GPS:

Link: dommalarek.pl

Tematycznie: Architektura drewniana >>>

Region: Nizina Nadwiślańska >>>

Z inicjatywy Felicji Curyłowej rozpoczęto budowę Domu Malarek w Zalipiu, miejsca, gdzie twórczynie miały się spotykać, dzielić doświadczeniami, miejsca, które, byłoby dowodem, że ich praca twórcza jest ważna. Pomysłodawczyni tego nie doczekała, ale Dom Malarek powstał i jest ośrodkiem artystów z całego Powiśla Dąbrowskiego. To mocno bijące serce żywego i złożonego organizmu, jakim jest cały zespół twórców ludowych z Zalipia i okolicznych wiosek. Tutaj bardzo prężnie kwitnie różnorodna działalność kulturalna, malarki ozdabiają duże ilości przedmiotów na potrzeby turystyki.

Zdobnictwo zalipiańskie znane już było ponad 100 lat temu, tradycja malowania domów przetrwała do dziś. Wszystko zaczęło się zwyczajnie: tutejsze kobiety miały niełatwe zadanie, aby utrzymać czystość w chałupach z okopconymi ścianami, w izbach, w których obok ludzi przebywał inwentarz. Początkowo młode dziewczęta, podpatrując się wzajemnie, na pobielonych wapnem ścianach, np. pieca, przy pomocy pędzla zrobionego z prosa lub żyta, robiły tzw. "packi", czyli nieregularne plamki. Wykorzystywały do tego sadze rozrobione w mleku. Gdy pomysły przynosiły oczekiwane rezultaty, zaczęto malować podmurówkę, czyli wystający z ziemi fundament, który ciągle był brudny. Tutaj kobiety kolejność kolorów odwracały, bieliły rozpuszczoną sadzą, a packi odbijały pędzlem umoczonym w wapnie. Ten sposób upiększania obejścia trwał jeszcze wiele, wiele lat, dopiero po II wojnie światowej, gdy domy murowane zaczęły wypierać drewniane, a z izb znikły olbrzymie piece do gotowania, pieczenia chleba i spania na zapiecku, packi zaczęły przechodzić do historii.

GPS: 53.59049, 20.28847

Link: muzeumolsztynek.pl

Z notatnika krajoznawcy >>

Przewodnik PLUS >>

O regionie >>

Tematycznie: Skanseny >>>

Muzeum Budownictwa Ludowego należy do najsłynniejszych w Polsce i jednocześnie najstarszych w Europie skansenów. Jego początki sięgają 1909 roku, kiedy to na obrzeżach Ogrodu Zoologicznego w Królewcu zgromadzono pierwsze kilkadziesiąt obiektów architektury ludowej (20) oraz dwa obiekty archeologiczne.

Obecnie do Muzeum należy ok. 90 ha ziemi, przy czym na 35 ha znajdują się: 1 stanowisko archeologiczne, 1 grób kurhanowy oraz 66 obiektów dużej i małej architektury, reprezentujących zróżnicowaną zabudowę wsi powstałą na przestrzeni XVIII- XX wieku na terenach Warmii, Mazur, Powiśla i Litwy. Wyposażenie budynków stanowią zebrane po 1945r. eksponaty pokazujące tradycyjne metody pracy i obrzędy na wsi w XIX i XX wieku.

GPS:



Tematycznie: skanseny >>>

Muzeum znajduje się w zespole pałacowo-parkowym z połowy XIX wieku (dawna posiadłość rodziny Starzeńskich), odbudowanym ze zniszczeń wojennych w latach 1966-1969. Muzeum posiada dziewięć działów: Etnograficzny, Historyczno-Artystyczny, Budownictwa Wiejskiego-Skansen, Techniki Rolniczej, Historii Uprawy Roślin, Historii Chowu i Hodowli Zwierząt Gospodarskich, Tradycji Zielarskich, Muzeum Weterynarii i Oświatowo-Promocyjny. (warto podkreślić istnienie tutaj Muzeum Weterynarii, największego w Europie).

