Krynica to przede wszystkim uzdrowisko i kurort narciarski. To miejsce imprezowo- kulturalno- rozrywkowe. Organizowane tu są koncerty muzyki klasycznej- m.in. Festiwal Jana Kiepury. Słynną postacią krynicką jest również Nikifor- jego malarstwo znane jest na całym świecie. W centrum Krynicy powstało w związku z tym Muzeum Nikifora, które znajduje się w pięknym drewnianym domu, Willi Romanówka.
Krynica jest uzdrowiskiem i kurortem- i to należy zapamiętać. Choć mimo tłumów warto ją odwiedzić, Chociażby ze względu na unikatowe walory uzdrowiskowe oraz przepiękną, drewnianą, architekturę uzdrowiskową. Coraz mniej kuracjuszy udaje się w kierunku parku zdrojowego, a szkoda, bo jest to jeden z ładniejszych miejskich terenów leśnych w okolicy.
W Krynicy łączą się szlaki piesze, rowerowe, konne i narciarskie. Najsłynniejsza jest oczywiście trasa narciarska z Jaworzyny Krynickiej.
.
Przysmaki łemkowskie:
- Homiłki
- Adzymka
- Pierogi z suszonymi śliwkami
- Baranina na miodzie
- Warianka
- Kiszeniaki zapiekane z boczkiem
o łemkowskiej kuchni
W Krynicy polecamy karczmę Kłynec
Tanio i do syta zjecie również w barze mlecznym- relikcie z czasów dawniejszych. Bar mleczny znajduje się przy ul. Kraszewskiego, po schodkach.
Legenda o uzdrowieniu krynicką wodą
Przed wiekami kiedy Krynicę porastały olbrzymie karpackie bory, w dolinie gdzie obecnie sciele się deptak, biło z głębin ziemi chłodne źródło nazwane później Zdrojem Głównym.
To właśnie tutaj zabłąkał się powracający z wojennej wyprawy rycerz. Raniony przez zwierza, broczący krwią oczekiwał pomocy. Zatopiona w pokornej modlitwie pasterka usłyszała głos wzywający ratunku. Urocza pasterka odnajduje rycerza, pada na kolana i woła z ufnością Matko Najświętsza ratuj go. I oto w błękitnej jasności zstępuje z niebios Matka Boża i wskazując na tryskający zdrój mówi:
Umyj tą wodą rany rycerza, a żyć będzie.
I tak się stało...
Odtąd zaczęła się szerzyć sława krynickiego zdroju i cześć Najświętszej Panienki uzdrawiającej chorych. Zaś w miejscu owego zdarzenia, na zboczu Góry Parkowej, wzniesiono figurę Matki Bożej – Królowej Krynickich Zdrojów.
Artur Grottger zachwycony uroczym Gąszczem leśnym i sławą cudownego źródła zapragnął aby ponad zdrojem pośród lasu, na stoku góry stanęła statua Matki Bożej Łaskawej. By swym płaszczem opiekuńczym otuliła Krynicę, by ku niej spojrzenie swe mogli zwracać wszyscy chorzy.
Wykonał piękny rysunek i z hojnej ofiarności wiernych w roku 1864 stanęła figura Matki Bożej stając się cudowną Leśną Świątynią Krynicy.
Muzeum Nikifora- Willa Romanówka
Willa "Romanówka" w Krynicy wzniesiona ok. połowy XIX w. z przeznaczeniem na pensjonat wypoczynkowy.
Budynek drewniany, wzniesiony w konstrukcji zrębowej, oszalowany, kryty blachą. Należy do tzw. willi zbudowanych w stylu "szwajcarskim" charakterystycznych dla XIX-wiecznej zabudowy uzdrowiskowej Krynicy.
Budynek szerokofrontowy, symetryczny, parterowy z półpiętrem. Pośrodku elewacji frontowej głęboki podcień wsparty na profilowanych słupach. Nad nim szeroka facjata z balkonem o ażurowanej balustradzie, zakończona szczytem ze sterczyną. Pod okapem dachu ozdobnie wycinana deska. Szalunek desek w elewacji frontowej imituje boniowanie muru. Nad oknami i drzwiami tej elewacji trójkątne naczółki, a pod oknami płyciny. Od 1994 r. Muzeum Nikifora, Galeria Sztuki "Romanówka", Oddział Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu. Eksponowane obrazy Epifaniusza Drowniaka (1895-1968) - Nikifora, malarza prymitywisty samouka z Krynicy.
