50.2246, 21.75686

Miniregion: Płaskowyż Kolbuszowski

Kolbuszowa
powiat kolbuszowski | woj. podkarpackie |

Kolbuszowa leży w nieckowatej dolinie centralnej części wysoczyzny zwanej Płaskowyżem Kolbuszowskim. Jest to teren płaski, lekko pofałdowany z niewielkimi wzniesieniami. Płaskowyż zbudowany jest z utworów mioceńskich przykrytych osadami epoki lodowcowej. Dolinę wypełniają kompleksy płaszczyzn i wydm, między, którymi zalegają moczary, torfowiska oraz łąki. Z bogactw naturalnych spotyka się tu glinę, piaski, niewielkie ilości żwiru, a także torf i rudę darniową.

Kolbuszowa leży w nieckowatej dolinie centralnej części wysoczyzny zwanej Płaskowyżem Kolbuszowskim. Jest to teren płaski, lekko pofałdowany z niewielkimi wzniesieniami. Płaskowyż zbudowany jest z utworów mioceńskich przykrytych osadami epoki lodowcowej. Dolinę wypełniają kompleksy płaszczyzn i wydm, między, którymi zalegają moczary, torfowiska oraz łąki. Z bogactw naturalnych spotyka się tu glinę, piaski, niewielkie ilości żwiru, a także torf i rudę darniową.

50.29563, 21.73866

Miniregion: Płaskowyż Kolbuszowski

Cmolas
powiat kolbuszowski | woj. podkarpackie |

Kościół drewniany, jednonawowy konstrukcji zrębowej. Orientowany, zbudowany w stylu późnogotyckim. Prezbiterium mniejsze od nawy, zamknięte trójbocznie z boczną zakrystią. Wieża konstrukcji słupowo – ramowej z sobotami oszalowanymi w przyziemiu przechodzącymi wzdłuż nawy.

50.32071, 21.80513

Miniregion: Płaskowyż Kolbuszowski

Poręby Dymarskie | gmina Cmolas |
powiat kolbuszowski | woj. podkarpackie |

Kościół św. Stanisława i Wojciecha w Porębach Dymarskich został wzniesiony w Cmolasie w latach 1656-60. Do Poręb został przeniesiony w 1979 r. Przed 1735 r. do kościoła dobudowano wieżę. Później świątynia była wielokrotnie odnawiana.

Jednak po wzniesieniu w Cmolasie nowego kościoła, stary został opuszczony i zaczął niszczeć. Dopiero w Porębach odzyskał dawną świetność. Kościół o konstrukcji zrębowej, z więżą-dzwonnicą konstrukcji słupowej. Prezbiterium powstało na planie prostokąta, od północy przylega do niego zakrystia. Nawa również na planie prostokąta, nieco szersza od prezbiterium.

50.49068, 21.98775

Miniregion: Płaskowyż Kolbuszowski

Okolica Kolbuszowej posiada jeszcze dziś dość duże skupiska leśne, rosnące na starych siedliskach Puszczy Sandomierskiej. Tworzą one jak gdyby kilkukilometrowej szerokości pierścień otaczający zewsząd centralną część Płaskowyżu Kolbuszowskiego. Są to lasy przeważnie sosnowe, pochodzące z XIX i XX- wiecznych nasadzeń. Lasy stanowią ok. 22% powierzchni gminy. Większa część terenów leśnych znajduje się w granicach obszaru chronionego krajobrazu: mielecko-kolbuszowsko-głogowskiego, posiadającego powierzchnię 50 tys. hektarów. Ponadto na terenach leśnych Gminy Kolbuszowa znajduje się jeden z najcenniejszych obszarów przyrody w stanie naturalnym, czyli rezerwat "Zabłocie".

50.34912, 21.68178

Przewodnik PLUS

Miniregion: Płaskowyż Kolbuszowski

powiat kolbuszowski | woj. podkarpackie |

W runie leśnym znaleźć można rzadkie gatunki roślin m.in.: narecznicę samczą, konwalię majową, konwalię dwulistną, kokoryczkę wielokwiatową, turzycę palczastą. Sporadycznie zaś: perłówkę zwisłą, czernicę czyli borówkę czarną, kosmatkę i wiechlinę gajową. Z roślin chronionych odnotowano: języcznika zwyczajnego, długosza królewskiego, widłaka goździstego i paprotkę zwyczajną.

