Wałbrzych leży na Pogórzu Zachodniosudeckim i w Sudetach Środkowych. Północna część miasta położona jest na Pogórzu Wałbrzyskim, a południowa w Górach Wałbrzyskich i Kotlinie Wałbrzyskiej.
Rozciągłość na osi wschód-zachód wynosi 12 km, a z północy na południe miasta – 22 km. Wałbrzych, którego granice administracyjne przebiegają miejscami naturalnymi zboczami, grzbietami gór i czasem opierają się na potokach górskich, osiąga swój najwyższy punkt na Borowej – 853 m n.p.m.Najniższym punktem jest dolina Pełcznicy – 315 m n.p.m.
Wałbrzych - Sobięcin - kościół drewniany
Pierwotnie na miejscu kościoła stała kaplica przy sierocińcu prowadzonym przez siostry elżbietanki. Ponieważ kaplica nie była w stanie pomieścić dużej liczby wiernych, postanowiono wybudować kościół. Obecna świątynia została wybudowana w latach 1908–1910 z muru wiązarkowego (mur pruski) ze względu na oszczędności. Zatwierdzony plan świątyni zawierał około 2000 miejsc – w tym 650 miejsc siedzących. Dla zapewnienia większej liczby miejsc postanowiono wyposażyć budowlę w balkony. Ściany kościoła zostały wyłożone 3-centymetrową warstwą impregnowanego korka. Dokładna data poświęcenia budowli nie jest znana. W 1911 zostały poświęcone 2 dzwony, które zostały umieszczone na wieży świątyni. 27 czerwca 1917 roku dwa wielkie dzwony z wieży kościelnej zostały zabrane na potrzeby wojny. W 1919 roku rzeźbiarz Beule z Bytomia wykonał dwie rzeźby: Maryi i Świętego Jana. 1 października 1920 roku Sobięcin otrzymał własną parafię, a kościół św. Józefa został mianowany kościołem parafialnym.
Wałbrzych - mauzoleum nazistowskie
Mauzoleum upamiętniające 170 tys. Ślązaków, którzy zginęli podczas I wojny światowej, ofiary wypadków w kopalniach oraz 25 lokalnych bojowników ruchu narodowo-socjalistycznego. Budowla znajduje się na wschód od centrum miasta, na północnym zboczu Niedźwiadków przy niebieskim szlaku turystycznym na wysokości ok. 510-530 m n.p.m.
"Totenburg- „martwy gród”. Nieoficjalnie miało być miejscem związanym z okultystycznymi rytuałami przeprowadzanymi przez członków SS. Jest to jedyne mauzoleum, które przetrwało upadek ideologii Hitlera."
Mauzoleum w Wałbrzychu powstało w latach 1936–1938 według projektu Roberta Tischlera z inicjatywy Ludowego Związku Opieki nad Niemieckimi Grobami Wojennymi. Wykonane zostało przez wałbrzyskie firmy i kamieniarzy, którzy pracowali także przy wznoszeniu mauzoleum na Górze świętej Anny.
Budynek mauzoleum ma kształt zbliżony do kwadratowej warowni o wymiarach ok. 24x27 m i wysokości ok. 6 m. Wejście wiodło do zamkniętego portyku okalającego kwadratowy, arkadowy dziedziniec. Portyk i krużganki były podpiwniczone. Dodatkowe wejścia były umieszczone w bocznych ścianach portyku i prowadziły do niewielkich kwadratowych mastab, które zwieńczono rzeźbami zrywających się do lotu orłów spoczywających na kamiennych kulach ze swastykami. Elewacje budowli oraz arkady wykonano z wapienia triasowego z rejonu Gogolina, natomiast gzymsy i portale z piaskowca górnokredowego z Łącznej.
Sklepienie krużganka pokrywała marmurowo-złota mozaika zaprojektowana przez H. Mühlena z Monachium. Posadzkę krużganków wyłożono granitem karkonoskim, a dziedziniec kocimi łbami. W centrum dziedzińca stanęła metalowa kolumna ze zniczem zaprojektowana przez Ernsta Geigera i odlana w zakładach Würtembergische Metallwarenfabrik Geislingen-Steige. Na cokole znajdowały się cztery lwy z otwartymi paszczami inspirowane rzeźbą Lwa Brunszwickiego. Były to lwy ryczące i oznajmiające zmartwychwstanie poległych w dniu Sądu Ostatecznego. Kolumna była zdobiona ornamentem sieciowym i liśćmi dębu – germańskim symbolem zwycięstwa. Znicz podtrzymywały rzeźby trzech nagich młodzieńców. Bogata ikonografia wałbrzyskiej kolumny wyróżniała się na tle rzeźby III Rzeszy, operującej prostą symboliką. Przed mauzoleum znajdował się plac defiladowy z masztami na flagi.