Kiedyś pensjonat, dziś malownicza willa "Romanówka" kojarzona jest głównie z Muzeum Nikifora,słynnym artystą prymitywistą. Na wystawie można zobaczyć pamiątki i jego prace z różnych okresów twórczości i różnej tematyce, a na froncie budynku tablicę pamiątkową z płaskorzeźbą przedstawiającą artystę. Willa "Romanówka" powstała w połowie XIX w. jako pensjonat wypoczynkowy w słynnym wówczas tak zwanym "szwajcarskim stylu". Posiada konstrukcję zrębową, jest oszalowany malowanymi deskami i kryty blachą. Funkcję tę pełniła do lat siedemdziesiątych XX wieku, a w 1994 roku otwarto w niej Muzeum Nikifora, będące oddziałem Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu. Można w nim podziwiać kilkadziesiąt najlepszych obrazów Epifana Drowniaka - malarza prymitywisty, znanego jako Nikifor Krynicki i są to prace pokazujące różnorodność technik plastycznych, które stosował, a także główne tematy jego zainteresowań. Willa jest budynkiem eklektycznym. Na środku elewacji frontowej znajduje się szeroki podcień oparty na rzeźbionych słupach, nad którym widzimy okazałą facjatę z balkonem o ażurowanej balustradzie, zwieńczoną trójkątnym szczytem.
Zabudowa uzdrowiskowa Krynicy
Najpiękniejsze obiekty zabytkowej zabudowy Krynicy powstały w II połowie XIX wieku. Miało to ścisły związek z rozwojem miejscowości jako uzdrowiska i było bezpośrednio związane z działalnością - profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, zwanego ojcem polskiej balneologii. Wraz z powstawaniem infrastruktury uzdrowiskowej powstawały najpiękniejsze drewniane wille Krynicy, z bogatą snycerką, wzniesione w związku z napływem ogromnej rzeszy kuracjuszy.
Kolej linowa na Jaworzynę Krynicką
Najdłuższa i najnowocześniejsza kolejka gondolowa w Polsce. Dolna stacja kolejki znajduje się w dolinie Czarnego Potoku. Sześcioosobowe wagoniki w 7 minut pokonują odległość ok. 2 km, przenosząc pasażerów na szczyt Jaworzyny Krynickiej (1114 m n. p. m.) W ciągu godziny kolej może przewieść na szczyt 1600 osób.
Trasa kolei długości 2211 m przebiega z Czarnego Potoku na sam szczyt Jaworzyny Krynickiej (1114 m n.p.m.). Po pokonaniu 465 m różnicy wzniesień można podziwiać z platform widokowych wspaniałe beskidzkie krajobrazy, a przy ładnej pogodzie również Tatry słowackie.
U podnóża Jaworzyny Krynickiej zlokalizowany jest nowy, komfortowy Hotel*** Jaworzyna Krynicka.
Kirkut w Krynicy
Cmentarz założony w połowie XIX w. znajduje się na wzgórzu przy ul. Polnej. Nekropolia mierząca 30x50 m mieści około 120 macew. Większość nagrobków wykonana jest z piaskowca. Gdzieniegdzie widoczne są macewy z marmuru, granitu i popularne przed II wojną światową nagrobki z betonu. Inskrypcje nagrobne w języku hebrajskim i polskim wskazują, iż część z pochowanych tu osób nie była mieszkańcami Krynicy. Najprawdopodobniej byli to kuracjusze, którzy spoczęli w miejscu swojej śmierci. W czasie okupacji na cmentarzu odbywały się masowe egzekucje Żydów. Po wojnie cmentarz popadł w ruinę. Wykorzystywano go jako wysypisko śmieci. Obecnie teren jest zadbany i otoczony kamiennym murem. Prace porządkowe i renowacyjne zostały sfinansowane przez Leona Gatterera oraz Urząd Miasta Krynicy. Teren cmentarza jest administrowany przez Żydowską Gminę Wyznaniową w Krakowie. Klucz do bramy znajduje się w Urzędzie Miasta i Gminy Uzdrowiskowej Krynica-Zdrój, przy ul. Kraszewskiego 7, pokój 27. tel. (0-18) 471-53-20
Przełomowym momentem w dziejach Żydów Sądeckich był przywilej zezwalający im na osiedlanie się w mieście Nowym Sączu, wydany przez króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1673 r. Sądeccy Żydzi zajmowali się głównie hilem (futrami, skórami, miodem i winem), usługami (rzeźnictwo, krawiectwo, kuśnierstwo itp.) i rzemiosłem. Ponadto prowadzili liczne szynki (później restauracje i hotele), młyny, browary oraz zajmowali się poborem ceł i myt. Szczególną pozycję wśród ludności żydowskiej na Sądecczyźnie odgrywał mistyczny nurt religijny zwany chasydyzmem, który z czasem stawał się coraz bardziej ortodoksyjny.
