Gorzów Wielkopolski to miasto leżące na turystycznym uboczu, choć jego historia sięga
połowy trzynastego wieku, kiedy to uzyskawszy uprzednio zgodę, od brandenburskiego margrabiego, na budowę nowego miasta, Albert de Luge założył Landsberg. Gród ten miał być najważniejszym brandenburskim ośrodkiem życia na wschód od Odry i tak też niedługo się stało. Niestety z tamtych lat nie pozostało już do dzisiaj prawie nic. Liczne najazdy, okupacje i wojny oraz wiążące się z nimi zniszczenia dopełnione przez grabieżczą i niszczycielską siłę podążającej, podczas drugiej wojny światowej, na Kostrzyn Armii Czerwonej, doprowadziły do zrujnowania bogactw kulturowych Gorzowa. (przekraczajacgranice.pl).
Jak wspomnieli autorzy bloga przekraczajacgranice.pl, Gorzów leży na turystycznym uboczu. Czyli - nie ma tu spektakularnych zabytków. Ale, ale... malutkie perełki, ukryte gdzieś w zaułkach Gorzowa są niewątpliwie unikatowe. I niespotykane nigdzie indziej. Są nierozerwalnie związane z historią Gorzowa.
Studnia Czarownic
Powstała ona na początku dwudziestego wieku dla upamiętnienia wszystkich kobiet, które zostały spalone na stosie w okresie inkwizycji.
Gorzowska bimba
To replika tramwaju z 1899 roku, który w dawnych latach przemierzał ulice tego miasta. Obecnie znajduje się tam kawiarenka i Informacja Turystyczna.
Fontanna Pauckscha
Znajduje się na Starym Rynku i powstała w 1896 roku. Ufundował ją gorzowski przedsiębiorca Hermann Paucksch. Owa fontanna przedstawia postać kobiety niosącej konwie z wodą, co ma symbolizować pracowitość gorzowian.
Mury Miejskie
Powstały one w latach 1321-25. Wzniesione zostały zarówno z marmuru, jak i również z kamienia. Do dzisiaj zachowały się niestety jedynie fragmenty owych murów z czterema czatowniami.
Aleja Sławnych Gorzowian
Znajduje się ona w Starym Rynku i jest miejscem zdecydowanie wartym zobaczenia. Przedstawia ona ciąg płyt mosiężnych, które są poświęcone wybitnym i zasłużonym dla Gorzowa twórcom kultury.
Świnster
To jedna z najbardziej kontrowersyjnych ciekawostek w mieście. Autorem jej był Zbigniew Frączkiewicz a fundatorem Józef Finster. Wielu mieszkańcom nie spodobała się rzeźba przedstawiająca nagiego mężczyznę, stąd wzięło się określenie Świnster.
Łódka Przewoźnika
Jest to pomnik na uczczenie Pawła Zacharka, który przed ponad 20 lat przewoził pasażerów z jednego brzegu Warty na drugi. Mieszkał na barce, dlatego był dostępny dla pasażerów przez cały czas. Dla wielu stał się legendą.
Dom Papuszy
Dom Papuszy to tak naprawdę dom Bronisławy Wajs, czyli cygańskiej poetki, która mieszkała w Gorzowie w latach 1958-81. W 1958 roku przyznano jej Lubuską Nagrodę Literacką.
Pomnik kloszarda
To jeden z najbardziej niezwykłych pomników na terenie całej Polski. Przedstawia on bezdomnego kloszarda, Kazimierza Wnuka, miejscowego ekscentryka i kawalarza, który znany był w całym mieście.
Na północ:
Ruiny dworu myśliwskiego w Karsku
Obronny dwór myśliwski został wzniesiony w stylu późnorenesansowym przez Adama von Schwarzenberga w 1624 roku. Niewielki w planie prostokątny budynek posiadał na narożach cztery wielkie baszty. Dwór był pierwotnie trzykondygnacjowy, podobną wysokość miały baszty.