Po II wojnie światowej mauzoleum popadło w ruinę. Kolumna się nie zachowała. Istniały niezrealizowane plany wykorzystania budowli na cele rekreacyjne.
(tekst z klubpodroznikow.com)
Wałbrzych - Stara kopalnia
Jeden z najcenniejszych zabytków kultury technicznej na świecie. Dawna Kopalnia Węgla Kamiennego Julia okrzyknięta po rewitalizacji w 2014 roku najpiękniejszym naziemnym kompleksem górniczym w Polsce. Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia to przede wszystkim kulturalne serce miasta z rozległą ofertą wystawienniczą na powierzchni 4 i pół hektara. Zwiedzanie z byłymi górnikami w roli przewodników to dwa i pół kilometra kopalnianych budowli i zakamarków. Blisko dwugodzinna wędrówka obejmuje m.in. chodnik podziemny, kuźnię, maszyny wyciągowe, hale tokarek i frezarek oraz wieżę widokową, z której roztacza się wspaniała panorama na miasto i okoliczne góry. Atrakcją nocnego zwiedzania, dostępnego także dla firm i grup zorganizowanych, jest poznanie górniczych prac w podziemiach,które wynagradza tradycyjna biesiada górnicza. Obiekt jest przystosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami oraz dla rodzin z dziećmi.
Wałbrzych - Muzeum Porcelany
Liczące sobie ponad sto lat historii, od 2015 roku w zupełnie nowej odsłonie. Nowoczesne, lecz umiejscowione w nobliwych murach mieszczańskiej rezydencji rodu Albertich. W samym centrum miasta można zobaczyć 10 000 eksponatów. To jedna z najbogatszych kolekcji historycznej porcelany śląskiej. Obok kunsztownych dzieł mistrzów z wiodących XIX-wiecznych manufaktur wałbrzyskich i śląskich eksponowane są wybitne wyroby z najważniejszych fabryk Europy, m.in. Miśni, Berlina, Wiednia czy Sevres. Muzeum to również wystawa niepowtarzalnego designu polskiej ceramiki z lat 50. i 60. XX wieku, galeria polskiego malarstwa współczesnego z dziełami Beksińskiego, Dudy-Gracza, Starowieyskiego czy Nowosielskiego, a także cyklicznie organizowane wystawy czasowe. Wreszcie klimat dawnej rezydencji z meblami, obrazami i rzemiosłem artystycznym z minionych epok.
Na północ:
Zamek Książ
O powstaniu zamku Książ opowiada legenda, według której warowną siedzibę wzniósł tutaj cesarski rycerz Funkenstein. Jeszcze jako młody giermek podarował on swemu władcy worek znalezionego przypadkiem w lesie węgla, co tak zachwyciło obdarowanego, że naprędce awansował chłopaka i nazwał Tym Który Przynosi Kamienie Dające Iskry. Rozkazał też udać się w pobliską okolicę, odnaleźć cenne miejsce i wybudować tam obronny gród, strzegący odtąd czarnego skarbu.
Według legendy wydarzenie to miało mieć miejsce w roku 933. Pierwsza historycznie udokumentowana wzmianka podaje, że w latach 1288-91 warownię w Książu odnowił i rozbudował książę świdnicko-jaworski Bolko I, syn Bolesława Rogatki i wnuk Henryka Pobożnego.
Ruiny zamku Stary Książ
W odległości około 800 m od Książa, na stromym urwisku, na lewym brzegu Pełcznicy znajduje się Stary Książ (Alte Burg Fürstenstein) zbudowany w latach 1794 – 1797 z inicjatywy Hansa Heinricha VI von Hochberga. Tą XVIII-wieczną budowlę zaprojektował Christian Wilhelm Tischbein stylizując ją na modne wówczas ruiny w stylu gotyckim.
Sztuczne ruiny powstały w miejscu prawdopodobnie istniejącego tu w średniowieczu grodu warownego. W pomieszczeniach zamku urządzono szereg sal, m.in. więzienie z izbą tortur, salę sadową, arsenał, sypialnię, galerię obrazów. Zamek służył właścicielom Książa do przyjmowania znamienitych gości i organizowania przyjęć oraz zabaw.
Jednym z elementów zamku był plac turniejowy z lożami i galeriami, a pierwszy turniej odbył się 20 maja 1799r. Popisy oglądało wówczas około 1000 osób, wśród których był John Quincy Adams, poseł amerykański przy dworze królewskim w Berlinie, późniejszy prezydent USA, a także pruska para królewska, która do Książa przyjechała z Bukowca.