Pierwsi Żydzi pojawili się w Krynicy w ostatnich latach XVIII wieku, a dziewiętnastowieczny rozwój uzdrowiska spowodował ich masowy napływ. Krynica była ulubionym uzdrowiskiem żydowskim, frekwencja sięgała kilku tysięcy gości rocznie.
Park zdrojowy w Krynicy
Krynicki Park Zdrojowy zajmuje ok. 6 ha powierzchni praktycznie w samym centrum Krynicy Zdrój, co czyni go doskonałym terenem do spacerowania. Znajdziesz w nim m.in.:
stawy, 4 jeziorka osuwiskowe zamieszkiwane przez kaczki i łabędzie, zwane także „Czaplimi Stawami", z których „Staw Łabędzi" jest największy;
drewniane altany z XIX w., z których dwie mają swoje nazwy: „Wanda" i „Marzenie";
ławeczkę Kraszewskiego przy tzw. Edwardówce wraz z popiersiem pisarza, która jest pamiątką pobytu Kraszewskiego w krynickim uzdrowisku w 1866 r.
Michasiową Polanę, na której tryska źródełko wody mineralnej zwane „Bocianówką";
statuę Najświętszej Maryi Panny Królowej Krynickich Zdrojów.
Krynica - kościół zdrojowy
Cerkiew filialna greckokatolicka Opieki Bogurodzicy Krynicy Zdroju - Słotwinach (obecnie kościół parafialny rzymskokatolicki Serca Pana Jezusa) pochodzi z lat 1887 – 88. Cerkiew zbudowana została w tradycji łemkowskiego budownictwa cerkiewnego, jednak mocno odbiega od klasycznego układu. Obecne wyposażenie świątyni, w większości przeniesione w latach 50. XX w. z kościoła parafialnego z części zdrojowej Krynicy, stanowią: ołtarz główny z obrazem Serca Jezusowego z 1898 r., boczne neorenesansowe ołtarze z końca XIX w. Z dawnego wyposażenia cerkiewnego zachowały się tylko fragmenty ikonostasu.
Góra Parkowa
To szczyt mający wysokość 741 m n.p.m. Park na jej stokach jest doskonałym terenem spacerowym znajdującym się właściwie w centrum miasta. Został założony w roku 1810 - do dziś zachował się pierwotny układ ścieżek.
Szlaki turystyczne:
Krynica położona jest urokliwie - między pasmem Jaworzyny Krynickiej, zalesionych szczytów Gór Hańczowskich (z najwyższym szczytem polskiego Beskidu Niskiego - Lackową) oraz Gór Lubowelskich, do których zaliczamy Dubne i Zimne - tak często błędnie lokalizowane w Beskidzie Sądeckim.
wsch
Pasmo Jaworzyny Krynickiej położone jest między Popradem a Kamienicą Nawojowską. Wśród szczytów najwyższe to: Jaworzyna Krynicka (1114 m- najwyższy), Runek (1080 m), Pusta Wielka (1061 m), Hala Łabowska (1061 m), Parchowatka (1005 m), Wierch Nad Kamieniem (1084 m), Sokołowska Góra (1003 m), Pisana Hala (1044 m). Północne stoki nie zostały jeszcze zmienione przez człowieka, dzięki temu można tam spotkać rzadko spotykane gatunki, takie jak: niedźwiedź brunatny, żbik, jeleń karpacki, borsuk, kuna, ryś, dzik, wilk, lis, a także :orzeł przedni, głuszec, cietrzew, orlik krzykliwy, puchacz, jarząbek, bocian czarny.