Zbiory Muzeum liczą ponad 33 000 eksponatów (w tym ponad 300 maszyn i narzędzi rolniczych), które prezentowane są zwiedzającym w 44 ekspozycjach stałych. W Skansenie Mazowiecko-Podlaskim zgromadzono 53 zabytkowe obiekty architektury drewnianej ( XVIII - pocz. XX w.), które ulokowano w trzech zespołach, z pełnym wyposażeniem wnętrz. Muzeum posiada punkty zamiejscowe w Drewnowie ( wiatrak z zagrodą młynarza), Dąbrowie Łazy (wiatrak) i Winnie Chroły (Szkola Wiejska).

GPS:

Link: ciekawepodlasie.pl

Tematycznie: skanseny >>>

Jadąc od strony Zabłudowia do wsi Ryboły koniecznie zatrzymajmy się przy Muzeum Kultury Materialnej "Baćkauszczyna", którą łatwo dostrzeżemy po lewej stronie ulicy, tuż przed cerkwią p.w. ss. Kosmy i Damiana. Nie bez powodu w nazwie pojawiło się słowo potocznie używane w tych okolicach "Baćkauszczyna" (Baćka- ojciec, Baćkauszczyna-ojcowizna". Możemy więc już domyślić się że głównymi eksponatami w tym muzeum będą przedmioty pochodzące z pobliskich terenów (Ryboły, Ciełuszki, Wojski, Pawły) i nierozerwalnie z nimi związane.

Misja tego małego muzeum, polegająca na ocaleniu od zapomnienia przedmiotów, z których niektóre już są unikatami, została pozytywnie odebrana przez mieszkańców okolicznych miejscowości. Zauważają oni wartość tych niby zwykłych przedmiotów i przywracają im drugie życie (większość z nich prawdopodobnie zniknęłaby niedługo bezpowrotnie).Muzeum Kultury MaterialnejKustoszka dokładnie opowiada o swoich eksponatach i zwraca uwagę na te szczególnie cenne. Wszystkie szkolne pomieszczenia są tematycznie wypełnione żarnami, garnkami, dzbanami, kopańkami, koszami, kuframi, masłobojkami, sierpami, kosami, prasą do odciskania sera a nawet aparaturą do produkcji bimbru. Jest kuchnia w której znajdziemy typowe elementy jej wyposażenia, kuźnia wraz z przedmiotami które każdy gospodarz powinien mieć w swoim kąciku majsterkowicza, sypialnia z bogato wyszywanymi Muzeum Kultury Materialnejnakryciami skrzyniami i różnymi wyszywanymi cudeńkami, pomieszczenie gdzie w czasie wolnym od pracy w gospodarstwie gospodynie przędły, wytwarzały płótna i tkały piękne dzieła a nawet sala gdzie znajdziemy znane i nieznane zbiory z dziedziny techniki.

GPS:

Link: 4lomza.pl

Tematycznie: skanseny >>>

Skansen Kurpiowski położony jest na wysokiej skarpie nadnarwiańskiej na wprost ujścia Pisy do Narwi. Ze Wzgórza Ziemowita, kryjącego resztki średniowiecznego zamku, rozciąga się wspaniała panorama na Kurpiowską Puszczę Zieloną. Należy do dwóch najstarszych muzeów budownictwa ludowego w Polsce. Kurpiowskie chaty z ozdobnymi szczytami, śparogami, nadokiennikami, a także budynki gospodarcze m.in. spichlerze z podcieniami, ustawione na kamieniach czy "grzybkach" reprezentują niemal klasyczne formy w drewnianym budownictwie ludowym.

Na terenie skansenu znajdują się 23 budynki mieszkalne i gospodarcze z odpowiednim wyposażeniem oraz kilkadziesiąt obiektów tzw. małej architektury: barcie, kapliczki, studnie, bróg itp. Wszystkie budynki są konstrukcji zrębowej, z okresu od końca XVIII w. do I połowy XX w. z terenu Kurpiowskiej Puszczy Zielonej. Jest to obszar o specyficznej, tradycyjnej kulturze ludowej z charakterystycznym kurpiowskim ubiorem, rzeźbą, zdobnictwem i budownictwem drewnianym. Kurpiowskie chaty z ozdobnymi szczytami, śparogami, nadokiennikami, a także budynki gospodarcze m.in. spichlerze z podcieniami, ustawione na kamieniach czy "grzybkach" reprezentują niemal klasyczne formy w drewnianym budownictwie ludowym. W okresie letnim na terenie Skansenu odbywają się imprezy folklorystyczne prezentujące bogatą kulturę Kurpiowszczyzny.

