Białystok
Idąc główną ulicą białostockiego centrum - ulica Lipową - nietrudno zauważyć cerkiew św. Mikołaja. Przy tej ulicy stoi zarówno oszałamiająca katedra białostocka jak i, stojąca na wzgórzu, cerkiew św. Mikołaja. Prawdą jest bowiem, że Białystok to tygiel kultur - cerkwie, kościoły, meczety... synagogi i świątynie staroobrzędowców funkcjonowały tu równolegle. Wszystko zmieniła II Wojna światowa. Ale ślady różnych kultur są tu widoczne do dziś.
Pomimo tego, że II Wojna Światowa i późniejsza okupacja ujednoliciła (w baaardzo negatywnym sensie) społeczeństwo podlaskie. Jeżeli jednak popatrzymy na białostockie świątynie w świetle odwiecznej dyskusji "co było pierwsze: jajko czy kura" to trudno zaprzeczyć faktowi, iż Podlasie od zawsze było, jest i będzie prawosławne. Faktem również pozostaje, iż nie tylko...
Będąc na Podlasiu nastawcie się zatem na mnogość kultur i religii - to fascynująca podróż wgłąb człowieka przeszłości i - co tu dużo mówić - tożsamości i kultur.
W obrębie Białegostoku znajdują się dwa rezerwaty przyrody o powierzchni łącznej 106 ha, będące pozostałościami Puszczy Knyszyńskiej. Wystarczy jednak wyjechać niewiele ponad 10 km od centrum aby zaszyć się w odmętach prawdziwej puszczy. Pełno tu bagien, malowniczych wzgórz i borów. Puszcza Knyszyńska otacza Białystok od północy i wschodu. W sercu Puszczy Knyszyńskiej leży cudownej urody miasteczko Supraśl- warto zatrzymać się przy cmentarzu.
Sami zobaczcie kaplicę cmentarną...
Białystok - Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy
Cerkiew katedralna św. Mikołaja Cudotwórcy - świątynia powstała na miejscu XVI -wiecznej filii cerkwi dojlidzkiej w latach 1843-1846 w stylu klasycyzmu rosyjskiego (połączenie klasycyzmu i bizantynizmu, pod wpływem prądów budownictwa cerkiewnego, płynących z Petersburga), na planie krzyża greckiego.
Projektant cerkwi to najprawdopodobniej Konstantyn Thon. Wnętrze o charakterze bizantyjskim, ściany pokrywała niegdyś bogata polichromia (z 1910) pędzla Michaila Awilowa, wzorowana na polichromii soboru kijowskiego. Freski te, bardzo zniszczone, osunięto wraz z wewnętrznymi tynkami przy okazji remontu w latach 1975-1976. Nowa polichromie wykonał Józef Lotowski. Jedynie w prezbiterium pozostawiono oryginalne malowidło Awilowa przedstawiające Chrystusa Zmartwychwstałego. W południowym skrzydle cerkwi znajdują się obecnie (od 22 września 1992) relikwie św. Gabriela Zabłudowskiego.
Początki dzisiejszej parafii św. Mikołaja sięgają XVIII wieku. W 1727 w centrum Białegostoku, na wschód od dzisiejszego soboru katedralnego , wzniesiono drewnianą 3-kopułową cerkiew pod wezwaniem św. Mikołaja, podlegającą parafi św. Eliasza w Dojlidach. W 1830 erygowano samodzielną parafię, której pierwszą siedzibą była cerkiew św. Aleksandra Newskiego, urządzona w tym samym roku w kaplicy Pałacu Branickich. Po rezygnacji z przekształcenia pałacu w carską rezydencję, podjęto decyzję o budowie wolnostojącej, murowanej cerkwi pod wezwaniem patrona parafii - św. Mikołaja. Cerkiew św. Aleksandra Newskiego miała pełnić odtąd tylko funkcję wewnętrznej świątyni pałacu (w którym urządzono Instytut Dobrze Urodzonych Panien). XVIII-wieczną drewnianą cerkiew św. Mikołaja rozebrano ze względu na jej szczupłość i zły stan techniczny.