W okolicach Krynicy aż roi się od krótszych i dłuższych szlaków. Szczególnie polecamy szlak dookoła Krynicy (żółty), czarny do Tylicza i zielony na Jaworzynę Krynicką
Główny szlak beskidzki- w Beskidzie Sądeckim biegnie od Krynicy, przez Jaworzynę Krynicką- Łabowską Halę- Halę Pisaną do Rytra. Z Krynicy na wschód, szlak beskidzki kieruje się przez centrum uzdrowiska, dalej na Huzary i w kierunku Beskidu Niskiego, przez Mochnaczkę Niżną i dalej do Hańczowej.
Szlak idący z Muszyny, przez Złockie na Jaworzynę Krynicką. Schodzi przez )( Krzyżową do Krynicy (biegnie północną stroną miasta- idealny dla tych, którzy nie chcą odwiedzać uzdrowiska). Biegnie dalej na Huzary (węzeł szlaków) i do Wysowej.
Wokół Krynicy- W Krynicy przechodzi przez centrum miasta. Idąc na zachód przechodzi przez )( Krzyżową, Drabiakówkę, Żydówkę (Jaworzynkę), schodzi do Kopciowej i dalej górkami przez Jakubik, Huzary i Górę Parkową z powrotem do Krynicy.
Miła alternatywa dla zatłoczonego szlaku czerwonego. Początek w Żegiestowie, dalej szlak idzie przez Pustą Wielką (wyżne i Niżne Młaki), Runek i odbija na wschód, idąc przez Drabiakówkę i )( Krzyżową do centrum Krynicy. Z Krynicy idzie dalej na Palenicę (Góra Parkowa), schodzi przez Bradowiec (mało uczęszczana trasa) do Powroźnika i dalej przez Dubne aż do Leluchowa.
Szlak łącznikowy- łączący kopiec Pułaskiego (po wschodniej stronie parku zdrojowego w Krynicy) z Tyliczem.
Na północ:
Krynica - Słotwiny - cerkiew
Cerkiew filialna greckokatolicka Opieki Bogurodzicy Krynicy Zdroju - Słotwinach (obecnie kościół parafialny rzymskokatolicki Serca Pana Jezusa) pochodzi z lat 1887 – 88. Cerkiew zbudowana została w tradycji łemkowskiego budownictwa cerkiewnego, jednak mocno odbiega od klasycznego układu. Obecne wyposażenie świątyni, w większości przeniesione w latach 50. XX w. z kościoła parafialnego z części zdrojowej Krynicy, stanowią: ołtarz główny z obrazem Serca Jezusowego z 1898 r., boczne neorenesansowe ołtarze z końca XIX w. Z dawnego wyposażenia cerkiewnego zachowały się tylko fragmenty ikonostasu.
Brunary Wyżne- cerkiew
W bryle świątyni wyraźnie zarysowuje się zamknięte trójbocznie prezbiterium, nawa i babiniec wraz z pochyłą wieżą. Ściany są odeskowane, a dach pokryty gontem. Każda z części cerkwi zwieńczona jest baniastym hełmem z pozornymi latarniami oraz krzyżem. Wnętrze nakrywają stropy płaskie z fasetami. Ściany zdobi polichromia z końca XIX w. o motywach rokokowo-klasycystycznych, wykonana przez Antoniego i Józefa Bogdańskich, natomiast w nawie zachowały się fragmenty starszych barokowych malowideł. Barokowy ikonostas z XVIII w. został przemalowany w 1831 r. w czasie remontu. W prezbiterium znajduje się ołtarz główny z baldachimem, w nawie usytuowane są trzy ołtarze boczne z 2. poł. XVIII w. Na polichromowanej belce tęczowej umieszczony jest krzyż oraz figury Maryi i św. Jana. Uwagę przyciąga także pięknie zdobiona ambona, chór muzyczny oraz rokokowa ława. Cerkiew pełni obecnie funkcję kościoła parafialnego rzymskokatolickiego Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej. Świątynia otoczona jest kamiennym murem z 1830 r. Cerkiew od 2013 roku znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z 15 drewnianymi cerkwiami w polskim i ukraińskim regionie Karpat.