Na zdjęciu - Konwalijka dwulistna - źródło: zielonepodkarpacie.pl.

50.24983, 21.60005

Przewodnik PLUS

Miniregion: Płaskowyż Kolbuszowski

| woj. podkarpackie |

Na terenie rezerwatu występuje około 60 gatunków roślin typowych dla niżowych lasów liściastych. Wiosną bardzo atrakcyjne jest runo leśne z kwitnącymi łanami zawilca gajowego, kokoryczy, czosnku niedźwiedziego i pierwiosnków. Rosną tu: wiąz górski, wawrzynek wilczełyko, kruszyna pospolita, kalina koralowa, kopytnik pospolity i złoć żółta. Spotyka się także nielicznie ciepłolubną kłokoczkę południową i kilka gatunków storczyków (m.in. buławniki mieczolistny i czerwony oraz podkolan zielonawy). Ciekawostką jest występowanie kostrzewy górskiej – gatunku wschodniokarpackiego – mającego najbliższe stanowisko ok. 50 km na południe, na Pogórzu Strzyżowsko- Dynowskim.

Na zdjęciu - Kokorycz - źródło: zielonepodkarpacie.pl

50.23986, 21.53674

Przewodnik PLUS

Miniregion: Płaskowyż Kolbuszowski

| woj. podkarpackie |

Torfowisko zwane „Końskie Błota” określa się także mianem „Koniowe Błota”, a jego historia oraz flora i fauna są podobne do tych występujących w rezerwacie „Bagno Przecławskie”. Jest to śródleśne mokradło bezodpływowe, zagłębione pomiędzy wzgórzami wydmowymi a zalesionym borem sosnowo-dębowym. Teren rezerwatu położony jest na wysokości 200 m n.p.m.

Na zdjęciu - Rosiczka okrągłolistna - źródło: zielonepodkarpacie.pl

50.22382, 22.26264

Miniregion: Płaskowyż Kolbuszowski

Julin | Wydrze | gmina Rakszawa |
| powiat łańcucki | woj. podkarpackie |

W północnej części województwa podkarpackiego, pomiędzy Sokołowem a Leżajskiem, otulony leśną gęstwiną, stoi jeden z najpiękniejszych dworów drewnianych w tej części Polski. Zbudowany w stylu tyrolsko-szwajcarskim pałacyk to prawdziwy unikat. Został wzniesiony w 1880 roku dla hrabiego Romana Potockiego III – ordynata łańcuckiego, posła na Sejm Krajowy Galicji i dziedzicznego członka Izby Panów.

Obiekt wzniesiony na rzucie zbliżonym do litery T, częściowo dwukondygnacyjny, częściowo parterowy, nakryty jest dachem o skomplikowanej konstrukcji. Poszycie zdobią dekoracyjne kominy i wieżyczka obserwacyjna zwana belwederem. Nie sposób oderwać oczu od bogatej dekoracji architektonicznej: ażurowych obramowań okien i drzwi, naczółków okiennych, ozdobnych szczytów, balkonów, balustrad i okapów. Boazerie, ozdobne stropy i kominki, kute balustrady oraz szafy biblioteczne przypominają o czasach świetności tego miejsca. W skład zespołu wchodzą: pałacyk myśliwski, służbówka zwana dyrektorówką, kuchnia i lodownia. Nie mogło zabraknąć także okazałej stajni. W murowanej stróżówce zamieszkiwał dozorca oraz ogrodnik dbający o otoczenie pałacu.

Potoccy w Julinie spędzali co roku cały sierpień. Wypoczynek wśród zieleni urozmaicały polowania oraz przyjęcia, na których pojawiały się znane osobistości. Gośćmi w pałacu bywali m.in.: książę Stanisław Radziwiłł, arcyksiążę Rudolf, czy arcyksiążę Franciszek Ferdynand. Czas beztroskiego relaksu i tańców w doborowym towarzystwie przerwała niespodziewanie I wojna światowa. Na jakiś czas obiekt zamienił się w wojskowy szpital. Być może fakt ten sprawił, że wyszedł on cało z wojennej zawieruchy. W latach dwudziestych XX wieku Julin odzyskał dawny blask – został rozbudowany, a na otaczających go polanach pojawiły się pola golfowe i korty tenisowe. Do zespołu doprowadzona została sieć wodociągowa oraz elektryczność. O randze miejsca świadczyć może fakt, że gościł tu sam książę Kentu Jerzy przyjeżdżając z wizytą do Polski.