GPS:



Przewodnik PLUS >>>

Tematycznie: skanseny >>>

Tematycznie: skanseny >>>

Odwiedzając skansen będą Państwo mogli zobaczyć zabytkową drewnianą architekturę podlaskiej wsi, taką, jaką współcześnie można już tylko podziwiać w muzeach na wolnym powietrzu. W skansenie znajdują się zarówno obiekty zaliczane do tak zwanej małej architektury, a więc krzyże, kapliczki, studnie, jak i budynki mieszkalne i gospodarcze, a także dwór przeniesiony z miejscowości Bobra Wielka.

Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej powstało we wrześniu 2016 roku w wyniku połączenia Białostockiego Muzeum Wsi i Działu Etnografii, wyłączonych ze struktur Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Pracownia etnograficzna powstała w 1962 roku. Natomiast skansen założono w 1982 roku jako Oddział ówczesnego Muzeum Okręgowego w Białymstoku. Projekty ochrony drewnianego budownictwa regionu białostockiego poprzez stworzenie muzeum typu skansenowskiego powstały już w latach sześćdziesiątych. Autorem jednego z pierwszych założeń programowych był prof. Ignacy Tłoczek, będący także projektodawcą skansenu w Ciechanowcu.

Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej nadal rozwija się, przenoszone są wciąż nowe obiekty z terenu województwa podlaskiego. Często jest to jedyny sposób ich zachowania. Od końca lat dziewięćdziesiątych rozpoczęto ponowne translokowanie do skansenu obiektów architektonicznych, w tym chałupy ze Starej Grzybowszczyzny, trzech stodół oraz dwóch spichlerzy i dwóch niewielkich wiatraków. Ograniczenie powierzchni skansenu wiązało się z rezygnacją z odtwarzania całych zespołów osadniczych ulicówki i szeregówki. Pojedyncze zagrody związane z tymi układami osadniczymi zostaną rozmieszczone pomiędzy już istniejącymi zespołami zabudowy. Takie rozwiązanie przyniesie połączenie założeń cechujących muzea typu wieś z parkami etnograficznymi.

GPS:

Zagroda na Kurpiach zwana była siedliskiem, a prezentowany w skansenie typ samotniczy, powstawał na tzw. koloniach i wykształcił się pod koniec XIX wieku na skutek komasacji gruntów. Siedliska zwykle przybierały kształt wydłużonego prostokąta. Układ budynków w zagrodzie był harmonijny: naprzeciwko domu stała stodoła, a po bokach umieszczano z jednej strony spichlerz, z drugiej oborę, zwaną także chlewikiem. Domy kurpiowskie zwrócone były zawsze szczytem do drogi i oddzielone od niej małym ogródkiem kwiatowym lub warzywnym. Nieodłącznym elementem każdej zagrody była studnia z żurawiem.

GPS:

Link: sot.suwalszczyzna.eu

Tematycznie: skanseny >>>

Fortyfikacje w Bakałarzewie, nad rzeką Rospudą, to najlepiej zachowany fragment poniemieckiej Granicznej Pozycji Osłonowej z drugiej wojny światowej. Na odcinku dwóch kilometrów pomiędzy jeziorami Sumowo i Siekierowo znajduje się zgrupowanie 13 schronów ryglujących drogę i wjazd do dawnych Prus Wschodnich. Trzonem tych umocnień jest dwukondygnacyjny schron z zachowaną kopułą pancerną ckm typu 20P7. Na obiekcie tym, już od kilku lat, prowadzone są prace rekonstrukcyjne, a skansen fortyfikacyjny jest stale powiększany.