Kirkut w Łabowej
Cmentarz żydowski w Łabowej znajduje się na zboczu niewielkiego wzniesienia. Kirkut powstał w XIX wieku. Na zabytkowym cmentarzu o powierzchni około 0,8 ha zachowało się kilkaset macew, kamiennych pomników w formie pionowych płyt nagrobnych. W 1982 roku na cmentarzu odsłonięta została tablica pamiątkowa ku czci zamordowanych żydów łabowskich. Tablicę z wyrytym napisem w języku polskim i hebrajskim ufundowała Polonia żydowska..
Na wschód:
Tylicz - cerkiew
Dawna, drewniana greckokatolicka cerkiew parafialna, od 1947 roku pełni rolę cmentarnego kościoła rzymskokatolickiej parafii świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tyliczu.
Trójdzielną cerkiew w stylu zachodniołemkowskim zbudowano w latach 1743–1744. Dziś ma ona wygląd z przebudowy w 1780 roku i odbudowy po pożarze w 1930 roku. Charakteryzuje się konstrukcją zrębową, ściany są oszalowane i wzmocnione lisicami. Posiada trzy wieże z baniastymi hełmami. Nad przedsionkiem wznosi się wieża o pochyłych ścianach konstrukcji słupowo-ramowej z podwójnym, drewnianym hełmem z latarnią, kopułką i kutym krzyżem. Mniejsze hełmy widać nad nawą krytą łamanym dachem namiotowym i prezbiterium z dachem wielopołaciowym. Do nawy przy ikonostasie przylegają dwa pomieszczenia dla śpiewaków, tak zwane kriłosy, charakterystyczne dla wschodniej architektury cerkiewnej i nie występujące nigdzie indziej na Łemkowszczyźnie, pełniące funkcje kaplic bocznych. Wnętrze zdobi polichromia figuralno-ornamentalna z 1938 roku, nawiązująca do obchodów 950-lecia Chrztu Rusi. Kilka malowideł to kopie ikon z kijowskiego soboru świętego Włodzimierza. Późnobarokowy ikonostas z XVIII wieku po kradzieży uzupełniono współczesnymi elementami. Jego szczególną cechą są dużo większe ikony patronów oraz świętego Mikołaja, zawieszone w najniższym rzędzie ikon, wyższe niż carskie wrota i sięgające do następnego rzędu ikon, co jest niespotykane w łemkowskich cerkwiach. Cerkiew z dzwonnicą oraz dawnym i nowym cmentarzem otacza ogrodzenie.
Mofeta w Tyliczu
W osadzie turystycznej "Domki w Lesie" znajduje się mofeta, czyli bardzo ciekawe zjawisko pochodzenia wulkanicznego. W tym miejscu z ziemi naturalnie ulatnia się dwutlenek węgla. Gaz wyziewa również pod powierzchnią wody, co powoduje powstawanie bąbelków i sprawia wrażenie, jakby źródełko wrzało.
Mofety w Tyliczu zostały otoczone 11 kręgami, które są ze sobą połączone. Każdy z nich ma średnicę i głębokość około jednego metra. Mofeta posiada bardzo dużą ilość bulgotek (wyziewy mokre) i dychawek (wyziewy suche). Ciekawostką jest to, że smak wody mineralnej z każdego kręgu jest inny. Dla turystów odwiedzających to miejsce zbudowano altankę z ławeczkami oraz postawiono tablicę informacyjną. Nad kręgami znajduje się też mostek, dzięki któremu można podziwiać bulgoczące źródełko. Z tylicką mofetą wiąże się tajemnicza historia PRL. W latach 60. XX wieku, mofety zostały otoczone kręgami w celu hodowli alg na paszę dla zwierząt, co jednak miało być przykrywką dla prowadzenia badań nad pokarmem dla kosmonautów ze Związku Sowieckiego. Uczeni nadzieję widzieli w algach słodkowodnych, które w tylickiej mofecie miały doskonałe warunki do rozwoju, dwutlenek węgla przyspiesza bowiem rozwój glonów. W ten sposób został tu zlokalizowany tajny ośrodek badania alg działający pod oficjalnym szyldem ośrodka rolniczego. Po jakimś czasie źródełko oraz kręgi zasypano i stosunkowo niedawno odkryto na nowo.
