Białowieski Park Narodowy
Białowieski Park Narodowy to miejsce wymarzone dla miłośników przyrody. Unikalna możliwość obserwacji na tym obszarze naturalnych procesów przyrodniczych, niespotykana już nigdzie indziej bioróżnorodność, rzadkie gatunki fauny i flory, największe stado wolnościowe żubrów na świecie - stanowią atrakcję dla amatorów, jak również zaawansowanych przyrodników. Teren Parku odwiedzany jest przez tysiące turystów rocznie, zarówno z Polski jak i z najdalszych zakątków świata. Aby nie zagrozić wrażliwym walorom ostatniej z europejskich puszcz, istotnym zadaniem pracowników BPN jest właściwe udostępnianie obszaru Parku do celów turystyki oraz edukacji. Stworzona ku temu bogata infrastruktura turystyczna - wytyczone szlaki turystyczne, punkty widokowe, miejsca odpoczynku - pozwala na zapoznanie się z Białowieskim Parkiem Narodowym w sposób zarówno niebanalny, jak i również bezpieczny dla chronionych wartości przyrodniczych.
Objęty ochroną obszar Puszczy Białowieskiej, stanowiący ścisły rezerwat przyrody, podzielony obecnie granicą państwową, obejmuje 5 235 ha po stronie polskiej i 87 606 ha po białoruskiej. Tereny te pozostają w stanie naturalnym w stopniu niespotykanym w europejskiej strefie lasów umiarkowanych. Większość drzewostanu nigdy nie była odnawiana przez człowieka. Użytkowanie puszczy, regulowane królewskim prawem własności, ograniczało się do polowań, bartnictwa, wypasu, a niewielkie ilości drewna pozyskiwano jedynie w formie posuszu i wiatrołomów.
BPN - Szlaki piesze
Białowieski Park Narodowy to miejsce wymarzone dla miłośników przyrody. Unikalna możliwość obserwacji na tym obszarze naturalnych procesów przyrodniczych, niespotykana już nigdzie indziej bioróżnorodność, rzadkie gatunki fauny i flory, największe stado wolnościowe żubrów na świecie-stanowią atrakcję dla amatorów, jak również zaawansowanych przyrodników. Teren Parku odwiedzany jest przez tysiące turystów rocznie, zarówno z Polski jak i z najdalszych zakątków świata. Aby nie zagrozić wrażliwym walorom ostatniej z europejskich puszcz, istotnym zadaniem pracowników BPN jest właściwe udostępnianie obszaru Parku do celów turystyki oraz edukacji. Stworzona ku temu bogata infrastruktura turystyczna-wytyczone szlaki turystyczne, punkty widokowe, miejsca odpoczynku-pozwala na zapoznanie się z Białowieskim Parkiem Narodowym w sposób zarówno niebanalny, jak i również bezpieczny dla chronionych wartości przyrodniczych.
BPN - Wąskotorowa Kolejka Leśna
Sieć kolejek wąskotorowych zbudowana przez Niemców eksploatujących puszczę w czasie I wojny światowej. Były one wykorzystywane do końca lat 80-tych XX wieku do wywozu drewna z puszczy, a obecnie stanowią jedną z najciekawszych atrakcji regionu-oryginalną formę Poznańia przyrody. Podróż kolejką pozwala podziwiać otaczającą naturę i chłonąć niesamowite zapachy i niepowtarzalne barwy Puszczy Białowieskiej.
BPN - Białowieskie drezyny
Wycieczki otwarte są to wyjazdy do których każdy może dołączyć. Uczestnicy jadą wspólnie na dużych drezynach które mieszczą do dwunastu osób. Pojazdy są napędzane wspólnie przez uczestników wycieczki. Cena jest od osoby. Rozkład jazdy wycieczek otwartych jest ogłaszany na stronie internetowej.
