Aktualizacja: 13.sierpień'2022
Lombardia, jeden z największych regionów Włoch, znajduje się w północnej części kraju. Jej nazwa pochodzi od germańskiego plemienia Longobardów, którzy w VI wieku podbili północne Włochy i założyli swoje królestwo z ośrodkiem w mieście Pawia. Początkowo słowo „Lombardia” oznaczało wszystkie części Italii pod panowaniem Longobardów, następnie znaczenie słowa zostało zawężone do obszarów wokół ich stolicy (zob. Romania). Od północy graniczy ze Szwajcarią, od wschodu – z regionami Trydent-Górna Adyga i Wenecja Euganejska, od południa – z Emilią-Romanią, a od zachodu – z Piemontem.
Stolicą regionu jest Mediolan. Ważniejsze miasta: Bergamo, Brescia, Como, Cremona, Pawia, Varese. Południową część Lombardii zajmuje Nizina Padańska, a północną – Alpy. Główne rzeki regionu to Pad i Adda. Na przedgórzu Alp występują jeziora polodowcowe – największe to Lago Maggiore, Como, Garda, Iseo i Lugano.
Lombardia jest najbogatszym i najlepiej rozwiniętym gospodarczo regionem Włoch. Ma wiele do zaoferowania. Zachwyca bogactwem natury, jak również przepychem oferty kulturowej i architektonicznej. Włochy słyną z największej ilości miejsc wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Wsamej Lombardii znajdziemy takich miejsc aż siedem.
Kościół i klasztor dominikański Santa Maria delle Grazie z Ostatnią Wieczerzą Leonarda da Vinci w Mediolanie (K I, II /1980)
Refektarz klasztoru Santa Maria delle Grazie stanowi integralną część zespołu architektonicznego, wzniesionego w Mediolanie począwszy od 1463 r. i przebudowanego w końcu XV w. Przez Bramantego. Na jego północnej ścianie widnieje Ostatnia Wieczerza, arcydzieło namalowane w latach 1495-1497 przez Leonarda da Vinci, które otworzyło nowy etap w historii sztuki.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Fortified City of Bergamo [in:]Venetian Works of Defence between the 16th and 17th Centuries: (2017)
Wpis wspólny: Włochy, Chorwacja, Czarnogóra
This property consists of 6 components of defence works in Italy, Croatia and Montenegro, spanning more than 1,000 km between the Lombard region of Italy and the eastern Adriatic Coast. The fortifications throughout the Stato da Terra protected the Republic of Venice from other European powers to the northwest and those of the Stato da Mar protected the sea routes and ports in the Adriatic Sea to the Levant. They were necessary to support the expansion and authority of the Serenissima. The introduction of gunpowder led to significant shifts in military techniques and architecture that are reflected in the design of so-called alla moderna / bastioned, fortifications, which were to spread throughout Europe.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Sztuka naskalna w Val Camonica (K III, VI /1979)
W Val Camonica, położonej na Nizinie Lombardzkiej, znajduje się jedno z największych na świecie skupisk rytów naskalnych. Przeszło 140 tys. symboli i figur, wyrytych w skale w przeciągu 8 tys. lat, przedstawia tematykę związaną z rolnictwem, żeglarstwem, wojną i magią.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Crespi d'Adda (K IV, V /1995)
Crespi d'Adda, w Capriate San Gervasio w Lombardii, stanowią rzadki przykład "osiedli robotniczych" powstających w Europie i w Stanach Zjednoczonych w XIX i XX w. Zostały wybudowane przez oświeconych przemysłowców, pragnących zaś pokoić potrzeby swoich robotników. Zespół zachował się w nienaruszonym stanie i spełnia częściowo funkcje przemysłowe, choć rozwój gospodarczy i społeczny stanowi zagrożenie dla jego przetrwania.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Sacri Monti w Piemoncie i Lombardii (K II, IV /2003)
Dziewięć Sacri Monti, powstałych w północnych Włoszech na przełomie XVI i XVII w., tworzy zespoły kaplic i innych elementów architektonicznych, poświęconych różnym aspektom wiary chrześcijańskiej. Dzięki harmonijnemu wtopieniu elementów architektonicznych w otaczający krajobraz naturalny, składający się ze wzgórz, lasów i jezior, Sacri Monti- niezależnie od ich symbolicznego znaczenia duchowego- są niezwykle piękne. Obejmują one także liczne wspaniałe dzieła sztuki- malowidła ścienne i rzeźby.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Mantua i Sabbioneta (K II, III/2008)
