Tykocin
Tereny leżące na zachód od Białegostoku zadziwiają niezwykłą przyrodą. Tutaj znajdują się rozlewiska Narwi, które najlepiej zwiedzać w kajaku. Tu znajduje się europejska wioska bociania i miasteczko-bajeczka- Tykocin. Mało znane, a jakże piękne. Spokój jest tu prawie gwarantowany.
Położony jest nad Narwią, pomiędzy dwoma Parkami Narwiańskim i Biebrzańskim na skraju Puszczy Knyszyńskiej, w odległości 27 km na zachód od Białegostoku.
Tykocin to miasteczko idealne dla tych, którzy chcą zaznać chwili spokoju i odpoczynku. Położone w urokliwej i magicznej dolinie Narwi, wraz z wieloma zabytkami od lat zaprasza wszystkich na spacer po swoich uliczkach, gdzie czas nabiera innego wymiaru. Lata rozwoju urbanizacji nie miały tutaj znacznego wpływu na zniszczenie dziedzictwa poprzednich epok, pozostawiając obraz dawnego polskiego miasteczka.
Tykocin - kościół św. Trójcy
Symbolem Tykocina jest charakterystyczny kościół św. Trójcy z XVIII w. Jest to widokówkowa wizytówka Tykocina- powstał z połączenia dwóch dzwonnic z bryłą kościoła półkolistymi arkadami. Turystów zadziwia niewielki rynek, otoczony drewnianymi domami. Chodzą słuchy, że istnieje sugestia, aby domy na rynku w Tykocinie były budowane i remontowane w tym samym, drewnianym, stylu. Na środku rynku znajduje się pomnik hetmana Czarnieckiego ze złotą buławą.
Stefan Czarniecki - Właściciel dóbr tykocińskich nadanych mu za zasługi na rzecz ojczyzny. Prawnukiem hetmana był Jan Branicki.
Tykocin - Klasztor Bernardynów
Warto też zobaczyć Klasztor Bernardynów, oraz fundamenty pierwszego bernardyńskiego klasztoru na Kępie Bernardyńskiej (wody Narwi zmusiły do przeniesienia klasztoru w bezpieczniejsze miejsce).
Tykocin - Synagoga
Przyznajmy, że Tykocin jest niewielkim miasteczkiem - przeciętny turysta nie wychodzi poza rynek i ulicę Kozią, gdzie znajduje się XVII- wieczna synagoga i dom talmudyczny - dziś mieszczący Muzeum Kultury Żydowskiej. Można w nim podziwiać wnętrze synagogi z bimą, ozdobną szafą ołtarzową, kolekcję, sale modlitewną, pokój rabina, a nawet wnętrze starej apteki. Nic więc dziwnego, że wycieczki z Izraela często tutaj zaglądają.
Synagogę, jak wykazały badania, usytuowano w specjalnym miejscu o silnych energiach kosmicznych. Ponoć w czasie medytacji w niej w umyśle medytującego pojawiają się symbole w postaci tajemniczych znaków hebrajskich.
Pierwsi osadnicy żydowscy osiedli na tych ziemiach w 1522 roku. Było to 10 rodzin żydowskich z Grodna, sprowadzonych na zaproszenie Olbrachta Gasztolta na te ziemie w celu ożywienia handlu. W 1576 roku, z ręki Stefana Batorego otrzymali oni prawo osadnictwa potwierdzone w 1633 przez Władysława Iv. W 1800 roku mieszkańcy pochodzenia żydowskiego stanowili ok. 70% ludności miasta. Mieściła się tutaj druga co do wielkości (po Krakowie) gmina żydowska w Polsce.
Tykocin - Kirkut
Cmentarz żydowski w Tykocinie jest położony na obrzeżach miejscowości, około 500 m na zachód od dawnej synagogi, pomiędzy ulicami Holendry i 27 Maja. Cmentarz znajduje się w obrębie współczesnej działki geodezyjnej nr 200212 4.0034.1398 o nieregularnym kształcie i powierzchni około 2,5 ha.
W wyniku zniszczeń do dziś w obrębie cmentarza zachowało się około 100 nagrobków, w większości pochodzących z XIX w. Najstarsza zidentyfikowana macewa jest datowana na 1754 r. Są to głównie nagrobki wykonane z granitowych głazów narzutowych. W zachodnim krańcu cmentarza można odnaleźć pojedyncze betonowe tumby, stanowiące pozostałości po zniszczonych nagrobkach. Od strony północnej i wschodniej zachował się przedwojenny, betonowy mur.
Synagogę, jak wykazały badania, usytuowano w specjalnym miejscu o silnych energiach kosmicznych. Ponoć w czasie medytacji w niej w umyśle medytującego pojawiają się symbole w postaci tajemniczych znaków hebrajskich.
