Pieniny

Aktualizacja: 14.sierpień'2022

Pieniny

Trzy Korony nie są najwyższym szczytem...

SPIS TREŚCI:

Z notatnika krajoznawcy

Drewniaki z regionu

Informator turystyczny

Krościenko nad Dunajcem

Łapsze - polski Spisz

Ochrona przyrody:

Podział w MUWIT.pl:

Pieniny Właściwe–Trzy Korony i masyw Golicy (Haligovskie Skaly)
Małe Pieniny Jaworki i wąwóz Homole
Pieniny Spiskie

nakanapie.pl

Pieniny stanowią część ciągnącego się na długości ok. 550 km pienińskiego pasa skałkowego, oddzielającego zewnętrzne Karpaty fliszowe od Karpat wewnętrznych tzw. krystalicznych. Od południa Pieniny graniczą z pasmem Magury Spiskiej, od północy z Gorcami i Beskidem Sądeckim.

Drewniaki w Pieninach

W Pieninach Właściwych nie ma dużo drewnianych zabytków. Właściwie ograniczają się one do kościoła św. Katarzyny w Sromowcach oraz zabudowy uzdrowiskowej Krościenka. Ale, ale... choć Grywałd gormalnie jest w paśmie Lubania, to jest tak blisko Krościenka, a taki urzekająco piękny. W Pieninach Spiskich zaś mamy ocalałe spichlerze (Niedzica), skansen w Czorsztynie i Dębno Podhalańskie - co prawda na pograniczu regionów, ale litości... czy my musimy być aż tacy dokładni? :)

Zamki nad jeziorem

Zamek w Niedzicy stoi na wysokosci 566 m n.p.m., 75 metrów nad dawnym poziomem Dunajca. Jest jednym z najcenniejszych zabytków architektury obronnej w Polsce. Wnętrza zwiedza się z miejscowym przewodnikiem, który opowiada m.in. historię skarbu Inków. Na dziedzińcu tak zwanego górnego zamku w Niedzicy i w pobliżu zamkowej kaplicy pojawia się w poszumie gwałtownego wichru kobieca postać w bieli, która wyrasta jak gdyby w nadnaturalnej wielkości zjawę, sięgającą sklepienia. Legenda głosi, że to duch nieszczęsnej księżniczki z kraju Inków Uminy, która tu w drugiej połowie osiemnastego wieku żyła przez lat kilka jako żona jednego z właścicieli zamku.




Spływ Dunajcem

Największą atrakcją jest spływ Dunajcem- (dla młodszych proponujemy przejażdżkę tratwą ze Szczawnicy pod Sokolicę). Trasa ma około 15 km- trwa od 2-3 godzin.

Początkowo Dunajec płynie spokojnie- właściwy przełom zaczyna się za Sromowcami Wyżnymi i Czerwonym Klasztorem. Od tej pory nie wiadomo w którą stronę Dunajec za chwilę skręci- flisacy jednak płyną pewnie, nie przestając opowiadać historyjek.

Najwęższe miejsce to tzw. Zbójnicki Skok- wg legendy Janosik w tym miejscu przeskoczył Dunajec (ma on tu zaledwie 12 metrów). Chwilę później widać skalistych Siedmiu Mnichów- ponoć są to grzeszni zakonnicy z Czerwonego Klasztoru, którzy za karę zostali zaklęci w skały. Dunajec cały czas płynie granicą polsko- słowacką. Równolegle do niego biegnie Pienińska Droga po stronie słowackiej.

Tratwę flisacką tworzy pięć drewnianych czółen (5,75 m długości i 45 cm szerokości) związanych razem. Na taką tratwę może wsiąść dziesięć osób dorosłych lub ośmioro dorosłych i czwórka dzieci.

Należy pamiętać o ciepłym i przeciwddeszczowym ubraniu !!!
Przystań początkowa: Sromowce Wyżne- kąty, od 1 IV do 31 X , z wyjątkiem Bożego Ciała * między Krościenkiem, a kątami jeżdżą busy
Końcowa przystań: Szczawnica. Można dopłynąć 5 km tratwami do Krościenka


Wąwóz Homole
wspaniały skalny wąwóz, którego ściany, mieniące się różnymi kolorami, sięgają az 120 m. Dnem wąwozu biegnie wartki strumień, tworząc liczne kaskady. Płynący dnem potok Kamionka wyżłobił w wapiennym podłożu fantastyczne turnie i strome, dochodzące do 120 m wysokości, ściany skalne. Możemy tu podziwiać wyjątkową naskalną roślinność. wąwóz już od XV w. znany był jako miejsce poszukiwania skarbów. Ponoć Józef Baczyński- zbójnik nad zbójnikami- tu właśnie ukrywał swoje łupy.





Szlachtowa - cerkiew
Wzrok przyciąga bryła świątyni (na planie krzyża greckiego- równoramiennego) i charakterystyczne, kopulaste wieże. Warto zwrócić uwagę na bogactwo polichromii wewnątrz świątyni, a szczególnie na miecz św. Pawła, który- wbrew temu co się powszechnie sądzi- nie symbolizuje obrony wiary, a męczeńską śmierć, właśnie przez ścięcie mieczem.





Sromowce Niżne
Zanim wsiądzie się na tratwę i popłynie w dół, warto zatrzymać się na chwilę we wsi- ma ona zupełnie inny charakter niż letniskowe Krościenko czy uzdrowiskowa Szczawnica. To wieś trochę na pograniczu światów. Przez wieki mieszały się tu kultury: słowacka, spiska, górali pienińskich, a nawet podhalańska. Znajdziemy tu ostatnie chałupy drewniane i nowoczesną elektrownię wodną wybudowaną na zbiorniku wyrównawczym w Sromowcach Wyżnych. Najcenniejszym zabytkiem jest drewniany kościół św. Katarzyny z XVI wieku (Sromowce Niżne w kępie drzew niedaleko szosy).




