Od IX do XIII wieku na Zawodziu znajdowało się centrum wczesnośredniowiecznego państwa. Była tu stolica kasztelanii, ziemi i księstwa, a położenie grodu na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych i komunikacyjnych zdecydowało o szybkim rozwoju miejscowego rzemiosła i handlu.
W tej części Kalisza znajdował się ośrodek władzy świeckiej i kościelnej, który najbardziej rozwijał się w okresie panowania Mieszka III Starego, zwanego powszechnie "księciem całej Polski". Kaliską dzielnicę wspominał w 1106 r. Gal Anonim.
.
schron przeciwatomowy
Schron przeciwatomowy w Kaliszu został wybudowany po tak zwanym kryzysie kubańskim, najpoważniejszym kryzysie po II wojnie światowej. Obiekt powstał przy ulicy Granicznej 20. Pod budynkiem mieszkalny powstał obiekt liczący około 500 metrów kwadratowych. Teraz jest udostępniony do zwiedzania.
Schron przeciwatomowy w Kaliszu wyposażony jest w pomieszczenia operacyjne oraz urządzenia gwarantujące niezależne funkcjonowanie obiektu: system centralnego ogrzewania, specjalny system agregatów filtrowo-wentylacyjnych, agregat prądotwórczy i centralę łączności przewodowej i radiowej.
Dom pod Aniołami
Mimo że stoi na cyplu, blisko rzeki, podobno nigdy nie podmakał. W piwnicach woda pojawiła się tylko raz, gdy trwały prace w korycie rzeki. W starych dokumentach Domu pod Aniołami próżno szukać. Nazwa przylgnęła wraz
z charakterystycznymi uskrzydlonymi postaciami na fasadzie. Wolimy widzieć w tych dekoracjach anioły, choć wyobrażenia są bliższe rzymskim Sławom
Dziś to niemal ruina, ale wygląda bajecznie.
>>> arcyciekawy artykuł o domu pod Aniołami.
Kilka słów należy się dwóm uskrzydlonym postaciom roztańczonym nad środkowym oknem (pełniącym zarazem funkcje drzwi wyjściowych do ogrodu, tzw. porte fenetre). Przyzwyczailiśmy się potocznie mówić o aniołach, nie zwracając uwagi na ich… płeć. I słusznie, bo anioł jej nie ma. Ale sądząc po figurze wyobrażonych postaci, na fasadzie domu pląsają kobiety w lekkich tunikach; w rękach trzymają wieńce i gałązki palmowe. W starożytności w podobny sposób wyobrażono Sławę (Famę).
Rezerwat Archeologiczny
Rezerwat Archeologiczny w Kaliszu-Zawodziu usytuowany jest w najstarszej części Kalisza, na terenie wczesnośredniowiecznego kaliskiego grodu, w bliskiej odległości od współczesnego centrum miasta. W 2008 roku odtworzono w Rezerwacie częściową zabudowę średniowiecznej warowni, na którą składają się: brama wjazdowa do grodu wraz z palisadą i mostem, kamienny kurhan, siedem drewnianych chat, dwupoziomowa wieża obronna, wały skrzyniowe, fundamenty oraz część przyziemia romańskiej kolegiaty oraz liczne repliki średniowiecznych przedmiotów. W części etnograficznej znajduje się osiemnastowieczna chata przeniesiona ze starego miasta w Kaliszu.
Kaliski gród to jedno z najważniejszych miejsc związanych z początkami państwa polskiego. Wybudowany został w latach 60. IX wieku na piaszczystej wyspie otoczonej wodami Prosny. Według niektórych badaczy, to właśnie z Kalisza dynastia Piastów rozpoczęła swój militarny podbój grodów położonych na obszarze dzisiejszej Wielkopolski. Największy rozkwit, wczesnośredniowieczny Kalisz przeżywał w czasach panowania księcia Mieszka III Starego, który ufundował tutaj romańską kolegiatę i założył mennicę. Kaliski gród stał się także miejscem pochówku Mieszka Starego. To właśnie za panowania tego władcy Kalisz, obok Poznańia i Gniezna, staje się jednym z trzech głównych grodów w Wielkopolsce. Kres warowni następuje w XIII stuleciu, kiedy to śląski książę Henryk Brodaty zdobywa gród i przenosi Kalisz na prawą stronę Prosny. (tekst: Marcin Magdziński - www.muzeumwkaliszu.pl/)
Na północ:
Dworek Marii Dąbrowskiej w Rusowie
Pomysł utworzenia muzeum Marii Dąbrowskiej w Russowie powstał po śmierci pisarki w 1965 roku, a jego głównymi organizatorami byli: Wydział Kultury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Kaliszu, Muzeum Ziemi Kaliskiej oraz Komitet Społeczny. Adaptacja zniszczonego dworku wraz z okalającym go parkiem o powierzchni 4 ha była dość karkołomna. Od zakończenia wojny do 1953 roku obiekt był użytkowany przez miejscową szkołę podstawową, a następnie przez ponad dziesięć lat pozostawał w rękach lokatorów i popadał w coraz większą ruinę.