BPN - Wysokie Bagno
Rezerwat Wysokie Bagno powołano w celu zachowania w naturalnym stanie boru świerkowego torfowcowego z rzadkimi i chronionymi gatunkami roślin w runie. Obejmuje on rozległe torfowisko porośnięte borem świerkowym oraz fragment zatorfionej doliny rzeki Narewki ze stanowiskiem bobrów.
Teren rezerwatu jest równy, lekko pochylony w kierunku południowym. Wzniesiony średnio 155 m n.p.m. Miąższość torfu w centralnej części torfowiska wynosi ponad 3 m.
todo
BPN - Miejsca Mocy
Miejsca Mocy to miejsca o bardzo dużym nagromadzeniu ładunków dodatnich, które korzystnie wpływają na organizm. Radiesteci nazywają ten obszar miejscem o szczególnie wysokim i pozytywnym promieniowaniu. Miejsca te są prawdopodobnie ośrodkami kultu pradawnych Słowian lub ludów pogańskich. Prasłowianie byli wyznawcami animizmu, a więc oddawali cześć zwierzętom, roślinom, a nawet głazom, ziemi czy zjawiskom atmosferycznym. We wczesnych wiekach średnich, w puszczy istniało wiele miejsc otoczonych szczególną czcią. Były to tzw. „święte gaje”. Jedno z takich miejsc znajduje się przy trasie Hajnówka-Białowieża. Zobaczyć w nim można kamienny krąg wśród drzew o ciekawych kształtach. W pobliżu znajduje się także specyficzne wgłębienie stale wypełnione wodą. Miejsce Mocy otrzymało miano Ścieżki dydaktycznej prowadzącej do miejsca kultu dawnych mieszkańców Puszczy. Długość ścieżki wynosi 4km.
BPN - Ośrodek pokazowy żubrów
Zwierzęta w Rezerwacie eksponowane są w warunkach półnaturalnych, w dużych zagrodach pokrytych naturalną roślinnością, mogą więc nie być widoczne przez cały czas.
Ze względu na naturalny sposób karmienia zwierząt kopytnych (pastwisko), zagrody użytkowane są naprzemiennie, stąd w części z nich nie ma zwierząt, aby trawa mogła odrosnąć.
Dziedzinka - Leśniczówka Simony Kossak
Sama Dziedzinka jest drewnianą leśniczówką nawiązującą nieco charakterem do polskiej architektury. Położona z dala od ludzi, przy historycznej Drodze Browskiej od setek lat przecinającej Puszczę z południa na północny wschód.
Wieś leżała na szlaku podróży władców i stanowiła tzw. "dwór etapowy". W 1545 r. za rządów królowej Bony Jałówka otrzymała prawa miejskie magdeburskie. Po śmierci Zygmunta Augusta w 1572 r. dobra hospodarskie (włość jałowska i inne) przeszły na własność państwa i powstały starostwa, a w ich obrębie niewielkie folwarki.
Białowieża
Położona na polanie w sercu Puszczy Biełowieskiej, do niedawna była "końcem świata". Dziś jest już (niestety) miejscowością turystyczną. Simona Kossak, która mieszkała w lesniczówce nieopodal, pisała szereg artykułów przestrzegających przed nadmierną gospodarką leśną. Nadrzędne przesłanie brzmiało "puszcza umiera!" Działo się to pod koniec lat 70-tych. Zatem wyobraźcie sobie, że ponad 40 lat później, choć puszcza nie umarła, to niestety niewiele z tej prawdziwej zostało. Białowieski Park Narodowy robi co może, ale to już zdecydowanie nie są ostępy.
W mojej skromnej opinii w Białowieży można spać i jeść, przejść się ścieżkami parkowymi i odwiedzić żubry. Prawdziwa puszcza prawdopodobnie znajduje się za wschodnią granica. Choć i tutaj można wspaniale obserwować przyrodę - korzystając z infrastruktury parku. Np. z ogólnodostępnych wieży obserwacyjnych.