W połowie XIX w. zamek przekształcił się właściwie w obiekt turystyczny. Na parterze zamku znajdowała się restauracja, kuchnia i sale noclegowe, a w sezonie letnim ustawiano na dziedzińcu stoły.
Przez Stary Książ przechodziła zagospodarowana trasa turystyczna ze Świebodzic do Szczawna Zdroju. Po drodze znajdowały się punkty widokowe z granitowymi ławami, kilka gospód, a drogi były stale ulepszane. Przez długi czas Stary Książ pełnił więc rolę muzeum, którego wnętrza były wyjątkowo bogato wyposażone, a oprowadzał po nich początkowo za napiwek, a potem za niewielką opłatą kasztelan.
W maju 1945 r., gdy w Książ przejęli żołnierze Armii Radzieckiej zamek doszczętnie spłonął. Do dziś zachowane są niewielkie fragmenty głównego budynku, kaplicy i wieży, dwa portale renesansowe oraz ostrołukowe okna. (https://cit.walbrzych.pl/)
Książniański Park Krajobrazowy
Około 87% powierzchni parku zajmują lasy, które są administrowane przez Nadleśnictwa: Jawor, Wałbrzych i Świdnica. Natomiast całość parku położona jest w zasięgu terytorialnym gmin: Dobromierz, Stare Bogaczowice, Świebodzice, Świdnica, Wałbrzych.
Park krajobrazowy położony jest na górnodewońskich i dolnokarbońskich skałach osadowych. Są to przeważnie zlepieńce i piaskowce, w których potoki wyżłobiły głębokie, kręte jary. Strome zbocza dolin dochodzą do 80 m wysokości. Miejscami są one usiane skałkami, między którymi prowadzą malownicze ścieżki i mostki zawieszone nad przepaściami
Ruiny zamku Cisy
Zamek Cisy leżący nieco na uboczu i w cieniu sławnego sąsiada zamku Książ, zasługuje na większą promocję. Mimo zniszczeń do naszych czasów zachowało się całkiem sporo. Możemy zobaczyć pozostałości cylindrycznej wieży oraz budynku mieszkalnego i murów obwodowych zamku górnego. Przetrwały także częściowo zachowane mury przedzamczy wschodniego i zachodniego. Do zamku prowadzi odnowiony ostatnimi laty długi, 24 metrowy most przerzucony nad suchą fosą. Za nim znajduje się zrekonstruowana w latach przedwojennych brama wjazdowa z przedbramiem. Mimo, iż obecnie Cisy są ruiną, stanowią ciekawy przykład rycerskiej siedziby rozrastającej i zmieniającej się na przestrzeni kilku wieków.
Na wschód:
Świdnica - drewniany Kościół Pokoju na liście UNESCO
Śląskie Kościoły Pokoju stanowią historyczne nawiązanie do ważnego w dziejach Europy wydarzenia politycznego, jakim było zawarcie pokoju westfalskiego w 1648 roku kończącego wojnę trzydziestoletnią. Cesarz monarchii habsburskiej w geście łaski dla pokonanych protestantów wydał zezwolenie na wzniesienie trzech świątyń na Śląsku. Obwarował je jednak zastrzeżeniem, że nie mogą to być budowle murowane z wieżami usytuowane w mieście.
Kościoły zbudowano w konstrukcji ryglowej. Do dziś zachowały się dwa- w Jaworze i Świdnicy, które pełnią nadal funkcje sakralne. Trzeci – w Głogowie uległ zniszczeniu już w końcu XVIII wieku.
Zamek Grodno
Na szczycie wzgórza Choina, jak gdyby strzegąc granicy między Górami Sowimi i Wałbrzyskimi, wznosi się przepięknie położony Zamek Grodno. Prawdopodobnie jego pierwszym właścicielem był Bolko I, choć brak na to pewnych dowodów. Faktem jest, że podobnie jak inne pobliskie zamki z rąk piastowskich trafił w ręce Korony Czeskiej. Kiedy zaś władanie nad nim przejęły rody rycerskie, na ponad sto lat urosła wokół niego ponura sława zamku rabusiów. Dalsze dzieje Grodna były nie mniej burzliwe. Budowla przechodziła z rąk do rąk, była rozbudowywana, niszczona, palona. Z czasem utraciła swe strategiczne znaczenie. W końcu podupadła tak, że okoliczni chłopi postanowili ją wykupić, aby po rozbiórce uzyskać materiał budowlany na sprzedaż. Swój ratunek Zamek Grodno zawdzięcza profesorowi Janowi Gustawowi Büschnigowi z Wrocławia. Po 1824 roku obiekt został zabezpieczony przed dalszym zniszczeniem, a następne pokolenia nadały mu charakter turystyczny.