Tylicz - kościół
Kościół parafialny św. Piotra i Pawła w Tyliczu powstał w XVII wieku (1612 roku) z inicjatywy ówczesnego biskupa Piotra Tylickiego. Oprócz barokowego wyposażenia można oglądać tu portret św. Barbary, patronki artylerzystów, który – jak informuje tablica na tylickim rynku – podarował kościołowi generał Kazimierz Pułaski, dowódca konfederatów barskich. Jest tu też moździerz wiwatówka z XVIII wieku.
Co ciekawe, kościół powstał na fundamentach świątyni z XIV wieku (1363 rok). Drewniany kościółek jest otoczony niskim kamiennym murem.
Wnętrze składa się z jednej przestrzeni dla wiernych (nawy) z pięcioma ołtarzami bocznymi. Do trójbocznej części dla duchownych (prezbiterium) dobudowana jest po stronie północnej zakrystia. Z przodu kościółek posiada wieżę o lekko pochylonych ścianach i zakończoną baniastym hełmem. Została ona dobudowana nad dawną kruchtą (wejściem) podczas gruntownej odnowy w 1936.
Muszynka - cerkiew
W centrum Muszynki, po północno-wschodniej stronie drogi, znajduje się zabytkowa cerkiew greckokatolicka pw. Św. Jana Ewangelisty z XVIII w., zbudowana w miejscu pierwotnego, nieużywanego od czasu osiedlenia Wołochów, kościoła katolickiego. Jej architektura jest przykładem zachodnio-łemkowskiego budownictwa cerkiewnego. Jednonawowa drewniana świątynia posiada wieżę z pochyłymi ścianami zwieńczoną izbicą, a nawę od wschodu zamyka wielobocznie prezbiterium. Nawę przykrywa dach namiotowy, a prezbiterium – trójpołaciowy (obecnie z blaszanym pokryciem). W zwieńczeniu wieży i dachów znajdują się trzy makowice z pozornymi latarniami, makowiczkami i krzyżami. We wnętrzu świątyni zachowało się sporo z pierwotnego osiemnastowiecznego wyposażenia, m.in. kompletny ikonostas z cennymi ikonami, obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, ołtarze boczne z rzeźbami św. Barbary oraz świętych Piotra i Pawła, a także ambona z postaciami ośmiu Ojców Kościoła. Zwraca też uwagę polichromia na ścianach, utrzymana w błękitnej tonacji kolorystycznej.
Okopy Konfederatów w Muszynce
Dawny szaniec konfederacki zajmuje szczyt wzgórza oddalonego o niecałe pół kilometra od granicy i skierowany czołem w kierunku drogi z Muszynki na Przełęcz Tylicką. Rośnie tu młody las. Sam obiekt ma kształt nieregularnego trójkąta. Oryginalnie składał się on z głębokiego rowu, położonego przed nim tak zwanego przedpiersia oraz stoku. Do dziś najlepiej widoczny jest rów, pozostałe elementy zachowały się jedynie we fragmentach.
Na południe:
Powroźnik- cerkiew na liście UNESCO
Najstarszą cerkwią w Polskich Karpatach, pochodzącą z 1600 roku, jest cerkiew św. Jakuba Młodszego Apostoła w Powroźniku.
Niewątpliwie najcenniejszym obiektem zabytkowym w tym rejonie jest cerkiew pw. św. Jakuba Młodszego Apostoła. Zbudowana w 1600 r. jest najstarszą cerkwią w południowej Polsce i została w 2013 r. wpisana listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jest to obiekt drewniany, trójdzielny, jednonawowy, konstrukcji zrębowej, z wieżą konstrukcji słupowej. Nad nawą dach namiotowy trzykrotnie łamany, nad prezbiterium-trójspadowy. Całość wieńczą trzy charakterystyczne baniaste wieżyczki ze ślepymi latarniami. Elewacja zewnętrzna i dach kryte gontem. Wnętrze niezwykle bogate w zabytki sztuki cerkiewnej, min. wyróżnia się polichromia figuralna z początku XVII w., barokowy ołtarz główny z ikoną "Matka Boża z Dzieciątkiem" Z XVII w. Ikonostas z XVII w. został wykorzystany jako tło ołtarza. Również ikony, które możemy tam obejrzeć, mają unikalną wartość ("Sąd Ostateczny", "Aron", "Pieta" i inne).
