Aktualizacja: '2023




Frombork
Przewodnik z cyklu PLUS


Co zobaczyć?:


Frombork
Frombork, zwany Klejnotem Warmii, a także Grodem Kopernika, jest miejscem, w którym ten wielki polski astronom spędził ponad 30 lat swojego życia. Jako jedyne miasto na świecie może pochwalić się, że jego najsławniejszy obywatel „poruszył Ziemię, wstrzymał Słońce i niebiosa". To tutaj napisał swoje dzieło „De Revolutionibus" prawie pięć wieków temu! Tymi ulicami chodził i wypatrywał gwiazd na niebie. Tutaj też we fromborskiej katedrze Mikołaj Kopernik został pochowany. Postać Kopernika i jego dzieło wyróżnia Frombork w skali światowej. Wiele fromborskich atrakcji turystycznych wiąże się właśnie z jego działalnością.

Frombork - zamek biskupi
Warowna katedra kapituły warmińskiej we Fromborku stoi na wzgórzu nad brzegiem Zalewu Wiślanego między rzekami: Bauda i Narusa. Obiekt jest w literaturze zaliczany do zamków z kilku powodów. Przede wszystkim posiada rozbudowany system obronny, mocniejszy niż niejeden zamek oraz ze względu na wzmianki w dokumentach z XIII wieku określające katedrę jako "castrum", czyli właśnie "zamek".

Frombork - Muzeum Mikołaja Kopernika
Jedną z zupełnie wyjątkowych w polskim muzealnictwie specjalnością fromborskiej placówki jest praca naukowo-oświatowa w dziedzinie astronomii. Służy temu planetarium działające od 1973 r. w przyziemiu dawnej dzwonnicy katedralnej. Na kopule sztucznego nieba o średnicy 8 m, przy pomocy aparatury ZKP-2 firmy Zeiss, wyświetlane są obrazy ciał niebieskich widocznych z dowolnej szerokości geograficznej, pory dnia i roku. W ciągu ponad 40 lat pracy muzealnego planetarium odbyło się około 47 000 seansów, średnio ponad 1000 seansów rocznie, które obejrzało ponad 2.300.000 osób, średnio ok. 40.000 osób w ciągu roku.

Tematycznie:


Latarnie morskie
Pierwsze latarnie powstawały już w Egipcie, najstarszy, pewny przekaz o istnieniu ogni stałych, pochodzi z około 400 roku p. n. e. z Aten. Pierwsze światło latarni morskiej, zwane garnkiem wulkanu, pojawiło się na naszych terenach w X wieku n. e. Z biegiem lat światła wskazujące drogę powracającym żeglarzom opanowały wybrzeża, a celem ludzi stało się udoskonalanie sposobów generowania światła. Począwszy od drewna poprzez średniowieczne świece woskowe, węgiel kamienny, oleje roślinne i mineralne aż po gaz węglowy i propan, w końcu zastosowano prąd, jako najbardziej efektywne źródło światła. Obecnie stosuje się doskonalsze techniki nawigacyjne umiejscowione bezpośrednio na pokładzie statku, jednak nadal latarnie odgrywają ważną rolę w nawigacji i zapewnianiu bezpieczeństwa, a ponadto stanowią żywy pomnik historii i techniki, pełniąc funkcję przyczółków turystycznych polskiego wybrzeża.

Zamki krzyżackie
Na podbitych ziemiach budowano zamki, zakładano miasta i wsie, prowadzono intensywne osadnictwo. Poparcie papieża miało jednak swoją cenę, którą było oddanie władzy cywilnej w państwie w ręce biskupów na jednej trzeciej terytorium. W Prusach były cztery diecezje, a każdy biskup miał wydzielony pewien obszar, którym zarządzał. Z tego obszaru biskup wydzielał jedną trzecią na utrzymanie kapituły, która również sprawowała władzę cywilną na tym terenie. Wszystko to oczywiście pod egidą państwa zakonu krzyżackiego. Najbardziej niezależny był biskup i kapituła warmińska, pozostałe trzy były pod silnym wpływem krzyżackim. Zamki budowali więc wszyscy: Krzyżacy, biskupi i kapituły.