Białystok - Pałac Branickich
Zabytkowy pałac w Białymstoku, jedna z najlepiej zachowanych rezydencji magnackich epoki saskiej na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w stylu późnobarokowym określany mianem "Wersalu Podlasia", "Wersalem Północy", a także "Polskim Wersalem". Początki pałacu sięgają XVI wieku. Murowany zamek w stylu gotycko-renesansowym został zbudowany przez królewskiego architekta Hioba Bretfusa, znanego z budowy Zamku Dolnego w Wilnie, dworu królewskiego w Knyszynie, oraz modernizacji i rozbudowy Starego Zamku w Kamieńcu Podolskim czy zamku w Tykocinie. Kompletnie przebudowany w stylu późnobarokowym przez trzech architektów: Tylmana z Gameren, Jana Zygmunta Deybela i Jakuba Fontanę. Pałac został zniszczony w 1944, odbudowany w latach 1946-1960. Od końca II wojny światowej mieści się w nim Akademia Medyczna, obecnie Uniwersytet Medyczny w Białymstoku.
Białystok - Muzeum Podlaskie
Ratusz od czasu jego zbudowania w połowie XVIII wieku ratuszem jest tylko z nazwy. W Białymstoku jako mieście prywatnym Jana Klemensa Branickiego i siedzibie dóbr hetmana, ratusz nie spełniał funkcji administracyjnych, a jedynie handlową. By uzyskać taki stan rzeczy, do Białegostoku Żydów sprowadził ówczesny właściciel miasta Stefan Mikołaj Branicki- ojciec Jana Klemensa Branickiego. Nadał on Żydom przywileje, przyznał prawa do posiadania świątyń, cmentarza i przykahału. Zobowiązał także do płacenia podatków.
W latach 20 XIX wieku w ratuszu mieściło się ponoć już ponad 100 różnej branży placówek handlowych. Księga adresowo-handlowa m. Białegostoku na 1932/33 rok wymienia sklepy z artykułami kolonialnymi, czapkami, drożdżami, jajami, koszykami i artykułami kuchennymi, mąką, owocami, puchem i pierzem, suknami, winami i wyrobami żelaznymi. Ponadto działali tam szewc, krawiec i fryzjer. Ratuszowa wieża służyła także strażakom jako punkt obserwacyjny.
Handel kwitł nieprzerwanie aż do 1940 roku, gdy Rosjanie okupujący Białystok wyburzyli budynek, żeby w tym miejscy postawić pomnik Józefa Stalina.
Po wojnie ratusz odbudowano, mieści się tam Muzeum Podlaskie w Białymstoku.
Białystok - Browar Dojlidy
Pierwszy zakład piwowarski został wybudowany w Dojlidach w roku 1768 przez hetmana Jana Klemensa Branickiego. Po jego śmierci w 1771 r. browar, wraz z całymi dobrami białostockimi, dziedziczy wdowa po zmarłym, Izabella Elżbieta z domu Poniatowska. Działalność browaru zamiera. Potwierdzone jest jednak istnienie w Dojlidach browaru parowego przed rokiem 1881.
W 1891 roku majątek dojlidzki znalazł się w rękach hrabiowskiego rodu Rüdigerów. Z ich inicjatywy, na miejscu dawnego dworu Krusensternów, został zbudowany pałacyk w stylu neoklasycystycznym.
Nazwa Dojlidy pochodzi od nazwy plemienia Bałtów zamieszkującego przed wiekami północno-wschodnie rejony Polski. Historia browaru sięga XVIII wieku. Jak wynika z akt archiwów i inwentarza spisanego po śmierci Jana Klemensa Branickiego, w 1768 roku w folwarku Dojlidy, należącym właśnie do rodziny Branickich, zostaje wzniesiony duży zakład piwowarski. Tę datę przyjmuje się za datę powstania browaru dojlidzkiego.
Białystok - Las Zwierzyniecki
Białystok jest jednym z niewielu miast, w którym wchodząc do parku w śródmieściu, można wyjść poza granicę miasta nie wychodząc wcale z terenów zielonych.
Park Zwierzyniecki jest ogólnodostępny. Pełni rolę "płuc miasta", jest miejscem odpoczynku i rekreacji, edukacji przyrodniczo-leśnej, ośrodkiem życia kulturalnego - odbywają się tu kulturalne i sportowe imprezy plenerowe (np.: Dni Dziecka, koncerty, festyny, kiermasze).
