Ustrzyki Górne to niewielka osada u ujścia potoku Terebowiec do Wołosatki, leżąca na trasie obwodnicy bieszczadzkiej pomiędzy Berehami Górnymi, a Bereżkami. Nazwa pochodzi właśnie od ujścia rzeki (ustje ryki) i nawiązuje do miejsca gdzie jedna rzeka wpada do innej. Zdecydowanie nie jest to kurort - oprócz placówki Straży Granicznej, która miała swoje pięć minut w serialu "Wataha" nie ma tu pratycznie nic. Ale są szlaki - szlaki wybiegające w trzech kierunkach - na Tarnicę, na Caryńską oraz (najmniej uczęszczane) pasmo graniczne, którędy można dojść na Rawki. (gmina Lutowiska)
.
No cóż - niewiele. Oprócz strażnicy, która przeżyła swoje pięć minut w serialu Wataha, niewiele tu można robić, czy zwiedzać. Jest to jednak węzeł szlaków turystycznych, siedziba BdPN i straży granicznej.
Dokumenty:
Z uwagi na poruszanie się w bezpośrednim sąsiedztwie granicy Państwa z Ukrainą podczas całej wędrówki należy mieć przy sobie dokumenty tożsamości- na wypadek wylegitymowani przez Straż Graniczną.
Na północ:
Cerkiew w Smolniku
GPS: N49.20959 E22.68822
W Smolniku nad Sanem znajduje się jedna z najpiękniejszych cerkwi w Bieszczadach.
Została wpisana na listę UNESCO wraz z 15 innymi drewnianymi zabytkami, leżącymi po obu stronach granicy.
Świątynia w Smolniku należy do nielicznie zachowanych, na terenie południowo-wschodniej Polski, trójdzielnych cerkwi kopułowych, powszechnie występujących na Bojkowszczyźnie, zniszczonych na tym obszarze (w obecnych granicach Polski) po 1947 roku.
Cerkiew orientowana, umiejscowiona na terenie wyludnionej wsi, w odległości ok. 400 metrów na południe od szosy Lutowiska – Stuposiany, na wzgórzu, w otoczeniu starodrzewu. Ogrodzenie drewniane. Od wschodu cmentarz, założony w XIX wieku.
Cerkiew drewniana, konstrukcji zrębowej, trójdzielna, z pastoforium od północy, z opasaniem na rysiach. Podmurowanie kamienne. Podwaliny dębowe. zrąb ścian z drewna iglastego. Nad sanktuarium i nawą kopuły brogowe zrębowe z załomem (nawowa z krzyżowym stężeniem); nad babińcem sklepienie kolebkowe. Dachy nad sanktuarium nawą i babińcem namiotowe z załomem, zwieńczone makowicami. Pastoforium pod opasaniem. Wewnątrz, chór śpiewaczy w zachodniej części cerkwi. Ościeżowe portale i okna (prostokątne, podwójne i okrągłe). Ściany powyżej opasania i wszystkie połacie dachowe opierzone gontem. Sanktuarium, nawa i babiniec kwadratowe w planie; pastoforium prostokątne. Nawa większa od sanktuarium i babińca. Masyw nawowy wyższy od pozostałych; okapy dachowe na jednym poziomie.
Z dawnego wyposażenia cerkwi przetrwała do dnia dzisiejszego ikona Wniebowzięcia Bogarodzicy z 1748 roku. W górnej partii ściany ikonostasowej figuralna polichromia ścienna (wizerunki starotestamentowych Proroków) z końca XVIII wieku, odnowiona w 1923 roku przez Eliasza Decuka z Sanoka.
Na wschód:
Cerkwisko w Wołosatem
Warto wybrać się na
przejażdżkę konną. Dyrekcja Parku zorganizowała w Wołosatem ośrodek zachowawczej hodowli konia huculskiego oraz stanice konne w Ustrzykach Górnych, Suchych Rzekach, Tarnawie i Wetlinie. Można zgłaszać się bezpośrednio w tych punktach lub w punkcie informacyjnym w Lutowiskach.
KOŃ HUCULSKI
Archaiczna rasa górska rodem z Huculszczyzny, gdzie używano tych koni dawniej masowo pod wierzch i jako zwierząt jucznych. Pod wpływem surowego klimatu, intensywnej pracy i ciągłego przebywania na wolnym powietrzu, wykształciła się unikatowa rasa koni. Hucuły są niższe od innych przedstawicieli tego gatunku, o gęstej, kudłatej sierści, przeważnie gniade lub bułane. Odznaczają się wyjątkowym zdrowiem i odpornością. są doskonałe na niemal każde górskie warunki. Najbardziej chwaloną cechą jest legendarny już- zmysł orientacji. Niejeden przewodnik na huculszczyźnie zdawał się na zmysł swego konia przy powrocie do domu. Równie ważną zaletą jest to, ze konie te nie boją się stromizn i mają co najmniej siódmy zmysł. Oleksy Dobosz ponoć zawdzięczał życie swojemu koniowi, który odmówił wejścia na ścieżkę. Kilka minut później zeszła na nią potężna lawina...