Już w połowie XVII wieku doznał znacznych zniszczeń podczas potopu szwedzkiego. W 1709 roku znów uszkodzony został zapewne opuszczony. W XIX wieku mury zostały wykorzystane do wzniesienia gorzelni. Przy tej przebudowie zniwelowano część murów, między innymi dwie z baszt, oraz zmieniono układ pomieszczeń.
Obecnie istniejące ruiny to parterowy budynek i dwukondygnacjowe baszty, taką formę dworowi nadała przebudowa na gorzelnię.
Gorzowski Park Krajobrazowy
Gorzowski Park Krajobrazowy to najmłodszy park województwa lubuskiego, jednak jego historia sięga początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Obecny swój zasięg uzyskał w 2021 roku z przekształcenia części Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego położnego w województwie lubuskim. Obszar parku wynosi 12261,80 ha, co z otuliną daje imponujący pod względem wielkości obszar ochronny. Położony jest na styku dwóch województw lubuskiego i zachodniopomorskiego, na północ od Gorzowa Wlkp., na obszarze gmin: Kłodawa i Strzelce Krajeńskie. W całości leży na Równinie Gorzowskiej (makroregion), będącej rozległym, lekko falistym sandrem, charakteryzującym się suchym i piaszczystym podłożem. Dominujące typy siedliskowe lasu to lasy mieszane świeże i bory mieszane świeże, ale można tutaj również znaleźć tętniące życiem tereny podmokłe z typową dla siebie fauną i florą. Krajobraz poprzecinany jest południkowo bystrymi i urokliwymi rzeczkami: Santoczną, Pełczem (Polka) i Kanałem Kłodawskim oraz wąskimi jeziorami rynnowymi tj.: Mrowinko, Lubie, Chłop, Chłopek. Ta mozaika tworzy interesujący i tajemniczy krajobraz ciągów wodnych, zacienionych lasem albo też trudnodostępnych szuwarów i bagien
Na wschód:
Santok
Gród kiedyś wykorzystywali propagandowo Niemcy, potem Polacy.
Niewielkie miasteczko, położone na skraju Puszczy Noteckiej. Nie dalej niż 5-7 km od Gorzowa Wielkopolskiego.
kościół neogotycki z 1858 r.
szachulcowa dzwonnica
średniowieczne grodzisko
szachulcowe domy
kamienna wieża widokowa
Drawieński Park Narodowy
W Parku występuje 20 jezior, bardzo zróżnicowanych pod względem charakteru ekologicznego: od torfowiskowych jeziorek dystroficznych zwanych Głodnymi Jeziorkami, przez jeziora eutroficzne (Sitno, Płociczno, Ostrowieckie) do mezotroficznych jezior ramienicowych (Marta, Płociowe). Unikatem hydrologicznym jest głębokie, okolone lasami meromiktyczne jezioro Czarne. Zróżnicowanie ekologiczne jezior widać nawet na pierwszy rzut oka w barwie ich wody: mezotroficzne jeziora ramienicowe mają, zwłaszcza w słoneczne dni, wody intensywnie szmaragdowe, a jeziorka dystroficzne – toń ciemną, prawie czarną. Specyficznym elementem sieci wodnej Drawieńskiego Parku Narodowego są wypływy wód podziemnych: źródła, wycieki i wysięki, a także rozwinięte na takich wyciekach torfowiska źródliskowe.
Na południe:
Ruiny zamku w Świebodzinie
Przejeżdżając dzisiejszą ulicą Zamkową można zastanowić się dlaczego w skład Lubuskiego Ośrodka Rehabilitacyjno-Ortopedycznego wchodzi jakaś nieużywana i zaniedbana część, wyglądająca na ruinę. Ta ruina to świebodziński zamek, a raczej to co z niego pozostało.
Zamek zbudowano w I połowie XIV wieku. Otoczony był własną fosą, która łączyła się z fosą miejską. Początkowo posiadał jedno skrzydło, a dwa kolejne dobudowano w okresie renesansu, gdy właścicielami zamku byli przedstawiciele rodziny von Knobelsdorff. Pamiątką po nich jest widoczny na ścianie południowej (od strony ul. Zamkowej) monogram z literą „K”, znajdujący się pod krzyżem lotaryńskim wykonanym z kul armatnich.