W czasach panowania Branickich, na południowych peryferiach Białegostoku rozciągał się ogromny Zwierzyniec, stykający się swoją północną granicą z terenami pałacowymi, będący miejscem licznych polowań dworskich. Miał on około 14 wiorst obwodu, otoczony był różnymi ogrodzeniami i rowami, a do jego wnętrza prowadziła wielka brama kamienna.
Mieszkały tu jelenie, daniele, bażanty, kuropatwy, dzikie kaczki, łabędzie. U schyłku XVII w. młodzież szkolna poszerzała tu swoje wiadomości z ziołolecznictwa, botaniki, ogrodnictwa, rolnictwa i mineralogii.
Puszcza Knyszyńska
Puszcza Knyszyńska jest pozostałością po ogromnym, zwartym kompleksie puszczańskim na pograniczu Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego. W końcu XV wieku były to: Puszcza Grodzieńska, Knyszyńska i Błudowska. Ich zasiedlanie następowało bardzo powoli. Długo był to teren pogranicza, na którym ścierały się wpływy polskie, ruskie, litewskie, jaćwieskie i krzyżackie.
Tatarski szlak
Unikatową atrakcja turystyczną jest Szlak Tatarski, wiodący m.in. przez oddalone o 7 km od Sokółki- BOHONIKI. Tu znajduje się XIX- wieczny meczet i muzułmański cmentarz- Mizar. Na bramie mizaru w Bohonikach widnieje napis: "Zabrania się rezerwować miejsce bez zgody gminy". Bo właśnie o tym niewielkim cmentarzu przypominają sobie pod koniec życia mieszkańcy różnych miast, wsi i miasteczek Polski. Oczywiście ci, którzy czują się Tatarami bądź też są wyznawcami islamu. Bohoniki bowiem to dawna osada tatarska ustanowiona w 1679 roku przez króla Jana III Sobieskiego w zamian za zaległy żołd rotmistrzowi chorągwi tatarskiej- Olejowskiemu- i żołnierzom tej chorągwi.
Białystok - Rezerwat Antoniuk
Celem ochronnym jest zachowanie fragmentu lasu odznaczającego się stosunkowo wysokim stopniem naturalności i znacznym zróżnicowaniem szaty roślinnej zawierającej w swym składzie charakterystyczne dla Wysoczyzny Białostockiej zbiorowiska leśne oraz szereg rzadkich, w tym kilka podlegających ochronie prawnej roślin.
Do cennych elementów tego rezerwatu należy zaliczyć również źródliska z charakterystyczną roślinnością. W ich obrębie wykształciły się silnie przewodnione gleby mułowo-torfowe z łęgami jesionowo-olszowymi. Drzewostan złożony jest z olszy czarnej i świerka z niewielką domieszką wiązu szypułkowego - bardzo rzadkiego w warunkach naturalnego zbiorowiska leśnego. Do osobliwości rezerwatu zaliczyć można rośliny chronione jak: wawrzynek wilczełyko, widłak spłaszczony oraz bardzo rzadko występujące kruszczyk szerokolistny i podkolan biały. Do innych osobliwości należą: wiąz szypułkowy, turzycę luźnokwiatową (rzadki gatunek o zasięgu borealno-górskim), gwiazdnicę długolistną.
Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej
Odwiedzając skansen będą Państwo mogli zobaczyć zabytkową drewnianą architekturę podlaskiej wsi, taką, jaką współcześnie można już tylko podziwiać w muzeach na wolnym powietrzu. W skansenie znajdują się zarówno obiekty zaliczane do tak zwanej małej architektury, a więc krzyże, kapliczki, studnie, jak i budynki mieszkalne i gospodarcze, a także dwór przeniesiony z miejscowości Bobra Wielka.
Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej powstało we wrześniu 2016 roku w wyniku połączenia Białostockiego Muzeum Wsi i Działu Etnografii, wyłączonych ze struktur Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Pracownia etnograficzna powstała w 1962 roku. Natomiast skansen założono w 1982 roku jako Oddział ówczesnego Muzeum Okręgowego w Białymstoku. Projekty ochrony drewnianego budownictwa regionu białostockiego poprzez stworzenie muzeum typu skansenowskiego powstały już w latach sześćdziesiątych. Autorem jednego z pierwszych założeń programowych był prof. Ignacy Tłoczek, będący także projektodawcą skansenu w Ciechanowcu.
Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej nadal rozwija się, przenoszone są wciąż nowe obiekty z terenu województwa podlaskiego. Często jest to jedyny sposób ich zachowania.
Od końca lat dziewięćdziesiątych rozpoczęto ponowne translokowanie do skansenu obiektów architektonicznych, w tym chałupy ze Starej Grzybowszczyzny, trzech stodół oraz dwóch spichlerzy i dwóch niewielkich wiatraków. Ograniczenie powierzchni skansenu wiązało się z rezygnacją z odtwarzania całych zespołów osadniczych ulicówki i szeregówki. Pojedyncze zagrody związane z tymi układami osadniczymi zostaną rozmieszczone pomiędzy już istniejącymi zespołami zabudowy. Takie rozwiązanie przyniesie połączenie założeń cechujących muzea typu wieś z parkami etnograficznymi.
Choroszcz - Muzeum Wnętrz Pałacowych
Muzeum Wnętrz Pałacowych w Choroszczy to jednopiętrowy budynek z licznymi dekoracjami fasadowymi. Ten XVIII - wieczny pałacyk, za czasów Branickich mieścił w sobie dwadzieścia dwa pomieszczenia, z czego większość miała charakter reprezentacyjny. Piętro pałacyku zajmowały apartamenty gościnne, zaś dolną - apartamenty Branickich.
Dzisiejszy wystrój i wyposażenie wnętrz pałacu nie jest oryginalny, ponieważ majątek Branickich został rozprzedany po śmierci Izabeli Branickiej. Obecna ekspozycja odzwierciedla jednak wystrój XVIII - wiecznych wnętrz, a jedynym oryginalnym elementem w pałacu są płyty kominkowe z Gryfem Branickich i Ciołkiem Poniatowskich. Na parterze zachowano pierwotny rozkład pomieszczeń.
Zbiory Muzeum liczą ponad 33 000 eksponatów (w tym ponad 300 maszyn i narzędzi rolniczych), które prezentowane są zwiedzającym w 44 ekspozycjach stałych. W Skansenie Mazowiecko-Podlaskim zgromadzono 53 zabytkowe obiekty architektury drewnianej ( XVIII - pocz. XX w.), które ulokowano w trzech zespołach, z pełnym wyposażeniem wnętrz. Muzeum posiada punkty zamiejscowe w Drewnowie ( wiatrak z zagrodą młynarza), Dąbrowie Łazy (wiatrak) i Winnie Chroły (Szkola Wiejska).
Narwiański Park Narodowy
Najważniejszym walorem przyrodniczym Narwiańskiego Parku Narodowego jest unikatowy system rzeki, która płynie na tym obszarze wieloma łączącymi i rozdzielającymi się korytami. Dolina Narwi jest również ważną ostoją ptaków wodno błotnych oraz miejscem ich odpoczynku podczas wędrówek.
Narew jest największą rzeką północno-wschodniej Polski o całkowitej długości 484 km, z czego 36 km znajduje się po stronie Białoruskiej. Jej źródła znajdują się w białoruskiej części Puszczy Białowieskiej. Główne dopływami są Supraśl, Biebrza i Pisa (prawostronne) oraz Bug (lewostronny). W granicach Narwiańskiego Parku Narodowego dopływają następujące cieki: Liza, Szeroka Struga, Kowalówka, Awissa, Turośnianka, Czaplinianka i Kurówka.
Przewodniki PLUS w okolicy:
Tykocin - miasteczko-bajeczka
Tereny leżące na zachód od Białegostoku zadziwiają niezwykłą przyrodą. Tutaj znajdują się rozlewiska Narwi, które najlepiej zwiedzać w kajaku. Tu znajduje się europejska wioska bociania i miasteczko-bajeczka - Tykocin. Mało znane, a jakże piękne. Spokój jest tu prawie gwarantowany.
Położony jest nad Narwią, pomiędzy dwoma Parkami Narwiańskim i Biebrzańskim na skraju Puszczy Knyszyńskiej, w odległości 27 km na zachód od Białegostoku.