Gniazdo Tarnicy:
Gniazdo Tarnicy to tereny co najmniej dziwne. Z jednej strony- najwyższy szczyt polskich Bieszczad (Tarnica) z krzyżem milenijnym na szczycie. Z drugiej- nieprzebyte zarośla na wschód od wyznakowanego szlaku. Tysiące turystów wspinających się czerwonym szlakiem na Rozsypaniec i Halicz i pojedynczy szczęśliwcy z zezwoleniem w kieszeni, badający przyrodę terenów od Przełęczy Bukowskiej na wschód. Niedostępny Kijowiec, płaski jak stół, i wyniosły Halicz z skalnymi schodkami wydeptywanymi przez turystów.
Gniazdo Tarnicy otacza zamkniętą z trzech stron górną część doliny Wołosatki, górujac swoimi szczytami ponad 400 m nad jej dnem. W sezonie wielkie tłumy wchodzą na- dość nieciekawy, moim zdaniem- najwyższy szczyt Bieszczad polskich. Ale w gnieździe Tarnicy znajduje się też jeden z wielu Rozsypańców (ale najbardziej znany), Halicz z przepięknymi zachodami i wschodami słońca, zakazane ścieżki z Halicza na wschód i olśniewające Bukowe Berdo. Do gniazda Tarnicy zaliczyliśmy też zakazaną Połoninę Bukowską z Kińczykiem- choć leży trochę z boku i tak naprawdę do Gniazda nie należy. Najładniejsze wejścia- przez Szeroki Wierch i Bukowym Berdem. Niestety rzesze turystów też o tym wiedzą. Pod Tarnicą w sezonie jest czynny namiot goprowski, bo pomysły pseudo turystów przechodzą wszelkie wyobrażenie:(
Wschody słońca z Halicza
jak również cały odcinek czerwonego szlaku z )( Bukowskiej, przez Rozsypaniec i Halicz.
Szeroki Wierch
bardzo ładna widokowa trasa z Ustrzyk Górnych
Krzemień
wyjątkowe skalne grzebienie. Można zejść do Pszczelin granią Bukowego Berda
Jak się tu dostać?:
Do Wołosatego: dojazd do Ustrzyk Górnych, a potem do Wołosatego autobusami PKS z Ustrzyk Dolnych, lub mikrobusami z Ustrzyk Górnych. Trasę z Ustrzyk Górnych do Wołosatego można również pokonać na piechotę (6 km asfaltem). Wariant krajoznawczy obejmuje ścieżkę dydaktyczną "salamandra", obejmującą 19 stanowisk z tablicami informacyjnymi.
Od Ustrzyk Dolnych: Szerokim Wierchem na Tarnicę (niebieski szlak)
Od Pszczelin: przez Bukowe Berdo
Od Mucznego (żółtym szlakiem) wariant dojścia do Bukowego Berda, obok, nieistniejącej dziś, chatki myśliwskiej pod Obnogą.
Od źródeł Sanu (na przejście tej trasy trzeba było mieć specjalne pozwolenie, dziś, za zezwoleniem, można jedynie przeprowadzać badania naukowe.)
Na południe:
Kremenaros i Stużicia
Ciekawostką tego szczytu jest fakt, że znajduje się na trójstyku, w którym zbiegają się granice aż trzech państw - Polski, Słowacji i Ukrainy. Na szczycie Krzemieńca znajduje się granitowy, trójramienny obelisk z godłami Polski, Słowacji oraz Ukrainy oraz z napisami w trzech językach. Miejsce to odwiedza corocznie rzesza turystów.
Niewielu turystów schodzi z Kremenarosa na południe. A tam znajdują się fantastyczne lasy bukowe, objęte międzynarodową ochroną UNESCO. Po stronie ukraińskiej, znajduje się rezerwat ścisły Stużicia. Pamiętajcie, jednak, że do niektórych rezerwatów obowiązuje zakaz wejścia. A i poruszanie się po międzynarodowym rezerwacie przyrody, jest utrudnione, ze wzlędu na to, że Ukraina nie jest w strefie Schengen. Uważam jednak, że dobrze wiedzieć, że takie przyrodnicze cudo jest o krok. A nawet częściowo dostępne, jeżeli będziemy się grzecznie poruszać szlakami.
Na zachód:
Połonina Caryńska
Połonina Caryńska wzięła swą nazwę najprawdopodobniej od słowa "tara", co oznacza z rumuńskiego pole, ziemię - bądź z rumuńskiego "car", co można tłumaczyć jako miejsce leżące powyżej uprawianej ziemi (roli).
Nazw z tym związanych mamy w bezpośrednim sąsiedztwie znacznie więcej: u północnych zboczy Połoniny Caryńskiej, dawniej znajdowała się wieś o nazwie Caryńskie (do naszych czasów zachowały się ruiny murowanej kaplicy św. Jana oraz przycerkiewny cmentarz - zobacz: wieś Caryńskie), także z północnych zboczy spływa potok Caryńczyk, który na terenie wspomnianej wsi wpada do potoku Caryński, natomiast nieco na zachód od tego miejsca, znajduje się wzgórze o nazwie Caryńska (928 m n.p.m).
Lutowiska >>>
Połonina Caryńska na www.twojebieszczady.net