Zamek zatracił funkcje obronne po przejęciu przez cysterki trzebnickie. W 1895 roku obiekt został przekazany przez miasto Zgromadzeniu Sióstr Miłosierdzia świętego Karola Boromeusza (siostrom boromeuszkom), które dobudowało do zamku nowe elementy, zmieniając jego przeznaczenie na sanatorium, tworzące dziś wspomniany Lubuski Ośrodek Rehabilitacyjno-Ortopedyczny.
Zabudowania zamkowe były wykorzystywane także po II wojnie światowej. Niestety, w 1984 roku rozpoczął się ich remont, który został przerwany pięć lat później, czyli w czasach, gdy Polska zderzyła się z nową rzeczywistością. Niezabezpieczone mury zaczęły niszczeć. Jednym sposobem na poprawę sytuacji było szukanie nowego właściciela, ale nie znaleziono chętnego. Obecnie zamek nadal nie jest wykorzystywany i chyba pełni rolę swego rodzaju symbolu bezmyślności i polskich przemian.
Na zachód:
SŁOŃSK. Ruiny zamku Joannitów
W Słońsku stoją ruiny zamku joannitów z XVII w. – obiekt bardzo wartościowy pod względem zabytkowym i historycznym, artystycznie związany z Domem Maurycego oraz Huis ten Bosch w Hadze. Oprócz zamku na terenie nadgranicznym po obu stronach Odry znajduje się czternaście miejscowości, których znajduje się zakonne dziedzictwo kulturowe.
Joannici to religijny zakon rycerski, który został założony w XI w. Od XIV w. działają oni na dzisiejszym obszarze objętym wsparciem. Ponad 800 lat Zakon Joannitów kształtował w znacznej mierze Ziemię Lubuską i stanowi trwały element tożsamości. Był zaangażowany w zakładanie i rozwój miejscowości, wznosił kościoły i kaplice oraz miał długotrwały, pozytywny wpływ na rozwój gospodarczy i społeczny regionu. Nawet dziś w polsko-niemieckim regionie przygranicznym istnieje ciągle jeszcze wiele śladów historii zakonu.
Kostrzyn nad Odrą - pozostałości zamku
W widłach Warty i Odry znajdują się mury przyziemia zamku zakonnego. Został wzniesiony w XIV wieku przez joannitów w miejscu grodu Piastów Śląskich. Od XV wieku znajdował się w granicach Niemiec, został rozbudowany na planie regularnym, na narożach umocniony basztami. Później otoczony fortyfikacjami bastejowymi. W czasie wojny siedmioletniej w 1758 roku zniszczony, później odbudowany w 1814 roku adaptowany na koszary. Ponownie zniszczony pod koniec ostatniej wojny w 1945 r.
Joannici to religijny zakon rycerski, który został założony w XI w. Od XIV w. działają oni na dzisiejszym obszarze objętym wsparciem. Ponad 800 lat Zakon Joannitów kształtował w znacznej mierze Ziemię Lubuską i stanowi trwały element tożsamości. Był zaangażowany w zakładanie i rozwój miejscowości, wznosił kościoły i kaplice oraz miał długotrwały, pozytywny wpływ na rozwój gospodarczy i społeczny regionu. Nawet dziś w polsko-niemieckim regionie przygranicznym istnieje ciągle jeszcze wiele śladów historii zakonu.
Park Narodowy Ujście Warty
Przepływająca przez środek Parku Warta stanowi naturalną granicę między dwoma obszarami: Polderem Północnym oraz terenem zalewowym. Obszar zalewowy, to teren półnaturalny, na którym wahania poziomu wody dochodzą nawet do 4 m w skali roku, osiągając najwyższe wartości w miesiącach wiosennych: marcu-kwietniu. Polder Północny oddzielony jest od bezpośredniego wpływu wód Warty wałem przeciwpowodziowym zbudowanym równolegle do koryta rzeki. Poziom wód jest tam więc znacznie niższy niż na lewym brzegu Warty i stosunkowo stabilny