Po wojnie i zmianie ustroju przechodził z rąk do rąk. Zarządzał nim m.in. Urząd Miejski w Rzeszowie, Lasy Państwowe, Huta Stalowa Wola. Przez pewien czas funkcjonował jako ośrodek wypoczynkowy. Od 1996 roku zespół juliński pozostaje pod opieką Muzeum Zamku w Łańcucie. Pałacyk Myśliwski w Julinie to jeden z obiektów podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

50.21246, 21.51357

Miniregion: Dolina Dolnej Wisłoki

Rzemień | gmina Przecław
powiat mielecki | woj. podkarpackie |

Górujący nad rozlewiskiem rzemieński zamek typu wieżowego jest w Polsce unikatem. Od 2008 roku trwa rewitalizacja obiektu przez obecnych właścicieli.

50.19154, 21.48007

Miniregion: Dolina Dolnej Wisłoki

Przecław
powiat mielecki | woj. podkarpackie |

Zamek w Przecławiu jest jedną z najpiękniejszych renesansowych rezydencji arystokratycznych w Polsce. Słynie ze wspaniałych wnętrz mieszkalnych, a otacza go malowniczy, XVII - wieczny park w stylu angielskim.

6 czerwca 1969 zamek, oficyna zamkowa z I poł. XIXw., park geometryczno - krajobrazowy z drzewostanem z XVIIw. oraz murowana XIX - wieczna kapliczka zostały wpisane do katalogu zabytków. XIX - wieczna tradycja udostępniania turystom zbiorów zamkowych i zabytkowego parku jest kontynuowana przez obecnych właścicieli. Każdego ranka otwiera się brama do historycznej posiadłości.

50.6815, 21.74943

Miniregion: Kotlina Sandomierska

Miniregion:

Zespół architektoniczno-krajobrazowy Starego Miasta w Sandomierzu to zabytkowa perełka. Kamienice i gotycki ratusz pochodzą z XIV wieku. Budowę podziemnych korytarzy rozpoczęto osiem stuleci temu. Pod budynkami i placem Starego Rynku w lessowych pokładach drążono komory i korytarze. Głębokość lochów dochodziła nawet do 15 metrów.

50.01055, 20.98111

Przewodnik PLUS

Miniregion: Nizina Nadwiślańska

Wystarczy spacer po Starym Mieście, aby przekonać, że częściowo zachowało dawny, małomiasteczkowy charakter, z zabytkami, które mogą przypominać Kraków przed nadejściem ery masowej turystyki. Zdaniem autorki rynek Starego Miasta to wspaniała mieszanka stylów architektonicznych, i wiele przykładów żydowskiego dziedzictwa, choć żydowska społeczność została w większości eksterminowana podczas II wojny światowej. - Tak twierdzi dziennikarka CNN. Dodajmy jeszcze - przepiękne drewniane kościoły, rzeźbioną bramę seklerską i jedyne w Polsce (a możliwe, że i na świecie) muzeum romskie z kolekcją "wozów kolorowych".

50.03269, 22.00049

Przewodnik PLUS

Miniregion: Podgórze Rzeszowskie

Zamek Lubomirskich jest jednym z najbardziej reprezentacyjnych obiektów zabytkowych Rzeszowa.

Budowa tej obronnej rezydencji rozpoczęła się prawdopodobnie pod koniec XVI wieku. Warownię otaczał mur kurtynowy z kamienia o grubości ponad 1,5 m. Rozbudowano zamkowe obwarowania i otoczono zamek kamiennymi fortyfikacjami typu bastionowego, które są zachowane do dziś. Projekt tych prac został wykonany przez architekta pochodzenia holenderskiego - Tylmana z Gameren.

Od strony północnej i wschodniej zachowały się resztki fos, a w kurtynie północnej wylot tunelu wycieczkowego. W latach 1985 - 93 budowla została odrestaurowana, odnowiono też jej wnętrza. Została przywrócona sala reprezentacyjna i odtworzono kaplicę więzienną. Wewnątrz zamku odsłonięto w 1995 roku tablicę upamiętniającą męczeństwo prawników więzionych i straconych tu w czasach stalinowskich.

W 1996 roku w zamku Lubomirskich w Rzeszowie utworzono Muzeum Prawa. Obecnie w Zamku organizowane są wystawy i koncerty, a na dziedzińcu odbywają się plenerowe przedstawienia.