W okolicy:


Mierzeja Wiślana
Mierzeja Wiślana to jedna z dwóch (druga to Mierzeja Helska) dużych mierzei naszego wybrzeża. Wprawdzie sam wąski przesmyk lądu oddzielający Zalew Wiślany od Bałtyku zaczyna się w miejscowości Kąty Rybackie i rozciąga się aż do rosyjskiego miasta Bałtijsk, to de facto mierzeja zaczyna się gdzieś w okolicy Gdańska i ma długość około 95 kilometrów. Polska część mierzei oddzielająca Zalew Wiślany od Morza Bałtyckiego to w przybliżeniu 30 km - od Kątów Rybackich po wschodnią część Krynicy Morskiej - Piaski. Cieśnina Piławska w Obwodzie Kaliningradzkim to jedyna "przerwa", przez którą da się wypłynąć na wody Zatoki Gdańskiej z Zalewu Wiślanego. Mierzeja Wiślana to szereg piaszczystych wydm, jakie zostały obsadzone lasami sosnowymi i mieszanymi. Znajduje się tu kilka rezerwatów przyrody. Na półwyspie położone jest tylko jedno miasto - Krynica Morska, a na części stałego lądu inne miejscowości wypoczynkowe mierzei: Kąty Rybackie, Sztutowo, Stegna, Jantar.

Braniewo - Zamek biskupów warmińskich
Zbudowana wraz z zamkiem po drugiej połowie XIII w., gotycka, na planie kwadratu, trzykondygnacyjna. Murowany zamek biskupi, w swym zasadniczym kształcie, powstał za rządów biskupa Henryka I Fleminga w latach 1278-1300. Posiadał własne mury obronne i baszty. Miasta i zamku broniła szeroka fosa, utworzona dzięki wykorzystaniu starorzecza Pasłęki sam natomiast zamek oddzielała od miasta węższa fosa. Zachowana wieża znajdowała się między zamkiem głównym a przedzamczem. Jest to najstarszy, murowany zabytek na Warmii, jest fragmentem, niezachowanego do dziś, zamku biskupów warmińskich.

PIENIĘŻNO - ruiny zamku
Pieniężno było pierwszym zamkiem biskupów warmińskich opanowanym przez Krzyżaków podczas wojny trzynastoletniej. Część mieszkańców bez zgody burmistrza otworzyła bramy przed wielkim szpitalnikiem Henrykiem Reuss von Plauenem. Polskie oddziały szybko jednak przystąpiły do odbicia miasta i zamku. Sprzyjający im burmistrz bohatersko podpalił własny dom, co było sygnałem do ataku. Pieniężno zostało zdobyte, a 60-osobowa załoga krzyżacka wzięta do niewoli. Niestety od domu burmistrza ogień rozprzestrzenił się na inne budynki. Spaliło się całe miasto wraz z zamkiem, a wg danych krzyżackich zginęło 500 mieszkańców. Także podczas ostatniej wojny z zakonem w 1520 roku mieszczanie sprzyjali Krzyżakom. Donieśli wielkiemu mistrzowi Albrechtowi, że polska załoga złożona głównie z czeskich zaciężnych jest dość słaba. Ten wyruszył więc nocą 12 marca na czele 2000 ludzi. Obrońcy pod dowództwem Jana Kostelaka i Wawrzyńca Bieniaszewskiego walczyli bardzo dzielnie, ale po rozbiciu murów miejskich ich los był przesądzony. Schronili się jeszcze w zamku i bronili do końca. Zginął Kostelak i 200 ludzi.

Elbląg
Nazwa miasta ma pruskie korzenie i pochodzi od rzeki Ilfing. Elbląg to drugie pod względem wielkości i liczby mieszkańców miasto województwa warmińsko-mazurskiego. Najdawniejsze dzieje miasta Historia miasta sięga roku 1237. (tekst: Elbląg Postwojewódzki).

Warmia, w przeciwieństwie do sąsiednich Mazur, jest krainą historyczną, z bogatą przeszłością i tradycjami. Jako część państwa polskiego od roku 1466 do roku 1772 zachowywała swą autonomię polityczną z biskupem warmińskim jako jej księciem, a i jej mieszkańcy silnie odczuwali swą niezależność i odrębność.




© MUWIT.pl