Tykocin to miasteczko idealne dla tych, którzy chcą zaznać chwili spokoju i odpoczynku. Położone w urokliwej i magicznej dolinie Narwi, wraz z wieloma zabytkami od lat zaprasza wszystkich na spacer po swoich uliczkach, gdzie czas nabiera innego wymiaru. Lata rozwoju urbanizacji nie miały tutaj znacznego wpływu na zniszczenie dziedzictwa poprzednich epok, pozostawiając obraz dawnego polskiego miasteczka.
Sokółka
Sokółka to urokliwy teren położony w północnej części Niziny Podlaskiej. Od strony wschodniej graniczy z Białorusią, od zachodniej-otacza ją Puszcza Knyszyńska. Przez miasto przebiega międzynarodowa trasa drogowa i kolejowa Warszawa-Grodno i dalej w kierunku na Wilno, Rygę, Sankt Petersburg, Mińsk, Moskwę.
Posiadająca 400-letnią tradycję Sokółka leży na styku kultur Wschodu i Zachodu. Usytuowanie na obszarze przygranicznym i historyczne losy sprawiły, że przez wieki krzyżowały się tutaj wpływy różnych narodowości: Polaków, Białorusinów, Żydów, Tatarów, Rosjan, Litwinów, Niemców. Sokółka i jej okolice to prawdziwa mozaika kulturowo-etniczna.
Ziemia Sokólska, to kraina położona na wschodnich rubieżach Polski o krajobrazie urozmaiconym licznymi przydrożnymi kapliczkami i krzyżami. Tatarskie osady, drewniane meczety, największy w Polsce muzułmański cmentarz dają absolutną niepowtarzalność w skali kraju. A jeśli dodamy pozostałości drewnianych wiatraków na Wzgórzach Sokólskich...
Kruszyniany
Powiadają, że Kruszyniany to wioska "trójniedzielna".
W piątek modlili się tam wyznawcy islamu, w sobotę żydzi, w niedzielę zaś chrześcijanie.
Niektórzy mieszkańcy żartowali sobie nawet, że jest tyle okazji do świętowania, że brakuje czasu na pracę.
Meczet w Kruszynianach jest najstarszym meczetem w Polsce. Meczet ufundował sam Samuel Murza Krzeczowski, któremu król Jan II Sobieski nadał Kruszyniany i przywódcą wszystkich miejscowych Tatarów mianował, w zamian za uratowanie go w bitwie z Turkami pod Parkanami w 1683 roku.
Architekturą meczet nawiązuje do katolickiego kościoła: zbudowany na planie prostokąta, przykryty dwuspadowym dachem, od frontu zwieńczony dwiema wieżyczkami i jedną w centralnej części budowli. Z zewnątrz i wewnątrz pokryty jest drewnianą boazerią pomalowaną na ciemnozielony kolor (zieleń kolor islamu).
Łomża - nad Narwią
Leżąca dziś w woj. podlaskim, historycznie należy jednak do Mazowsza. Łomża, jako stolica guberni i ważna przeprawa przez Narew, stała się odrębną twierdzą na linii obrony przed Prusami Wschodnimi. Forty były przygotowane do obrony okrężnej (w sytuacji odcięcia od zaopatrzenia). Posiadały własne kuchnie, piekarnie, ujęcie wody, piecowe ogrzewanie i spalinowy agregat prądotwórczy.
Forty w Piątnicy to zespół elementów bojowych (baterii artylerii i stanowisk piechoty) rozmieszczanych na stałe w terenie. Zadaniem tego typu zespołów było długie samodzielne stawianie oporu atakom przeciwnika i wspieranie ogniem między pola. Załoga fortu składała się z 4 kompanii piechoty i 4 baterii artylerii. Stanowiska ogniowe znajdowały się na wałach, w rogach fos i na dziedzińcu fortu dla artylerii. Główne elementy budowlane fortu to: koszary, schrony pogotowia bojowego i kaponiery (kojce, strzeleckie umieszczone w dnie fosy do obrony fortu po wtargnięciu na jego teren przeciwnika). Obiekty forteczne były połaczone podziemnymi chodnikami (potenami). Przedpole fortu miało być odsłonięte - nie zezwalano na sadzenie drzew i wznoszenie budowli w kierunku ostrzału w odległości 1000 - 1500 metrów od tortu.