Ekspozycja etnograficzna na terenie parku powstała w latach 1988 - 1998 i obejmuje wybrane zabytki budownictwa chłopskiego związanego z regionem kaliskim. Trzy, spośród sześciu przeniesionych obiektów, tworzą zagrodę chłopską z końca XIX wieku a pochodzą z różnych miejscowości podkaliskich: chata mieszkalna - Takomyśle, stodoła - Godziesze, obora - Skrzatki. Szczególnie cennym nabytkiem jest spichlerz z Russowa nazywany przez mieszkańców "sołkiem" (2 poł. XVIII w.). Był on własnością rodziny Witczaków, którą Dąbrowska doskonale znała i poświęciła jej jedno z opowiadań pt. "Królewskie korale". W 1993 roku przeniesiono natomiast z podkaliskiego Dobrzeca chatę mieszkalną wyrobnika z początku XIX wieku. Ostatnim obiektem, który znalazł się na terenie muzealnego parku jest spichlerz dworski z 1800 roku przeniesiony z Kuźnicy Grabowskiej w 1998 roku. (tekst: Grażyna Przybylska - www.muzeumwkaliszu.pl/)
Na wschód:
Krąków - ruiny dworu
W 2 poł. XVIII w. należała do Czartkowskich herbu Korab.
Wincenty, z Krąkowskich, dzierżawca niedalekiej Brodni stał się niechlubnym bohaterem pamiętnika Kazimierza Deczyńskiego, wykorzystanym przez Leona Kruczkowskiego w jego powieści "Kordian i cham". est to spory budynek z cegły , na planie litery „U” zwrócony frontem na zachód, budynek piętrowy, podpiwniczony, z dachami dwuspadowymi z dachówki ceramicznej .
Dokładniejsza historia dworu nie jest znana. (tekst z:
www.mojemaleczarowanie.pl. Tam też piękne zdjęcia ruin)
Sieradzki Park Etnograficzny
Sieradzki Park Etnograficzny położony jest przy ul. Grodzkiej 1, między Żegliną a Zalewem Paradzianka, w pobliżu “Wzgórza Zamkowego”. Idea powstania parku etnograficznego zrodziła się w latach 60-tych z inicjatywy ówczesnej Dyrektorki Muzeum pani Zofii Neymanowej.
Pierwszym obiektem, jaki zrekonstruowano na terenie SPE był Dom Tkacza pochodzący ze Zgierza. Następnie, na terenie parku etnograficznego zrekonstruowano zagrodę Szczepana Muchy – rzeźbiarza ze wsi Szale. Zagroda ta pochodząca z przełomu lat 50 – 60-tych XX wieku znalazła swe miejsce w parku, ze względu na swe walory artystyczne. We wnętrzu domu, pracowni oraz ogrodzie znajduje się bogata kolekcja prac artysty z lat 1972-83.
Na uwagę zasługuje zagroda z przełomu XIX i XX wieku, zrekonstruowana na bazie obiektów pochodzących z różnych miejscowości, z zachowaniem układu typowego dla wsi sieradzkiej. W jej skład wchodzą: chałupa szerokofrontowa z Sieradza – Męki z 2 poł. XIX wieku, stodoła z Rudy pochodząca z początku XX wieku, budynek inwentarsko – gospodarczy (obórka z wozownią) pochodzący ze wsi Wiertelaki gm. Brąszewice z przełomu XIX i XX wieku oraz sołek drewniany – “kumora” z około 1810 r. pochodzący z Brąszewic Zabrodzia. Kolejnym elementem architektonicznym, który znajduje się na terenie SPE jest wiata ekspozycyjna, w której prezentowane są narzędzia rolnicze.
