Parki narodowe:


Białowieski Park Narodowy
Białowieski Park Narodowy to miejsce wymarzone dla miłośników przyrody. Unikalna możliwość obserwacji na tym obszarze naturalnych procesów przyrodniczych, niespotykana już nigdzie indziej bioróżnorodność, rzadkie gatunki fauny i flory, największe stado wolnościowe żubrów na świecie - stanowią atrakcję dla amatorów, jak również zaawansowanych przyrodników. Teren Parku odwiedzany jest przez tysiące turystów rocznie, zarówno z Polski jak i z najdalszych zakątków świata. Aby nie zagrozić wrażliwym walorom ostatniej z europejskich puszcz, istotnym zadaniem pracowników BPN jest właściwe udostępnianie obszaru Parku do celów turystyki oraz edukacji. Stworzona ku temu bogata infrastruktura turystyczna - wytyczone szlaki turystyczne, punkty widokowe, miejsca odpoczynku - pozwala na zapoznanie się z Białowieskim Parkiem Narodowym w sposób zarówno niebanalny, jak i również bezpieczny dla chronionych wartości przyrodniczych.

Objęty ochroną obszar Puszczy Białowieskiej, stanowiący ścisły rezerwat przyrody, podzielony obecnie granicą państwową, obejmuje 5 235 ha po stronie polskiej i 87 606 ha po białoruskiej. Tereny te pozostają w stanie naturalnym w stopniu niespotykanym w europejskiej strefie lasów umiarkowanych. Większość drzewostanu nigdy nie była odnawiana przez człowieka. Użytkowanie puszczy, regulowane królewskim prawem własności, ograniczało się do polowań, bartnictwa, wypasu, a niewielkie ilości drewna pozyskiwano jedynie w formie posuszu i wiatrołomów.


Narwiański Park Narodowy
Najważniejszym walorem przyrodniczym Narwiańskiego Parku Narodowego jest unikatowy system rzeki, która płynie na tym obszarze wieloma łączącymi i rozdzielającymi się korytami. Dolina Narwi jest również ważną ostoją ptaków wodno błotnych oraz miejscem ich odpoczynku podczas wędrówek.

Narew jest największą rzeką północno-wschodniej Polski o całkowitej długości 484 km, z czego 36 km znajduje się po stronie Białoruskiej. Jej źródła znajdują się w białoruskiej części Puszczy Białowieskiej. Główne dopływami są Supraśl, Biebrza i Pisa (prawostronne) oraz Bug (lewostronny). W granicach Narwiańskiego Parku Narodowego dopływają następujące cieki: Liza, Szeroka Struga, Kowalówka, Awissa, Turośnianka, Czaplinianka i Kurówka.


Słowiński Park Narodowy
Przyroda SPN odznacza się unikatowymi walorami i jest jednocześnie charakterystyczna dla środkowego wybrzeża Bałtyku. Te swoiste cechy przyrody Parku doceniane są nie tylko w kraju, lecz także za granicą. Największym bogactwem obiektów, zjawisk i procesów przyrodniczych odznaczają się Mierzeja Łebska oraz przymorskie jeziora. Do najbardziej unikatowych wartości środowiska Parku należy zaliczyć bogactwo odmiennych ekosystemów i ich niezwykle dynamiczne relacje przestrzenne. Dla przykładu zmiany położenia linii brzegowej Morza Bałtyckiego w makroskali dokonywały się przez tysiąclecia, ale nieomal każdego dnia na plaży można śledzić ten proces w miniskali, obserwując formowanie się lagun i ich wypełnianie piaskiem, wyrzucanym przez fale morskie na brzeg.

W tym Parku Narodowym, prócz malowniczych terenów, strzeże się również indywidualne gatunki flory i fauny. W obszarach leśnych dominuje sosna, ale zastaniemy także dęby, buki, modrzewie i świerki. Wśród innych roślin występują w tej okolicy: storczyk plamisty, piaskownica, honekia piaskowa, rosiczka lub rukwiel nadmorska. Park to też miejsce lęgowe wielu gatunków ptaków: przeróżne gatunki kaczek, łabędzie krzykliwe, bataliony, bociany czarne, bądź żurawie. Można również spotkać puchacza, borsuka, jenota czy też łosia, to również siedlisko żmij.


