Aktualizacja: 2023.03.13
  




Wiatraki
Przewodnik z cyklu PLUS


w Polsce:


Wiatraki sokólskie
Wiatraki stanowiły charakterystyczną grupę budownictwa drewnianego w Polsce. Budynki te wyodrębniały się na tle innych budowli drewnianych tym, że posiadały specjalną konstrukcję opartą na szkielecie drewnianym, a niektóre części były obracane i ruchome. Ta unikalna w budownictwie konstrukcja spowodowała utworzenie nowego kształtu architektonicznego jakim był wiatrak, co stanowiło o specjalnym jego wyrazie w krajobrazie wsi.

Rozważania nad konstrukcją młynów wietrznych dotyczą wyłącznie zagadnień budowlanych, architektonicznych oraz szczególnej analizy urządzeń mechanizmów wiatraka. Zagadnieniem dość ważnym związanym z budownictwem była lokalizacja budowy oraz jego funkcji gospodarczych w różnych okresach. Należy wspomnieć że sztuka ciesielska w młynach wietrznych osiągnęła poziom kunsztu, jakiego nie można spotkać z żadnych innych obiektach tego typu. Obecnie większość obiektów tego budownictwa istnieje w mniej lub bardziej zaawansowanej ruinie i tylko nieliczne urozmaicają krajobraz polskiej wsi.


Stara Różanka - Wiatrak w Starej Różance
Na Warmii i Mazurach zachowało się tylko kilka wiatraków. W najlepszym stanie jest ten z XIX wieku, stojący w Starej Różance koło Kętrzyna. Wiatrak (typ holenderski, tzw. holender) można zobaczyć, jadąc z Kętrzyna do Barcian. Stoi po lewej stronie, przy skrzyżowaniu z drogą na Różankę Nową. Wiatrak przez lata pełnił rolę zajazdu. Jego właścicielem był kętrzyński "Agrokomples", ogromne państwowe gospodarstwo rolne. Po Agrokompleksie nie ma już nawet śladu. A wiatrak ocalał. Jest teraz w prywatnych rękach.

Pudagla - Wiatrak-koźlak
Wiatrak typu Koźlak jest najstarszym i najprymitywniejszym typem wiatraka w Europie. Wiatrak w Pudagla został zbudowany w pierwszej połowie XVII wieku. Mielono w nim pszenicę, żyto oraz kasze. Jest jedynym wiatrakiem w Mecklemburgii, który stoi w swoim pierwotnym miejscu i działa. Od 1779 do 1986 roku właścicielem młyna była rodzina Schmidt, która z uwagi na rosnące koszty remontów (ostanie mielenie wykonała w 1937 roku) postanowiła przekazać wiatrak gminie Pudagla.



Copyright © MUWIT.pl    O portalu |  autorzy |