Szlak domów podcieniowych
Szlak przecina Żuławy Wiślane mniej więcej całe z północy na południe, starając się pokazać ich specyficzny krajobraz oraz kilka zachowanych jeszcze domów podcieniowych. Domy te są prawdziwym architektonicznym skarbem tej ziemi i napotkamy je, zróżnicowane w wielkości, wyglądzie podcienia, bogactwa wystroju, w Koszwałach, Miłocinie, Trutnowach, Osicach i Steblewie. Poza szlakiem jeden z nich znajduje się również w Krzywym Kole. Do innych szczególnie ciekawych i wartych obejrzenia obiektów, którymi nas uraczyła każda napotkana miejscowość, należy zaliczyć kościółki, chociażby w Trutnowach i Koźlinach oraz ruiny kościoła w Steblewie.
Domy podcieniowe - To najsłynniejsze z zabytków Żuław. Mają one konstrukcję szkieletową z drewna, wypełnioną czerwoną cegłą lub otynkowaną, z charakterystycznym wielosłupowym podcieniem wysuniętym przed zasadniczą część budynku. Liczba słupów w podcieniu może być różna (ponoć, im było ich więcej tym bogatszy mieszkał w domu gospodarz), sam podcień może być częściowo zamknięty lub ustawiony z innej strony.
Klecie - dom podcieniowy
W 1750 r. we wsi został wzniesiony, przez cieślę Dawida Zimmermanna, dom podcieniowy, który na początku XIX w. został rozbudowany. Dom podcieniowy w Kleciu jest piętrową, murowano-drewnianą konstrukcją, z ryglową wystawką, wypełnioną żółtą i czerwoną (wtórną) cegłą. Wystawkę umieszczoną od szczytu wspiera 9 drewnianych kolumn, połączonych ze sobą profilowanymi mieczami tworzącymi arkady. Dom wyróżnia się bogato ukształtowaną dekoracją ryglową szczytu podcienia, przypominającą dom w Stalewie zbudowany przez George'a Pöcka. Należy do największych najbardziej malowniczych domów podcieniowych na Żuławach.
Stalewo - dom podcieniowy
Dom podcieniowy nr 19 w Stalewie zlokalizowany jest w zachodniej części wsi i został zbudowany w 1751 roku przez George'a Pöcka dla Michaela Gehrta, remontowany na początku XX wieku i w 1958 roku. Należy on do największych domów podcieniowych na Żuławach i wyróżnia się własną specyfiką oraz bogato ukształtowaną dekoracją ryglową. Jest to piętrowa, murowano-drewniana konstrukcja, otynkowana, z ryglowymi- wypełnionymi cegłą: piętrem, szczytami i wystawką. Głęboką wystawkę wspiera 8 drewnianych kolumn i ryglowe ścianki boczne. Kolumny podcienia połączone są profilowanymi mieczami tworzącymi arkady.
Rozgart - dom podcieniowy
Dom podcieniowy nr 17 w Rozgarcie usytuowany jest w południowo-zachodniej części wsi i został zbudowany w 1749 roku. Jest to konstrukcja drewniana, stojąca na kamiennej podmurówce, z ryglową- wypełnioną cegłą i tynkiem wystawką. Szczyty głównej części budynku oraz szczyt wystawki są oszalowane pionowo. Głęboką, umieszczoną od frontu wystawkę wspiera 6 drewnianych kolumn stojących na kamiennych podstawach oraz ryglowe ścianki boczne zakończone drewnianymi kolumnami. Szczyt wystawki wieńczy chorągiewka z datą 1749. Charakterystycznym elementem domu są szerokie, barokowe drzwi.
Fiszewo - ruiny kościoła gotyckiego
Kościół został wzniesiony w latach 1380-1400 z halowym korpusem i prezbiterium, trójnawowy z kwadratową wieżą. W 1754 r. zniszczeniu uległo prezbiterium kościoła, które zostało odbudowane w latach 1897-1898. Dach i wieżę odnowiono w latach 1913-1915.
Dzisiejsze ruiny to efekt pożaru, który wybuchł w nocy z 31 marca na 1 kwietnia 1948 r.
Markusy - dom podcieniowy
Dom podcieniowy w Markusach usytuowany jest w północnej części wsi, w pobliżu rzeki Tyny i został zbudowany w 1789 roku dla właściciela o inicjałach B.P., remontowany w XIX i XX wieku. Do roku 1945 właścicielem był Otto Goertz.
Dom wraz z budynkami gospodarczymi tworzy zagrodę olęderską w typie wzdłużnym. Budynek mieszkalny jest konstrukcją drewnianą i otynkowaną. Ryglową i oszalowaną pionowo wystawkę wspiera 5 drewnianych kolumn oraz ścianki boczne. Podcień podzielony jest na dwie części, które dzieli oryginalna, drewniana barierka z furtką. Szczyt wystawki wieńczy naszczytnik i chorągiewka, na których widnieją daty budowy i remontu oraz inicjały właścicieli zagrody ("17 • BP • 89 ... 19 • OG • 34"). Do budynku mieszkalnego przylega murowana obora kryta trzciną oraz drewniana stodoła.