Parki krajobrazowe:


Suwalski Park Krajobrazowy
Położony jest na Pojezierzu Litewskim w mezoregionie Pojezierze Wschodniosuwalskie. Obejmuje Zagłębienie Szeszupy i tereny otaczające jez. Hańcza (najgłębsze jezioro w Polsce). Leży na obszarze 4 gmin- Jeleniewo, Wiżajny, Przerośl i Rutka-Tartak, należących do woj. podlaskiego. Powierzchnia parku wynosi 6284 ha (62,8 km2), w tym około 60% stanowią użytki rolne, 24% lasy, 10% wody, 4% bagna i 2% pozostałe grunty. Duże, otwarte przestrzenie odsłaniają rzeźbę polodowcową, która jest najcenniejszym walorem parku.

Obejmuje Zagłębienie Szeszupy i tereny otaczające jez. Hańcza (najgłębsze jezioro w Polsce). Leży na obszarze 4 gmin- Jeleniewo, Wiżajny, Przerośl i Rutka-Tartak, należących do woj. podlaskiego. Powierzchnia parku wynosi 6284 ha (62,8 km2), w tym około 60% stanowią użytki rolne, 24% lasy, 10% wody, 4% bagna i 2% pozostałe grunty. Duże, otwarte przestrzenie odsłaniają rzeźbę polodowcową, która jest najcenniejszym walorem parku. Jest najstarszym parkiem krajobrazowym w Polsce - 1976.

Wzgórza Dylewskie
Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich leży w całości na obszarze województwa warmińsko-mazurskiego, w obrębie czterech gmin: Ostróda, Lubawa, Dąbrówno i Grunwald. Powierzchnia parku wynosi 7151,2 ha. Zaś otuliny 14 882,6 ha. Granicami parku objęto zachodnią, najwyższą część Garbu Lubawskiego, zwaną Wzgórzami Dylewskimi. Jest to jeden z najbardziej urozmaiconych pod względem morfologicznym obszarów Pojezierza Mazurskiego, obok Wieżycy i Wzgórz Szeskich, do najwyższych wzniesień polskich pojezierzy. Wzgórza Dylewskie reprezentują zespół form ostatniego zlodowacenia.

Puszcza Knyszyńska
Puszcza Knyszyńska jest pozostałością po ogromnym, zwartym kompleksie puszczańskim na pograniczu Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego. W końcu XV wieku były to: Puszcza Grodzieńska, Knyszyńska i Błudowska. Ich zasiedlanie następowało bardzo powoli. Długo był to teren pogranicza, na którym ścierały się wpływy polskie, ruskie, litewskie, jaćwieskie i krzyżackie.

Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej
W rejonie zwanym Szwajcarią Próchnicką leżą Próchnik i Łęcze. Sąsiedztwo bukowych lasów porastających wzniesienia i strome zbocza głęboko wyrzeźbionych jarów zachęcają do uprawiania tutaj turystyki krajoznawczej. Niezwykła rzeźba terenu Wysoczyzny najlepiej widoczna jest wczesną wiosną lub późną jesienią; to właśnie wtedy uśpiona roślinność odsłania bogactwo form morfologicznych. Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej charakteryzuje się dużą różnorodnością szaty roślinnej, co wynika z bogactwa rzeźby terenu i zróżnicowania siedlisk przyrodniczych. Ponad połowa obszaru Parku porośnięta jest lasami, głównie liściastymi, z przewagą buka i dębu. Drzewostan uzupełniają: jesiony, graby, klony i olsze. Pospolite w innych rejonach kraju sosny i świerki należą tutaj do rzadkości.

Najcenniejsze fragmenty zbiorowisk leśnych znajdują się w obrębie czterech rezerwatów przyrody: „Buki Wysoczyzny Elbląskiej” z występującym tu zespołem buczyny pomorskiej, „Kadyński Las” ze starodrzewem bukowo – dębowym i cennymi gatunkami roślin występującymi w runie leśnym, „Dolina Stradanki” – obejmującym wąski pas lasu porastającego strome skarpy głębokich wąwozów rzeki Stradanki i części jej dopływów oraz „Nowinka” – obejmującym izolowany kompleks leśny rozciągający się na południowy wschód od Tolkmicka. W Parku rośnie wiele rzadkich, w tym podlegających ochronie roślin. Na szczególną uwagę zasługują gatunki charakterystyczne dla obszarów górskich i podgórskich: pióropusznik strusi, lilia złotogłów, żebrowiec górski, czosnek niedźwiedzi, lepiężnik biały, tojad dzióbaty czy przetacznik górski. Na terenie Parku ustanowiono 307 pomników przyrody (w tym 285 pojedynczych drzew i ich zgrupowań) oraz 22 głazy narzutowe (w tym tkwiący u brzegów Zalewu Wiślanego znany jako „Święty Kamień”.