Bielsk Podlaski
Wśród torfowisk i byłych bagien na wys. 145 m n.p.m. Na Wysoczyźnie Bielskiej, rozciągającej się w kierunku południowym od rzeki Narwi, na lekko falistych równinach rozłożył się Bielsk Podlaski, znany jako miasto cerkwi. Faktycznie - jest ich tu zatrzęsienie, w tym kilkanaście zabytkowych, a wszystkie mienią się kolorami tęczy.
Szlak promuje kulturę prawosławia na Północnym Podlasiu - zabytkowe w znacznej części drewniane cerkwie i inne obiekty kultu: kapliczki, krzyże wotywne. Szlak ten w swym przebiegu prezentuje m. in. różnorodne w stylu i wieku świątynie Bielska Podlaskiego, znany w całym kraju a także za granicą Sobór Świętej Trójcy w Hajnówce oraz inne ciekawe miejscowości takie jak:
Ploski - tu znajduje się zabytkowa kaplica słupowa z 1863r. zwana „latarnią zmarłych”
Chraboły - tu godne odwiedzenia jest uroczysko Głowkowo, w którym wg. legendy objawiła się ikona Matki Bożej;
Haćki – tu zaś można obejrzeć dobrze zachowane wczesnośredniowieczne grodzisko, zwane przez miejscową ludność „zamkiem”;
Orla – we wsi znajduje się synagoga i cmentarz żydowski (kirkut) oraz drewniana cerkiew na kamiennej podmurówce podmurówce 1797r.;
Szczyty Nowodwory – tu warto zobaczyć drewniany dwór A. Wiewiórskiego z poł. XIX w. oraz uroczysko „Hrabniak”, na którym znajduje się cmentarz z grobami w obstawach kamiennych z X i XII w.
Białowieski Park Narodowy
Białowieski Park Narodowy to miejsce wymarzone dla miłośników przyrody. Unikalna możliwość obserwacji na tym obszarze naturalnych procesów przyrodniczych, niespotykana już nigdzie indziej bioróżnorodność, rzadkie gatunki fauny i flory, największe stado wolnościowe żubrów na świecie - stanowią atrakcję dla amatorów, jak również zaawansowanych przyrodników. Teren Parku odwiedzany jest przez tysiące turystów rocznie, zarówno z Polski jak i z najdalszych zakątków świata. Aby nie zagrozić wrażliwym walorom ostatniej z europejskich puszcz, istotnym zadaniem pracowników BPN jest właściwe udostępnianie obszaru Parku do celów turystyki oraz edukacji. Stworzona ku temu bogata infrastruktura turystyczna - wytyczone szlaki turystyczne, punkty widokowe, miejsca odpoczynku - pozwala na zapoznanie się z Białowieskim Parkiem Narodowym w sposób zarówno niebanalny, jak i również bezpieczny dla chronionych wartości przyrodniczych.
Objęty ochroną obszar Puszczy Białowieskiej, stanowiący ścisły rezerwat przyrody, podzielony obecnie granicą państwową, obejmuje 5 235 ha po stronie polskiej i 87 606 ha po białoruskiej. Tereny te pozostają w stanie naturalnym w stopniu niespotykanym w europejskiej strefie lasów umiarkowanych. Większość drzewostanu nigdy nie była odnawiana przez człowieka. Użytkowanie puszczy, regulowane królewskim prawem własności, ograniczało się do polowań, bartnictwa, wypasu, a niewielkie ilości drewna pozyskiwano jedynie w formie posuszu i wiatrołomów.
Biebrzański Park Narodowy
Biebrzański Park Narodowy chroni rozległe i prawie niezmienione dolinowe torfowiska z unikalną różnorodnością gatunków roślin, ptaków i innych zwierząt oraz naturalnych ekosystemów. Dolina Biebrzy jest bardzo ważnym miejscem gniazdowania, żerowania i odpoczynku dla ptactwa wodno-błotnego, toteż w roku 1995 została wpisana na listę siedlisk konwencji RAMSAR-owskiej tj. obszarów mokradłowych o międzynarodowym znaczeniu, zwłaszcza jako środowiska życia ptactwa wodno-błotnego. Bagna Biebrzańskie leżą w północno-wschodniej Polsce, która jest uważana za najzimniejszy (poza górami) region kraju.