Na południe:
Ostrzeszów - baszta
Podobno dawno temu, w miejscu, gdzie dzisiaj stoi baszta zamku, znajdowała się karczma, do której zawitał podróżujący po Wielkopolsce książę. Właśnie tutaj ostrzeżono go przed grasującymi w okolicy rozbójnikami. Na pamiątkę tego wydarzenia książę kazał pobudować zamek, kościół i gród, i nazwać go OSTRZEŻÓW (według źródeł historycznych nazwa miasta pochodzi od nazwiska Ostrzesz).
Ostrzeszowski zamek jest typowym przykładem zamku nizinnego. Na podstawie zachowanych fragmentów murów można zrekonstruować jego wygląd pierwotny. Zamek zbudowano z cegły na planie prostokąta o wymiarach ok.27 na 39m. Pięciokondygnacyjna 24 metrowa wieża wzniesiona jest z cegły na planie kwadratu. Na wysokości 11 metrów przechodzi w ośmiobok. Baszta zamkowa była wieżą strażniczą i mieszkalną, ale i wieżą ostatecznej obrony. Mury baszty grube są na 2,2 m do 2,4 m. Wejście do niej znajduje się od strony północnej na wysokości drugiej kondygnacji.Obok niej znajdowała się brama prowadząca na dziedziniec zamkowy, otoczony murami obwodowymi. Od strony północno – zachodniej dziedziniec zamykał murowany dom. W nim znajdowała się sala sądowa i inne dwa pomieszczenia w których przechowywano księgi grodzkie. Pozostałe budynki dla służby i zabudowania gospodarcze były drewniane. Zamek przed spaleniem otoczony był fosą przez którą prowadził most z poręczami. Zamek użytkowany był do 1785r. i potem powoli przemieniał się w ruinę. W roku 1843 r. został rozebrany. Był to element świadomej polityki niszczenia przez zaborcę polskich dóbr.
Zachowała się jednak baszta zamkowa. W roku 1960 została odrestaurowana i zaadoptowana do celów muzealnych oraz wystawowych. Jest ona również punktem widokowym, z którego podziwiać można panoramę miasta. Na dziedzińcu zamkowym organizowane są z kolei imprezy plenerowe. (tekst: www.ostrzeszow.pl/)
Na zachód:
Pałac w Krotoszynie
Pałac barokowy z elementami klasycyzmu. Budynek wzniesiony na planie prostokąta, fasadą skierowany na zachód, podpiwniczony, piętrowy i nakryty dachem naczółkowym, mieszczącym mieszkalne poddasze. Pośrodku fasady znajduje się dwupiętrowy ryzalit ujęty w pilastry, zwieńczony attykową wystawką. Po bokach budowli wąskie przybudówki, nakryte dachami trójpołaciowymi. Na osi nad głównym wejściem znajduje się żeliwny balkon a wyżej kartusz z herbem Gałeckich. Wewnątrz na parterze sień na przestrzał i analogiczna nad nią sala na 1. piętrze. Z dawnych sztukaterii zachował się polichromowany strop dawnej sali balowej. Wewnątrz zachowane także elementy stolarki i malowideł z okresu Potockich. W piwnicach zachowane stropy kolebkowe, a w przybudówkach sklepienia krzyżowe.
O powstaniu miasta krążą legendy, wywodzące jego nazwę od syna bogatego rycerza Krota, czyli "Krota syna", który mieszkał "w polu gdzie się wznosi okop szwedzki", w miejscu dawnej wsi Stary Krotoszyn. Od pocz. XV do poł. XVI w. miasto należało do Krotoskich h. Łodzia. Ponoć to Wierzbięta Krotoski osadził tu w 1415 r. (za zgodą króla Władysława Jagiełły) miasto na prawie magdeburskim. Jego staraniem odbudowano też stary zamek wraz z fosami i bramami. Krotoscy posiadali także Niewierz, stąd też jeden ich odłam nazywał się Niewieskimi.
Zamek w Koźminie
Zamek w Koźminie, powstał w XIV wieku, wielokrotnie przebudowywany, jest świadectwem przemian zachodzących na przestrzeni wieków w budownictwie obronnym i rezydencjalnym.
Współczesny zamek to oskarpowana i otynkowana budowla, składająca się z trzech domów ustawionych w otwartą od zachodu podkowę. Pozostałością po gotyckiej warowni jest ceglana oktogonalna wieża nakryta niezbyt ładnym neobarkowym hełmem. Oprócz niej częściowo zachowały się fosy oraz relikty dawnego przedbramia i osłaniających go wieżyczek.
Konin >>>