Trójmiejski Park Krajobrazowy
Na całość TPK składają się dwa rozległe kompleksy leśne na obszarze wysoczyzny morenowej Pojezierza Kaszubskiego i jej strefy krawędziowej, rozdzielone przez zurbanizowane tereny Wielkiego Kacka, Małego Kacka i Gdyni Dąbrowy. Kompleks północny obejmuje część terenów Gdyni, Rumi, Szemudu i Wejherowa, zaś dwukrotnie mniejszy kompleks południowy - fragmenty terenów Gdyni, Sopotu i Gdańska.

Rezerwaty przyrody:


Białystok - Las Zwierzyniecki
Białystok jest jednym z niewielu miast, w którym wchodząc do parku w śródmieściu, można wyjść poza granicę miasta nie wychodząc wcale z terenów zielonych. Park Zwierzyniecki jest ogólnodostępny. Pełni rolę "płuc miasta", jest miejscem odpoczynku i rekreacji, edukacji przyrodniczo-leśnej, ośrodkiem życia kulturalnego - odbywają się tu kulturalne i sportowe imprezy plenerowe (np.: Dni Dziecka, koncerty, festyny, kiermasze).

W czasach panowania Branickich, na południowych peryferiach Białegostoku rozciągał się ogromny Zwierzyniec, stykający się swoją północną granicą z terenami pałacowymi, będący miejscem licznych polowań dworskich. Miał on około 14 wiorst obwodu, otoczony był różnymi ogrodzeniami i rowami, a do jego wnętrza prowadziła wielka brama kamienna.

Mieszkały tu jelenie, daniele, bażanty, kuropatwy, dzikie kaczki, łabędzie. U schyłku XVII w. młodzież szkolna poszerzała tu swoje wiadomości z ziołolecznictwa, botaniki, ogrodnictwa, rolnictwa i mineralogii.


Białystok - Rezerwat Antoniuk
Celem ochronnym jest zachowanie fragmentu lasu odznaczającego się stosunkowo wysokim stopniem naturalności i znacznym zróżnicowaniem szaty roślinnej zawierającej w swym składzie charakterystyczne dla Wysoczyzny Białostockiej zbiorowiska leśne oraz szereg rzadkich, w tym kilka podlegających ochronie prawnej roślin.

Do cennych elementów tego rezerwatu należy zaliczyć również źródliska z charakterystyczną roślinnością. W ich obrębie wykształciły się silnie przewodnione gleby mułowo-torfowe z łęgami jesionowo-olszowymi. Drzewostan złożony jest z olszy czarnej i świerka z niewielką domieszką wiązu szypułkowego - bardzo rzadkiego w warunkach naturalnego zbiorowiska leśnego. Do osobliwości rezerwatu zaliczyć można rośliny chronione jak: wawrzynek wilczełyko, widłak spłaszczony oraz bardzo rzadko występujące kruszczyk szerokolistny i podkolan biały. Do innych osobliwości należą: wiąz szypułkowy, turzycę luźnokwiatową (rzadki gatunek o zasięgu borealno-górskim), gwiazdnicę długolistną.


Mierzeja Wiślana
Mierzeja Wiślana to jedna z dwóch (druga to Mierzeja Helska) dużych mierzei naszego wybrzeża. Wprawdzie sam wąski przesmyk lądu oddzielający Zalew Wiślany od Bałtyku zaczyna się w miejscowości Kąty Rybackie i rozciąga się aż do rosyjskiego miasta Bałtijsk, to de facto mierzeja zaczyna się gdzieś w okolicy Gdańska i ma długość około 95 kilometrów. Polska część mierzei oddzielająca Zalew Wiślany od Morza Bałtyckiego to w przybliżeniu 30 km - od Kątów Rybackich po wschodnią część Krynicy Morskiej - Piaski. Cieśnina Piławska w Obwodzie Kaliningradzkim to jedyna "przerwa", przez którą da się wypłynąć na wody Zatoki Gdańskiej z Zalewu Wiślanego. Mierzeja Wiślana to szereg piaszczystych wydm, jakie zostały obsadzone lasami sosnowymi i mieszanymi. Znajduje się tu kilka rezerwatów przyrody. Na półwyspie położone jest tylko jedno miasto - Krynica Morska, a na części stałego lądu inne miejscowości wypoczynkowe mierzei: Kąty Rybackie, Sztutowo, Stegna, Jantar.



© MUWIT.pl