Tykocin - Miejsca mocy
W Tykocinie znajdują się również inne obiekty mające znaczenie geomantyczne. Należą do nich pozostałości zamku króla Zygmunta Augusta z XVI w. Wszystko wskazuje na to, że miejsce to zostało wybrane już przed wieloma wiekami przez plemię Jaćwingów. W XI w. wzniesiono tu gród mazowiecki. Natomiast w połowie XVI w. powstał nad Narwią zamek Zygmunta Augusta. Miejsce to jest bardzo ważne pod względem energetycznym.
W miejscach mocy koncentruje się pozytywna energia Ziemi i Kosmosu. Człowiek od zarania dziejów potrafił wyszukiwać takie miejsca, aby wznosić w nich różne ważne obiekty.
Na Podlasiu znajduje się ich kilka, natomiast w samym Tykocinie, niegdyś jednej z największych i najbogatszych gmin żydowskich kraju, miejsce mocy znajduje się- a jakże!- w synagodze.
Polski geomanta Leszek Matela, który kilkakrotnie badał ruiny zamku tykocińskiego, dziwił się, że przesłaniem medytacyjnym tego miejsca jest krzyż egipski. Jak opowiada, dopiero gdy udało mu się namierzyć, iż przechodzi tędy jedna z linii geomantycznych z Wielkiej Piramidy w Gizie, zrozumiał fakt pojawienia się symbolu egipskiego. Ley line łączy dawny zamek z barokowym kościołem Świętej Trójcy, zamykającym zabytkowy tykociński rynek.
Tykocin - zamek
Zamek w Tykocinie został opisany przez Henryka Sienkiewicza, w "Potopie" (zdobycie zamku przez Pawła Sapiehę). Niegdyś była to ufortyfikowana twierdza, została jednak częściowo wysadzona przez Szwedów, a następnie rozebrana. Dziś, dzieki białostockiemu biznesmenowi, budowla jest odbudowywana- ma tu powstać hotel, ośrodek kulturalny i muzeum.
Corocznie, w okolicach końca kwietnia organizowana jest rekonstrukcja bitwy o Tykocin i twierdzę. Widowisko ma miejsce na łąkach przed zamkiem i przyciąga wielu zainteresowanych. Inscenizacja jest upamiętnieniem walki o miasto i twierdzę w czasach potopu szwedzkiego. Imprezie towarzyszy jarmark zamkowy, turnieje szabli oraz lekcje historii. Wszystko odbywa się w klimacie czasów sprzed ponad 360 lat.
Tykocin - wiatrak-koźlak
Koźlak w Tykocinie został zbudowany w 1887 r., a od 1980 r. jest na liście obiektów zabytkowych. Tykociński koźlak zachował się w bardzo dobrym stanie, choć warto by odbudować jego skrzydła.
Koźlak to najstarszy typ wiatraka, który na ziemiach polskich pojawił się już w XIV wieku i był wykorzystywany do XX wieku. Swoją nazwę wywodzi od kozła, czyli podstawy, na której spoczywa specjalny słup, wokół którego obracano budowlę. Charakterystyczną cechą koźlaka jest obracalność całej konstrukcji wiatraka wraz ze skrzydłami. Dzięki temu możliwe było dostosowanie pozycji młyna do kierunku wiatru. Do jednej ze ścian wiatraka przylegał dyszel, który był wykorzystywany jako dźwignia podczas obrotu budowli. Aby obrócić koźlaka, dyszel pchało dwóch ludzi lub zaprzęgano do niego konia.
Koźlak składał się z trzech poziomów. Pierwszy nie był użytkowany, ponieważ znajdowała się tu konstrukcja kozła. Produkcją mąki zajmowano się na drugim i na trzecim poziomie. Kamienie młyńskie mielące zboże znajdowały się na trzecim poziomie. Mechanizmy służące do napędu kamieni młyńskich były w całości wykonane z drewna, bez użycia jakichkolwiek elementów metalowych.
Szacuje się, że koźlak mógł w ciągu roku zemleć od 60 do 90 ton ziarna.
Pentowo - Europejska wioska bociania
Dworek Pentowo nad Narwią, niedaleko Tykocina, w 2001 roku otrzymał tytuł Europejskiej Wsi Bocianiej. Jest to niewątpliwie bardzo znana pozycja wśród obserwatorów ptaków i przyrody.
Na terenie kompleksu znajduje się bowiem kilkanaście gniazd bocianich oraz dwie wieże obserwacyjne. Takie nagromadzenie gniazd jest niespotykana w innym miejscu Polski w związku z czym Pentowo powinno być obowiązkową atrakcją wśród miłośników tych ptaków.
Wstęp na teren wioski bocianiej kosztuje symboliczne kilka złotych. W cenę wliczone jest wypożyczenie lornetki.