Hajnówka - Muzeum Kowalstwa i Ślusarstwa
Są tu różne narzędzia, wyroby i urządzenia kowalskie, maszyny rolnicze, modele pieców, urządzenia niezbędne do wytopu żelaza z rud darniowych, żużle po piecowiskach z okresu prehistorycznego, maszyny i urządzenia rolnicze. Na uwagę zasługuje zestaw podków końskich na różne pory roku i buty dla konia zakładane do chodzenia po bagnistym terenie. Zbiory ogółem liczą 586 sztuk. Zbiór muzealiów jest darowizną dziadków i pradziadków, niektóre eksponaty są wypożyczone z innych muzeów.
Na podwórku obok kuźni znajduje się miniaturowy model starożytnego pieca hutniczego, tzw. dymarki, gdzie można prześledzić cały proces wytopu żelaza. Na zapleczu muzeum mieści się nadal działająca kuźnia, w której pan Stanisław urządza pokazy kucia. Chętni mogą popróbować swoich sił w kuciu młotkiem rozgrzanego do czerwoności żelaza. Gospodarz oprowadza zwiedzających, ciekawie opowiadając historię kowalskiego kunsztu. W muzeum organizowane są lekcje historii kowalstwa i warsztaty edukacyjne dla młodzieży szkolnej. Uczniowie poznają podstawy kowalskiego fachu, który prawie już zniknął z polskich wsi.
Prywatne Muzeum Kowalstwa i Ślusarstwa istnieje od 25 lipca 2003 r. Powstało z inicjatywy Pana Stanisława Mierzwińskiego na bazie rodzinnej kuźni, założonej w 1927 r. Chciał w ten sposób nie tylko kultywować rodzinne tradycje, ale także pokazać, jak wyglądała praca wiejskiego kowala, zaliczanego dawniej do elity rzemieślników. Pan Stanisław-„ostatni z rodziny kowali hajnowskich”, jak mówią o nim ludzie, zgromadził w swoim muzeum kilkaset eksponatów.
Położony jest w północno-wschodniej części Polski, w województwie podlaskim. Zajmuje centralną część Puszczy Białowieskiej.
Swym obszarem obejmuje najbardziej naturalną część kompleksu leśnego Puszczy Białowieskiej. Powierzchnia parku obecnie wynosi 10 502 ha, z czego najstarsza część Obszar Ochrony Ścisłej zajmuje 4 747 ha. Został powołany w 1947 roku w celu ochrony pierwotnych lasów niżowych, zachowanych w unkiatowym nienaruszonym stanie od wielu wieków. W granicach parku przy drodze między Hajnówką a Białowieżą utworzono Ośrodek Hodowli Żubra, jego działalność umożliwiła powrót żubra do Puszczy Białowieskiej. Na terenie parku od lat prowadzone są liczne badania naukowe z zakresu botaniki, zoologii i ekologii.
Za początki jego istnienia przyjmuje się rok 1921, kiedy na części obecnego obszaru Parku utworzono leśnictwo „Rezerwat”. W roku 1932 leśnictwo „Rezerwat” zostało przekształcone w „Park Narodowy w Białowieży”. W 1947 roku jednostkę tę restytuowano jako Białowieski Park Narodowy, pod tą nazwą funkcjonuje do dziś.
Park zajmuje powierzchnię 10 517,27 ha, co stanowi 1/6 polskiej części Puszczy Białowieskiej. Pod ochroną ścisłą znajduje się 6059,27 ha, pod ochroną czynną 4104,63 ha, ochrona krajobrazowa prowadzona jest na obszarze 353,37 ha.