Położone w dolinie Padu na północy Włoch miasta reprezentują dwa aspekty renesansowej urbanistyki. Mantua jest przykładem odradzania się i stopniowego rozrastania istniejącego miasta, a oddalona o 30 km Sabbioneta jest wzorem praktycznej realizacji renesansowych założeń miasta idealnego. Mantuę cechuje niejednolity charakter zabudowy z regularnymi fragmentami ukazującymi różne okresy rozwoju od czasów rzymskich. Można tu znaleĽć liczne budowle średniowieczne (w tym XI– wieczną rotundę) i barokowy teatr. Miasto Sabbioneta, wzniesione w całości w 2 połowie XVI wieku, w czasie panowania jednego władcy: Vespasiana Gonzagi Colonna’y, można nazwać miastem jednej epoki. Jego ulice tworzą regularną siatkę prostopadłych linii. Oba miasta stanowią wyjątkowe przykłady renesansowego kunsztu urbanistycznego i architektonicznego, będącego wynikiem wizji i działań panującego rodu Gonzagów. Znaczenie miast wynika zarówno z ich wartości architektonicznych, jak i z roli, jaką odegrały w upowszechnieniu kultury Renesansu. Idee Renesansu, propagowane przez ród Gonzagów, są trwale obecne w urbanistyce i architekturze obu miast.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Longobardowie we Włoszech. Ośrodki władzy, 568 – 774 n.e. (Kryt. II, III, VI /2011)
Wpis obejmuje 7 zabytkowych zespołów, na które składają się twierdze, kościoły i klasztory itp. w następujących miejscowościach: Friuli, Brescia, Castelseprio, Spoleto, Campello sul Clitunno, Benevento, Monte San’Angelo. Ośrodki władzy są świadectwem działalności Longobardów, którzy przybyli z północnej Europy i stworzyli własną kulturę we Włoszech, gdzie od VI do VIII w. panowali na znacznym obszarze. Połączenie kilku stylów architektonicznych jest świadectwem przejścia od świata starożytnego do europejskiego średniowiecza i opiera się na dziedzictwie starożytnego Rzymu, chrześcijaństwie, wpływach bizantyjskich i wpływach germańskich północnej Europy. Tych siedem zespołów świadczy o tym, że Longobardowie odegrali ważną rolę w duchowym i kulturalnym rozwoju średniowiecznej Europy, przyczyniając się w szczególności do rozwoju ruchu monastycznego.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Linia kolejowa w Alpach Retyckich wraz z krajobrazem kulturowym Albula/Bernina
wpis wspólny: Włochy, Szwajcaria
Wpis obejmuje dwie zabytkowe linie kolejowe biegnące przez Alpy Szwajcarskie dwoma przełęczami. Otwarta w 1904 roku linia prowadząca przez Przełęcz Albula ma 67 km długości i obejmuje liczne imponujące konstrukcje, M.in. 42 tunele i kryte korytarze oraz 144 wiadukty i mosty. Licząca 61 km linia biegnąca przez Przełęcz Bernina przemierza 13 tuneli oraz 52 wiadukty i mosty. Obie linie zbudowane na początku XX wieku i służące połączeniu ze światem najbardziej odciętych osiedli ludzkich w wysokich Alpach, wywarły ogromny i trwały wpływ społeczno-ekonomiczny na życie w tym regionie. są także przykładem wybitnych osiągnięć myśli technicznej i architektonicznej tamtego okresu zrealizowanej w harmonii i z poszanowaniem krajobrazu, przez który kolej poprowadzono.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Monte San Giorgio (N I / 2003, 2010)
wpis wspólny: Włochy, Szwajcaria
Góra w kształcie piramidy (1 096 m n.p.m.), porośnięta drzewami, położona jest na południu Jeziora Lugano, w kantonie Ticino. Obszar, o powierzchni 849 ha, stanowi najbardziej znane świadectwo życia morskiego w triasie (245-230 mln lat temu). Do tej pory odkryto przeszło 10 tys. próbek skamielin licznych gatunków. Do okazów wyróżniających się pełnymi szkieletami, z których niektóre liczą przeszło 6 m długości, należą ichtiozaury, notozaury, plakodonty oraz wyjątkowy okaz Tanystrophaeusa, płetwojaszczura "z szyją żyrafy".
Wpis, obejmujący początkowo tylko szwajcarską część Monte San Giorgio, został w 2010 r. poszerzony o obszar należący do Włoch.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Tentative list:
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Historic centre of Pavia and Chartreuse (2006)
The city of Bergamo (2006)
That the city of Bergamo is composed of two parts can be easily appreciated. There is the Citta Alta (Upper Town), built up on the hills, which is the "city" by definition, and the Citta Bassa (Lower Town), which is a lively financial, industrial and administrative centre of national importance. The two parts are separated, both physically and symbolically, by the powerful Venetian Walls, which were built by the Serenissima Republic of Venice in the second half of the 16th century to defend the city, which was the farthermost centre on the Mainland, close to the border with Milan's territory.
Bergamo (from berg-heim, i.e. the hill-town) was probably founded by Celtic populations, which settled on the hills looking onto the plan at the outlet of the pre-Alpine valleys of the Brembo and Serio rivers, two tributaries of the Adda river.
Copyright © MUWIT.pl
O portalu |
autorzy |