Wojkowa - cerkiew
Dziś zapadła wieś pośród lasów Gór Czerchowskich, przy granicy słowackiej; pod tym względem może się z nią równać tylko Dubne. Te dwie wsie wyznaczają region, zwany umownie wschodnim pasmem granicznym. Wokół nich narosło wiele legend. Ale region tu opisywany zaczyna się przy głównej szosie z Nowego Sącza do Piwnicznej. Sama nazwa „Wojkowa” wywodzi się prawdopodobnie od „wojka”, czyli wojownika, lub strażnika. Przypuszcza się bowiem, że w początkach istnienia Klucza Muszyńskiego (schyłek XIVw.) miała tu istnieć strażnica graniczna.
W wojkowskiej cerkwi znajduje się 4-strefowy ikonostas z końca XVIII w. zwieńczony sceną Pasji, zaś ściany budowli zdobi zachowana w dobrym stanie polichromia figuralna. Z powodu wojny nie została ona dokończona. Obrazy umieszczone na ścianach cerkwi przedstawiają Trójcę św., scenę Zmartwychwstania Chrystusa, scenę Zwiastowania NMP, Świętych Cyryla i Metodego. Niezwykle cenną pamiątką z czasów liturgii greckokatolickiej jest płaszczenica, używana w obrządku wschodnim podczas świąt wielkanocnych. Jest to płótno z namalowanym wizerunkiem Chrystusa leżącego w grobie. Płaszczenica stanowiła nakrycie Grobu Pańskiego. Podczas procesji rezurekcyjnej była uroczyście obnoszona wokół świątyni a następnie układana na ołtarzu, pozostając tam czterdzieści dni aż do Wniebowstąpienia.
Frićka- po słowackiej stronie
Greckokatolicki drewniany Kościół św. Michała Archanioła pochodzi z XVIII wieku. Jest to trójdzielna budowla zrębowa.
Części ikonostasu pochodzą z różnych okresów, wyróżniają się w nim zwłaszcza bogato zdobione drzwi carskie.
Niektóre obrazy ikonostasu są nawet z końca XIX wieku. Ikona Pokrova pochodzi z końca XVIII wieku. Ołtarz datuje się na rok 1716.
Sądecczyznę zamieszkuje także ludność romska (Cyganie), wyróżniająca się również odrębnością kulturową i językową. Historia zasiedlania ziemi Sądeckiej przez ludność romską sięga przypuszczalnie wieków XVI i XVII (szlak wędrówek Doliną Popradu, osady wokół Złockiego i Rytra), choć to w wieku XVIII poczęli osiedlać się tutaj przedstawiciele do dziś tu mieszkającej grupy Bregitka Roma, zwani Czasami Cyganami Karpackimi. Niegdyś prowadzili oni koczowniczy tryb życia zajmując się rzemiosłem, drobnym hilem, kowalstwem, kotlarstwem, hodowlą koni oraz wróżbiarstwem i magią. Jak kiedyś tak i obecnie Romowie zamieszkują małe wioski i obrzeża wiosek, a także części miast. Romowie należący do wspomnianej grupy charakteryzują się raczej luźną strukturą społeczną, brakiem jednolitego wyrazistego przywództwa i kontaktami z nie-Cyganami.
Dziś osiedla cygańskie (romskie) znajdują się głównie po południowej stronie granicy (na Słowacji.)
Na zachód:
Góra Krzyżowa nad Krynicą
Dawniej przez lud nazywana Urdy Wierchem. Krzyżową została nazwana później, od drewnianego krzyża, wzniesionego zapewne dla upamiętnienia walk konfederackich. Inna wersja legendy mówi, że wzniesiono go dla upamiętnienia zamordowania jakiegoś leśniczego.
Diabelski Kamień
Pomnik przyrody nieożywionej, skała pochodzenia osadowego- piaskowiec. Wyróżnia się oryginalnym kształtem przypominając dużego pięciometrowej wysokości grzyba. Swoją niezwykłą formę zawdzięcza występowaniu piaskowca o różnej wytrzymałości, żywo reagującego na warunki atmosferyczne. Głównymi czynnikami, które nadawały kształt skale były zmiany temperatury, zamarzanie wody, działanie wiatru. W wyniku tych działań skała uległa erozji co sprawiło, że odpadały od głównego bloku odłamy nadając obecny wygląd kamiennej figurze, do której przylgnęła kolejna legenda.
Grybów >>>
O kirkucie na tmzl.labowa.edu.pl
>