Pilona - Dom podcieniowy
Pilona leży na krawędzi Żuław, to i jedyny zabytek we wsi jest nieco "z pogranicza". Jest to dom podcieniowy charakterystyczny dla budownictwa żuławskiego, drewniany, podmurowany i - co czyni go "pogranicznym" - podpiwniczony. Na podmokłych równinach domy, dla ochrony przed wilgocią, budowane były na sztucznych wzgórkach (terpach) i nie wyposażane w piwnice. Ten stoi kilkanaście metrów nad poziomem równiny i podmakanie mu nie grozi. Powstał w 1786 r. na planie prostokąta, z dwuspadowym dachem. Napis na nadprożu ("Samuel Gerzen B.M. Anno / IACOBKLIWER B.M. 1786") świadczy o zamieszkaniu przez osadników holenderskich.
Jest to dom podcieniowy o konstrukcji szachulcowej wzniesiony na planie prostokąta, z dwuspadowym dachem nakrytym strzechą, drewniany, podmurowany i podpiwniczony. Podcień został wsparty na pięciu filarach. Na podmokłych równinach domy, dla ochrony przed wilgocią, budowane były na sztucznych wzgórkach (terpach) i nie wyposażane w piwnice. Ten stoi kilkanaście metrów nad poziomem równiny i podmakanie mu nie grozi. Obecnie zadbany budynek znajduje się w prywatnych rękach, Dom znajduje się w południowej części wsi pod nr 3.
Aniołowo - Dom podcieniowy
Dom podcieniowy w Aniołowie został wzniesiony w 1850 roku, prawdopodobnie dla rodziny Hermannów. Jest to typowa budowla założona na planie prostokąta z trójkątnym, drewnianym podcieniem wspartym na sześciu filarach, stojących na podmurówkach. Po II wojnie światowej dom podcieniowy niszczał lecz parę lat temu został odnowiony i uratowany od ruiny. Obecnie budynek pełni funkcje mieszkaniowe.
Dom pod nr 2c znajduje się na początku wsi, tuż przy drodze po jej wschodniej stronie.
Wieś realizuje program „wsi tematycznej” proponując różne zajęcia z aniołami w tle. Do miejscowych atrakcji należy most nad Diabelskim Potokiem, na którym ustawiono figury aniołów, oraz Zakątek Aniołów nieopodal skansenu maszyn rolniczych.
Pasieki - Dom podcieniowy
Dom podcieniowy w Pasiekach pod nr 3 został zbudowany w 1789 roku i przebudowany w 1885 roku. Jest to typowy budynek o konstrukcji szachulcowej z podcieniem wspartym na siedmiu słupach (pięć z przodu i dwa po bokach). Okrągłe słupy mają bogato rzeźbione zwieńczenie i podstawę. Obecnie zadbany dom pełni funkcje mieszkaniowe.
Wieś położona jest na Wysoczyźnie Elbląskiej, około 12 km na południowy-wschód od Elbląga, 2 km na północ od Bogaczewa. Dom nr 3 znajduje się w centrum wsi, tuż przy drodze, po jej wschodniej stronie.
Kalnik - Dom podcieniowy
Holenderska chałupa podcieniowa z XIX w. z podcieniem frontowym. Podcień powstawał przez dostawienie do chałupy pod kątem prostym wbudowanego w konstrukcję poddasza piętrowego spichlerzyka, wspartego na kilku ozdobnych słupach.
To rozwiązanie miało duże walory użytkowe - w partii piętra uzyskiwano dodatkową powierzchnię na magazyn, zaś pod dachem spichlerza mógł zmieścić się nawet wóz. Nakryty dwuspadowym dachem spichlerzyk posiadał najczęściej malowniczą formę z uwagi na wygląd ścian, z reguły wzniesionych w konstrukcji słupowo-ramowej, z wypełnieniem, ceglanych lub tynkowanych.
Jelonki - Domy podcieniowe
W Jelonkach znajdują się obecnie trzy zabytkowe pomennonickie domy podcieniowe (o numerach 27-27A, 56 i 85). Pojawiły się na terenie Żuław wraz z falą osadnictwa mennonickiego i olęderskiego z XVI i XVII w. Większość obecnie zachowanych budynków pochodzi z XVIII i początku XIX wieku.
Jak wskazuje nazwa, charakterystyczną cechą tego budownictwa jest wielosłupowy podcień. Mają konstrukcję szkieletową z drewna wypełnioną cegłą czerwoną bądź otynkowaną.
Jest to dom podcieniowy o konstrukcji szachulcowej wzniesiony na planie prostokąta, z dwuspadowym dachem nakrytym strzechą, drewniany, podmurowany i podpiwniczony. Podcień został wsparty na pięciu filarach. Na podmokłych równinach domy, dla ochrony przed wilgocią, budowane były na sztucznych wzgórkach (terpach) i nie wyposażane w piwnice. Ten stoi kilkanaście metrów nad poziomem równiny i podmakanie mu nie grozi. Obecnie zadbany budynek znajduje się w prywatnych rękach, Dom znajduje się w południowej części wsi pod nr 3.