Wzniesienia Południowomazowieckie (318.8) – makroregion fizycznogeograficzny w środkowej Polsce, część Nizin Środkowopolskich.
Wzniesienia Południowomazowieckie pod względem hipsometrycznym stanowią region przejściowy od Nizin Środkowopolskich do Wyżyny Małopolskiej.
W okolicach Piotrkowa, Łodzi i Rawy Mazowieckiej wysokości n.p.m. przekraczają 200 m, a nawet 250 m.
Zbudowane są z gliny zwałowej lub piasków lodowcowo-rzecznych.
Wzniesienia znajdują się częściowo w brzeżnej strefie zlodowacenia warciańskiego.(Wikipedia)
Wysoczyzna Bełchatowska
kraina geograficzna w południowej części Niziny Mazowieckiej, na obszarze Wzniesień Południowomazowieckich. Na północy graniczy z Wzniesieniami Łódzkimi, na zachodzie z Wysoczyzną Łaską, oraz Kotliną Szczercowską, a na wschodzie z Równiną Piotrkowską. Krajobraz wysoczyzny stanowi falista równina z ciągiem ostańcowych wzgórz morenowych, powstałych w czasie Stadiału Warty. Najwyższe wzniesienie znajduje się w okolicach Tuszyna i osiąga wysokość 289 m n.p.m.
Wzniesienia Łódzkie
kraina geograficzna w południowej części Niziny Mazowieckiej, na obszarze Wzniesień Południowomazowieckich. Region graniczy: od północy z Równiną Łowicko-Błońską, od wschodu z Wysoczyzną Rawską, od południa z Wysoczyzną Bełchatowską i Równiną Piotrkowską, od zachodu natomiast z Wysoczyzną Łaską.
Na krajobraz regionu składa się falista wysoczyzna o wysokości dochodzącej do 284 m n.p.m., zbudowana z glin morenowych i piasków fluwioglacjalnych, opadająca wyraźnymi, silnie rozczłonkowanymi stopniami ku północy i południu.
Przez Wzniesienia Łódzkie biegnie dział wodny pomiędzy dorzeczami Wisły i Odry, tutaj też bierze swój początek Bzura i większość jej prawych dopływów. W zachodniej części regionu dominuje krajobraz miejsko-przemysłowy (Łódzki Okręg Przemysłowy), w środkowej i wschodniej – rolniczy.
W ich północnej części znajduje się Park Krajobrazowy Wzniesień Łódzkich.
Miasta leżące w regionie Wzniesień Łódzkich: Łódź, Zgierz, Brzeziny, Stryków, Rzgów i pośrednio Koluszki.
Wysoczyzna Rawska
kraina geograficzna w południowo-wschodniej części Niziny Mazowieckiej w obszarze Wzniesień Południowomazowieckich.
Wysoczyzna Rawska położona jest po wschodniej stronie doliny Rawki, na terenach województw mazowieckiego i łódzkiego. Typową formą rzeźby terenu na jej obszarze są równiny urozmaicone pagórkami morenowymi i dolinami rzecznymi. Wysokość bezwzględna waha się tu od 150 do 210 m n.p.m.
Powstanie wysoczyzny związane jest z działalnością lądolodu z okresu zlodowacenia środkowopolskiego stadiału Warty.
Równina Piotrkowska
Kraina geograficzna w południowej części Niziny Mazowieckiej, na obszarze Wzniesień Południowomazowieckich. Na północy graniczy z Wzniesieniami Łódzkimi, na zachodzie z Wysoczyzną Bełchatowską, a na wschodzie z Doliną Białobrzeską. Równina Piotrkowska jest w przeważającej części płaska z lokalnymi obszarami falistymi. W krajobrazie dominującą rolę odgrywa piaszczysta równina, o znacznym zalesieniu. Lasy równiny stanowią fragmenty dawnych puszcz (Lasy Sulejowskie i Spalskie).W południowo-wschodniej części Równiny Piotrkowskiej płynie Pilica, w której biegu, pomiędzy Sulejowem a Smardzewicami, utworzono sztuczny zbiornik wodny Zalew Sulejowski. Głównymi miastami są Piotrków Trybunalski, Tomaszów Mazowiecki, Koluszki i Sulejów
Dolina Białobrzeska
mezoregion fizycznogeograficzny w centralnej Polsce, stanowiący środkową część Wzniesień Południowomazowieckich. Region graniczy od zachodu ze Wzgórzami Radomszczańskimi, od północy z Równiną Piotrkowską i Wysoczyzną Rawską, od wschodu z Równiną Kozienicką a od południa z Równiną Radomską i Wzgórzami Opoczyńskimi. Na północnym wschodzie region styka się z Równiną Warszawską. Dolina Białobrzeska leży na pograniczu województw łódzkiego i mazowieckiego i bierze swą nazwę od miasta Białobrzegi.
Region ciągnie się na 65-kilometrowym odcinku wzdłuż doliny Pilicy od Tomaszowa Mazowieckiego do Białobrzegów (szerokość 2–4 km). Na obszarze Doliny Białobrzeskiej znajdują się rezerwaty leśne Tomczyce i Żądłowice oraz rezerwat przyrody Niebieskie Źródła (wywierzysko). W okresie zlodowacenia środkowopolskiego obszar ten pełnił funkcję doliny marginalnej.
Głównymi ośrodkami miejskimi regionu są Tomaszów Mazowiecki, Białobrzegi, Nowe Miasto nad Pilicą i Wyśmierzyce, ponadto miejscowości Inowłódz i Rzeczyca.
Dolina Białobrzeska rozpościera się na terenie gmin: Tomaszów Mazowiecki, Sławno, Opoczno, Inowłódz, Poświętne, Rzeczyca, Odrzywół, Nowe Miasto nad Pilicą, Mogielnica, Wyśmierzyce, Promna, Radzanów i Białobrzegi.
Równina Radomska
duży mezoregion fizycznogeograficzny w województwie mazowieckim.
Równina Radomska rozpościera się na południe od Doliny Białobrzeskiej, między Przedgórzem Iłżeckim, Równiną Kozienicką i Małopolskim Przełomem Wisły obejmując powierzchnię ok. 3640 km2.
Jest to równina denudacyjna o zdegradowanej pokrywie utworów czwartorzędowych (w wyniku procesów peryglacjalnych), pod którą występują warstwy jurajskie i kredowe, zapadające się ku północo-wschodowi.[potrzebny przypis]
Równinę przecinają płytkie doliny Radomki, Iłżanki i Krępianki.
Jest to równina rolnicza z małym udziałem lasów.
Copyright © MUWIT.pl
O portalu |
autorzy |