Muzyczna Owczarnia
Nigel Kennedy, Nippy Noya, Martyna Jakubowicz, Jarosław Śmietana, Marek Raduli, Wojtek Pilichowski oraz zespoły Dżem, Nocna Zmiana Bluesa, TSA, Lombard to wykonawcy, którzy zapełniają widownię wielu renomowanych klubów nie tylko w Polsce. Mało kto, widząc listę tak znamienitych artystów, byłby w stanie uwierzyć, że wszyscy koncertowali, a niektórzy nawet wielokrotnie, w mało znanym klubie gdzieś w Pieninach. A jednak!





Biała Woda
przecudowna dolina idealna na spacer, niezbyt trudną wycieczkę rowerową lub dojście w góry. Nad doliną górują wapienne skały, miedzy nimi płynie potok o białawym, wapiennym zabarwieniu.
Wchodząc w żwirową drogę, prowadzącą do rezerwatu Białej Wody, trudno uwierzyć, że nie tak dawno teren ten upstrzony był łemkowskimi chałupami. O dawnej zabudowie doliny świadczą zdziczałe drzewka owocowe i zachowane gdzieniegdzie podmurówki domów.





Pieniny Środkowe (Pieniny Właściwe), często określane po prostu jako Pieniny. Rozciągają się między Czorsztynem a Szczawnicą. Północne zbocza opadają ku dolinom łagodnie, zaś od południa w stronę Dunajca zbocza obrywają się efektownie ścianami wapiennymi o wysokości dochodzącej do 300 m. Największą atrakcją tej części Pienin jest Spływ Dunajcem.



Małe Pieniny - wschodnia część pasma Pienin, ciągnąca się od doliny Dunajca do Przełęczy Rozdziela. Długość 14 km, szerokość 4 km, grzbietem biegnie granica między Polską a Słowacją. Najwyższy szczyt, będący jednocześnie najwyższym w całych Pieninach- Wysoka (1052 m n.p.m.).

Małe Pieniny ciągną się od Szczawnicy aż po przełęcz Gromadzką- najpiękniejszy ich odcinek znajduje się między Szafranówką, a Wysoką (na mapach niekiedy błędnie zaznaczoną jako Wysokie Skałki. Masyw charakteryzują długie trawiaste połoniny i liczne skałki, nagle wyrastajace wśród traw. Im dalej na wschód tym mniej skałek tym krajobraz staje się bardziej charakterystyczny dla Beskidów. Grzbietem wiedzie szlak niebieski- wspaniała trasa dla miłośników samotności i pięknych widoków. W lecie towarzyszą stada owiec - za Szafranówką i pod Durbaszką stoją letnie szałasy w których można spróbować żętycy czy oscypków.

Małe Pieniny są atrakcyjnym terenem dla uprawiania turystyki pieszej, rowerowej i narciarskiej (miejscowości Szczawnica i Jaworki). Praktycznie całą granią Małych Pienin prowadzi szlak turystyczny znakowany na niebiesko, przedłużenie szlaku wiodącego Pieninami Właściwymi. Trasa jest bardzo atrakcyjna krajobrazowo, w większości poprowadzona terenami odkrytymi z rozległymi widokami na Tatry, Gorce, Beskid Sądecki, Beskid Wyspowy oraz góry na Słowacji: Góry Lewockie (Levočské Vrhy), Magurę Spiską (Spišska Magura), Pogórze Czergowskie (Čergovské pohorie) i Wyżynę Lubowlańską (Ľubovnianska vrchovina).



Pieniny Spiskie - między doliną Białki a przełomem Dunajca pod Niedzicą. Najwyższy szczyt Żar (Branisko)- 879 m n.p.m. Przez miejscową ludność góry te nazywane były Hombarkami i jest to nazwa prawdopodobnie niemieckiego pochodzenia (w języku niemieckim Hom oznacza kopę, Berg górę). W okolicy Pienin dużo jest nazw geograficznych niemieckiego pochodzenia; w pewnym okresie naszej historii liczne tutaj było osadnictwo niemieckie. Kazimierz Sosnowski wprowadzał nazwę Pieniny Niedzickie, ale nie przyjęła się. Na niemieckich i austriackich mapach figurowała błędna nazwa Pasmo Braniska. Nazwę Pieniny Spiskie wprowadzono dopiero po II wojnie światowej i nie jest ona logiczna, nie obejmuje bowiem słowackiej części Pienin leżących również na Spiszu.

Informator noclegowo-gastronomiczny:

O ile Szczawnica oferuje bogaty wybór lepszych i gorszych lokali gastronomicznych (obowiązkowy punkt pobytu to cukiernia u Jacaka ze słynnymi lodami i drożdżówkami z kakao), o tyle w pozostałych miejscowościach trudno szukać jakiegokolwiek wyboru. W Jaworkach działa "Bacówka" z bardzo dobrą kuchnią, ale i wysokimi cenami. Ostatni sklep znajduje się w Jaworkach, kolejny dopiero w Kosarzyskach, kilka kilometrów za Obidzą.

W Krościenku istnieją dwie restauracje i bar oraz słynna karczma u Walusia, w Jaworkach zaś karczma z potrawami regionalnymi. W okolicach Niedzicy i Czorsztyna działają praktycznie tylko sezonowe bary. W Czerwonym Klasztorze, na terenie zabudowań otwarto bar z napojami i szybkimi daniami. Niemal w każdej miejscowości znajdują się sklepy spożywcze- bardzo dobrze zaopatrzone.

Copyright © MUWIT.pl O portalu | autorzy |