pod Kiczorą warte są niejednego poświęcenia. Pod Kiczorą czarny szlak dochodzi do głownego beskidzkiego - czerwonego. Kierując się w dół dojść można na przełęcz Knurowską, a w górę - na Turbacz i Jaworzynę Kamienicką.

Więcej >>>
Z notatnika krajoznawcy >>
GPS | mapa-turystyczna.pl

XV-wieczny kościół ze wspaniałym stropem (malarstwo patronowe).

Warto też zobaczyć dworską bramę wjazdową.

Przez Harklową przechodzi szlak pieszy niebieski, łączący Łopuszną z Dębnem Podhalańskim. Szczególnie polecamy odwiedziny na polanie Ariake, gdzie słynna Japonka, pani Akiko, prowadzi gospodarstwo agroturystyczne.

Więcej >>>
Z notatnika krajoznawcy >>
Z drewnianego notatnika >>

XV-wieczny kościół na liście Unesco. Wejdźcie do środka. Te polilchromie są zniewalające wprost. Atrakcją tego niezwykłego kościoła są cymbałki zazwyczaj leżące w prezbiterium. są bardzo stare - mogły powstać nawet w V wieku. Szczególny dźwięk tych cymbałków, określany mianem gamy perskiej (dłuższe płytki dają wyższe tony), został uzyskany przez wykonanie płytek ze specjalnego stopu i zakopanie ich w ziemi na pewien okres.

Więcej >>>
Z notatnika krajoznawcy >>

Zespół dworski w Łopusznej, w skład którego wchodzi dwór i zabudowania gospodarcze, powstał w latach 1787–90. Wielokrotnie zmieniał właścicieli, pod koniec XVIII w. gospodarzyli w nim Tetmajerowie. Główny budynek jest typowym wiejskim dworem szlacheckim – nakrytym czterospadowym, gontowym dachem, z kolumnowym gankiem i barokową facjatką. Obecnie mieści się w nim Muzeum Kultury Szlacheckiej (oddział Muzeum Tatrzańskiego), prezentujące dawną siedzibę średniozamożnej szlachty. Obejrzeć można m.in. wnętrze kuchni dworskiej oraz ekspozycję etnograficzną wnętrz podhalańskich z XIX w.

Więcej >>>
Z notatnika krajoznawcy >>

Białka to jedna z najczystszych i najzimniejszych rzek w Polsce, podczas upałów daje ochłodę, a jej kamieniska są wykorzystywane jako plaża. W niedalekiej jaskini na Obłazowej znaleziono najstarsze ślady człowieka w Pieninach (pochodzące sprzed 40.000 lat!) Znaleziono tu tez słynny bumerang z Obłazowej oraz szczątki zwierząt z tamtego okresu. Dziś jaskinia jest zamknięta dla turystów- warto się tam jednak wspiąć dla pięknych widoków- z wierzchołka Kramnicy i Obłazowej widać całą okolicę od Jeziora Czorsztyńskiego po Tatry.

W Nowej Białej znajduje się rezerwat przyrody Przełom Białki pod Krempachami, zwany częściej Przełomem Białki. Tworzy go rzeka Białka przeciskająca się pomiędzy dwoma wapiennymi skałami – na prawym brzegu Kramnicą oraz Obłazową na lewym. Rezerwat przyrody Przełom Białki pod Krempachami jest rezerwatem ścisłym, będącym elementem obszaru NATURA 2000 Dolina Białki. Rezerwat może poszczycić się niezwykłym krajobrazem, bogatą i różnorodną roślinnością, a także niezwykłymi odkryciami archeologicznymi. Jaskinia Obłazowa należy do najbogatszych stanowisk z epoki lodowcowej w Polsce.

Bumerang z Obłazowej pochodzi sprzed 23 tys. lat i jest nie tylko najstarszy w kraju, ale i na świecie. został odkryty w 1985 roku przez polskich archeologów w Jaskini Obłazowej na pograniczu Spiszu i Podhala, w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej w Karpatach. Znajdował się wśród innych cennych przedmiotów obrzędowych. Podczas wydobycia przedmiot był uszkodzony, jednak w trakcie wykopalisk udało się odnaleźć brakującą końcówkę.

Jest wykonany z ciosu mamuta, podczas gdy inne znane bumerangi były drewniane. Ma 71 cm długości, średnicę trochę ponad 5 cm, grubość 1,5 cm. i dosłownie waży kilogram. Datowany jest na ok. 23 000 lat p.n.e. Dla porównania, najstarszy zachowany bumerang z Australii wykonano z drewna, a jego wiek określono na 10 tys. lat p.n.e).

Niedawno, na tym samym stanowisku, odkryto figurkę Wenus... Ciekawe skarby ma ta jaskinia...

Więcej >>>
Link | archeo.uj.edu.pl | jaskinia na Obłazowej
Link | naukawpolsce.pl | Wenus z Obłazowej ma 15 tys. lat
Link | academia.edu | Człowiek pierwotny w Jaskini w Obłazowej
Link | historiamniejznanaizapomniana.wordpress.com | Bumerang z Jaskini Obłazowej najstarszy na świecie
Link | murki.pl | Wspinaczka nad Białką
Link | nowabiala24.pl | Rezerwat Przełom Białki
GPS | mapa-turystyczna.pl

Kościół- sanktuarium znajduje się w centrum wsi nad brzegiem Czarnego Dunajca. Nową świątynię zbudowano (ok. 1870) na miejscu starego kościółka. W latach 1235-11238 powstał tu klasztor zgromadzenia cystersów, którzy byli gospodarzami Ludźmierza przez prawie 10 lat.

Więcej >>>
Z notatnika krajoznawcy >>
GPS | mapa-turystyczna.pl