Kiermusy
W otulinie Narwiańskiego i Biebrzańskiego Parku Narodowego 30 kilometrów od Białegostoku i tuż za rogatkami królewskiego Tykocina leżą Kiermusy Dworek nad łąkami, zwane "Ostoją żubra i tradycji szlacheckiej". Kiermusiańskie włości to kompleks historyczno-wypoczynkowy, który składa się z kilku obiektów o wyjątkowym, wręcz unikalnym charakterze. W skład kompleksu wchodzą Dworek, Jantarowy Kasztel, Karczma Rzym, Dworskie Czworaki i Domek Rasputina (ilość miejsc noclegowych 118). Wszystkie budowle wzrastały w oparciu o przekazy architektoniczne naszych przodków - z drewna i kamienia, zaś przedmioty wypełniające wnętrza mają dużą wartość historyczną i muzealną, łącząc w sobie luksus z wyrafinowaną prostotą.
Tak - jest to hotel i centrum konferencyjne. Jednakże prowadzone w sposób taki, że z przyjemnością polecamy:) Ostoja żubra, tradycje szlacheckie, muzeum oręża- tak powinna wyglądać turystyka promocyjna naszego kraju!!!.
Morusy - tu mieszkał Włodzimierz Puchalski
W Morusach, podlaskiej wsi, stoi drewniana chata, którą zakupił i wyremontował Włodzimierz Puchalski. Wewnątrz mieści się niewielkie muzeum pamięci wybitnego fotografika.
Przewodniki PLUS w okolicy:
Biebrzański Park Narodowy
Biebrzański Park Narodowy chroni rozległe i prawie niezmienione dolinowe torfowiska z unikalną różnorodnością gatunków roślin, ptaków i innych zwierząt oraz naturalnych ekosystemów. Dolina Biebrzy jest bardzo ważnym miejscem gniazdowania, żerowania i odpoczynku dla ptactwa wodno-błotnego, toteż w roku 1995 została wpisana na listę siedlisk konwencji RAMSAR-owskiej tj. obszarów mokradłowych o międzynarodowym znaczeniu, zwłaszcza jako środowiska życia ptactwa wodno-błotnego. Bagna Biebrzańskie leżą w północno-wschodniej Polsce, która jest uważana za najzimniejszy (poza górami) region kraju.
Łomża - nad Narwią
Leżąca dziś w woj. podlaskim, historycznie należy jednak do Mazowsza. Łomża, jako stolica guberni i ważna przeprawa przez Narew, stała się odrębną twierdzą na linii obrony przed Prusami Wschodnimi. Forty były przygotowane do obrony okrężnej (w sytuacji odcięcia od zaopatrzenia). Posiadały własne kuchnie, piekarnie, ujęcie wody, piecowe ogrzewanie i spalinowy agregat prądotwórczy.
Forty w Piątnicy to zespół elementów bojowych (baterii artylerii i stanowisk piechoty) rozmieszczanych na stałe w terenie. Zadaniem tego typu zespołów było długie samodzielne stawianie oporu atakom przeciwnika i wspieranie ogniem między pola. Załoga fortu składała się z 4 kompanii piechoty i 4 baterii artylerii. Stanowiska ogniowe znajdowały się na wałach, w rogach fos i na dziedzińcu fortu dla artylerii. Główne elementy budowlane fortu to: koszary, schrony pogotowia bojowego i kaponiery (kojce, strzeleckie umieszczone w dnie fosy do obrony fortu po wtargnięciu na jego teren przeciwnika). Obiekty forteczne były połaczone podziemnymi chodnikami (potenami). Przedpole fortu miało być odsłonięte - nie zezwalano na sadzenie drzew i wznoszenie budowli w kierunku ostrzału w odległości 1000 - 1500 metrów od tortu.
Białystok
Białystok to tygiel kultur - cerkwie, kościoły, meczety... synagogi i świątynie staroobrzędowców funkcjonowały tu równolegle. Wszystko zmieniła II Wojna światowa. Ale ślady różnych kultur są tu widoczne do dziś.
Pomimo tego, że II Wojna Światowa i późniejsza okupacja ujednoliciła (w baaardzo negatywnym sensie) społeczeństwo podlaskie. Jeżeli jednak popatrzymy na białostockie świątynie w świetle odwiecznej dyskusji "co było pierwsze: jajko czy kura" to trudno zaprzeczyć faktowi, iż Podlasie od zawsze było, jest i będzie prawosławne. Faktem również pozostaje, iż nie tylko... Będąc na Podlasiu nastawcie się zatem na mnogość kultur i religii - to fascynująca podróż wgłąb człowieka przeszłości i - co tu dużo mówić - tożsamości i kultur.