Na południe:
Pałac w jedlince
W roku 1834 pałac nabył nowo wzbogacony Benjamin Rothenbach. Pewnego dnia oskarżył on jedną ze swoich służących o kradzież srebrnej łyżeczki z zastawy. Dziewczyna poskarżyła się jednak swojemu ojcu, weteranowi wojen napoleońskich, który to osobiście postanowił rozmówić się z panem. Pokrzepiony piwem z przypałacowego browaru stanął przed obliczem Rothenbacha. Rozmowa była tak burzliwa, że pan chwycił za strzelbę i zabił nieproszonego gościa. Gdy wieść o tej potwornej zbrodni rozeszła się po okolicy, na pałac ruszyły tłumy oburzonych ludzi. Rothenbach jednak znikł. Po kilku dniach odnaleziono jego zwłoki na pałacowym strychu. Prawdopodnie sam odebrał sobie życie, o czym świadczy cichy pogrzeb właściciela.
To dopiero początek mrożącej krew w żyłach opowieści, ponieważ jak donoszą kronikarze duch Rothenbacha wciąż błąka się po pałacowych komnatach. Niektórzy goście pałacu wspominają, że natknęli się na ducha kobiety i dziecka. Być może jest to duch słynnej Charlotty Maximiliany von Pueckler.
Na gości Pałacu Jedlinka wciąż czeka wiele niewyjaśnionych zagadek z przeszłości.
Tunel Kolejowy pod Sajdakiem
Dwukomotorowy tunel o długości 377 m w km 43,907+44,284 linii nr 286 wykuty w górze Sajdak (586 m npm.). Jako pierwszy powstał tunel prawy (patrząc od strony Kłodzka) - o czym informuje tablica na portalu tunelu. Tunele remontowane były w latach 1936-1939, co także odnotowano na tablicy na portalu. Obie komory tunelu są drożne, jednak ruch prowadzony jest tunelem starszym.
Pozostałości zamku Rogowiec
Na szczycie wzgórza Choina, jak gdyby strzegąc granicy między Górami Sowimi i Wałbrzyskimi, wznosi się przepięknie położony Zamek Grodno. Prawdopodobnie jego pierwszym właścicielem był Bolko I, choć brak na to pewnych dowodów. Faktem jest, że podobnie jak inne pobliskie zamki z rąk piastowskich trafił w ręce Korony Czeskiej. Kiedy zaś władanie nad nim przejęły rody rycerskie, na ponad sto lat urosła wokół niego ponura sława zamku rabusiów. Dalsze dzieje Grodna były nie mniej burzliwe. Budowla przechodziła z rąk do rąk, była rozbudowywana, niszczona, palona. Z czasem utraciła swe strategiczne znaczenie. W końcu podupadła tak, że okoliczni chłopi postanowili ją wykupić, aby po rozbiórce uzyskać materiał budowlany na sprzedaż. Swój ratunek Zamek Grodno zawdzięcza profesorowi Janowi Gustawowi Büschnigowi z Wrocławia. Po 1824 roku obiekt został zabezpieczony przed dalszym zniszczeniem, a następne pokolenia nadały mu charakter turystyczny.
Broumovsko (Czechy)
Tuż za granicą znajduje się przepiękny kompleks skał, chronionych przez naszych sąsiadów pod nazwą " Chráněna krajinná oblast (CHKO) Broumovsko".
Najcenniejsze są dwa narodowe rezerwaty przyrody. Adrszpasko-teplickie skały (Adršpašsko-teplické skály) należą ze swymi 17 km2 do największych miast skalnych w Europie Środkowej. Specyficzny klimat umożliwia istnienie wyjątkowego świata roślinnego i zwierzęcego. Szczytowa część góry stołowej Ostasz (Ostaš) i Droga Krzyżowa przy Adrszpachu (Adršpachu) zostały ogłoszone w roku 1956 rezerwatami przyrody. Borek a Kocie Skały (Kočičí skály) są pamiątkami naturalnymi.
Adršpašské Skalne Miasto
Teplickie Skały
Skalní město Ostaš
Na zachód:
Ruiny zamku w Kamiennej Górze
Zamek stanowi dobry przykład siedziby możnowładczej, ukształtowanej w okresie renesansu na Śląsku.
Uwagę zwracają pozostałości sklepień w pomieszczeniach przyziemia oraz bogatej dekoracji kamieniarskiej, a także relikty renesansowej polichromii wnętrz - zachowane mimo popadnięcia obiektu w ruinę.