Wokół Parku utworzona jest strefa ochronna – otulina, która obejmuje lasy zagospodarowane o powierzchni 3224,26 ha. Cała otulina jest strefą ochrony zwierząt łownych. Utrzymanie właściwej liczebności i struktury populacji poszczególnych gatunków w tej strefie polega na zachowaniu naturalnych procesów kształtowania liczebności i struktury populacji poszczególnych gatunków zwierząt łownych przez nie prowadzenie odstrzałów redukcyjnych oraz na likwidacji nęcisk i urządzeń łowieckich.
Białowieski Park Narodowy chroni najlepiej zachowany fragment Puszczy Białowieskiej – ostatni na niżu Europy las naturalny, o charakterze pierwotnym, jaki przed wiekami rozciągał się w strefie lasów liściastych i mieszanych. Charakteryzuje się dużą różnorodnością biologiczną. W Parku występuje m.in. 809 gatunków roślin naczyniowych, ponad 3 tys. gatunków roślin zarodnikowych i grzybów, prawie 200 gatunków mchów i 283 gatunki porostów. Stwierdzono ponad 8 tys. gatunków bezkręgowców, ok. 120 gatunków ptaków lęgowych oraz 52 gatunki ssaków. Stare, pierwotne drzewostany Białowieskiego Parku Narodowego wyróżniają się obfitością martwego drewna w różnych stadiach rozkładu i obecnością gatunków typowych dla lasów naturalnych. Spośród ptaków spotykamy tu np.: sóweczkę, dzięcioła trójpalczastego i białogrzbietego; z chrząszczy – żerdziankę Urussowa, pachnicę dębową, rozmiazga kolweńskiego; z motyli – lotnicę zyskę, szlaczkonia torfowca. Wiele z nich występuje na nielicznych obszarach poza Puszczą Białowieską. (>>>)
Dzisiejsza Puszcza Białowieska, to kompleks leśny o obszarze 150 tys. ha położony po obydwu stronach granicy Polski i Białorusi. Część zachodnia, znajdująca się w Polsce, zajmuje 62,5 tys. ha; część wschodnia, znajdująca się na Białorusi, zajmuje 87,5 tys. ha - tworzy Park Narodowy "Bieławieżskaja Puszcza". Szczęśliwy bieg historii, ochrona Puszczy jako terenu polowań królewskich, a w XIX w. Carskich, sprawił, że podlegała ona specjalnej ochronie - m.in. nie objęła jej kolonizacja, to znaczy karczowanie lasu i zamiana ich na tereny osadnicze i rolne.
Dzięki temu do początku XX w. zachowały się tu lasy pochodzenia naturalnego, a w nich największe zwierzę Europy - żubr. Pierwsze rabunkowe wyręby przypadają na okres I wojny światowej, wówczas to w początku 1919 r. giną w niej ostatnie żubry.
Początki parku narodowego wiążą się z wyprawą grupy uczonych pod wodzą prof. Władysława Szafera w kwietniu 1919 roku do Białowieży, której celem było sprawdzenie, czy zachowały się jeszcze w Puszczy żubry. Żubrów już nie zastano, lecz wynikiem wyprawy było podjęcie starań o ochronę fragmentu prastarej kniei w postaci parku narodowego. Podjęte starania przyniosły efekt w postaci utworzenia w dniu 29 grudnia 1921 r. leśnictwa "Rezerwat", przekształconego w 1924 r. w nadleśnictwo o tej samej nazwie. W 1932 r. nadleśnictwo "Rezerwat" przekształcono w "Park Narodowy w Białowieży" o obszarze 4693,24 ha w całości objęty ochroną ścisłą. W 1947 r. jednostkę tę restytuowano jako Białowieski Park Narodowy o powierzchni 4716 ha. W 1996 r obszar paku powiększono do 10 501,95 ha. Należy przy tym dodać, że walory przyrodnicze i stosowne formy ochrony, spełniały od początku (tj. od 1921 r.) kryteria obowiązującej obecnie międzynarodowej definicji parku narodowego. Jest to więc najstarszy z istniejących w Polsce 23 parków narodowych.