Aktualizacja: styczeń'2021
  




Kraków - Podgórze
Przewodnik z cyklu 10+



Podgórze kojarzy się przede wszystkim z tragicznym okresem w historii miasta- z obozem żydowskim w Płaszowie. Mało kto jednak wie, że na tym terenie znajduje się rezerwat przyrody "Bonarka", wspaniały stary cmentarz podgórski, położony na górce nowy cmentarz podgórski (wspaniale wygląda w dniu Wszystkich Świętych), jak również Kopiec Krakusa, z którego rokrocznie dzień po wielkiej Nocy sypią się słodycze - to zadośćuczynienie tradycji zwanej Rękawką.

Co zobaczyć?:



Fabryka z "Listy Schindlera"

Historia fabryki rozpoczyna się w latach 30. XX w. Zbudowana przez polskich Żydów, nie przetrwała próby czasu i szybko zbankrutowała. W 1939 r. wydzierżawił ją, a trzy lata później przejął na własność Oskar Schindler. Przy produkcji emaliowanych naczyń oraz zapalników do bomb lotniczych i pocisków armatnich zatrudniał Żydów, dzięki czemu uratował przed eksterminacją ponad tysiąc osób. Schindler mieszkał w Krakowie do 1944 r., później przeniósł się do Czechosłowacji. O wydarzeniach w fabryce świat usłyszał dzięki dwóm osobom. W 1982 r. australijski prozaik Thomas Keneally opisał historię morawskiego Niemca, za co otrzymał prestiżową nagrodę Booker Prandze. Jedenaście lat później amerykański reżyser Steven Spielberg przeniósł Listę Schindlera na wielki ekran.




Obóz pracy w Płaszowie

Niemiecki obóz pracy przymusowej w Płaszowie, utworzony jesienią 1942 r., założono dla ludności żydowskiej z likwidowanego stopniowo między majem 1942 r. a marcem 1943 r. krakowskiego getta. W styczniu 1944 r. Płaszów przekształcono w obóz koncentracyjny. Obóz powstał na terenach dwóch żydowskich cmentarzy z 1887 r. i 1932 r. Teren obozu ostatecznie objął około 180 baraków mieszkalnych i przemysłowych. W szczytowym okresie przebywało w nim nawet 25 tysięcy więźniów. Przez obóz Płaszów przeszło w sumie około 150 tysięcy więźniów. Liczbę ofiar szacuje się na około 80 tysięcy osób. Wojnę przeżyli nieliczni więźniowie Płaszowa- wśród nich znalazło się 1100 krakowskich Żydów uratowanych przez Oskara Schindlera.


Elektrownia Podgórska

Elektrownia Podgórska znajduje się przy ulicy Nadwiślańskiej. Zbudowana w 1900 r. jako jedna z pierwszych komunalnych elektrowni w mieście, umożliwiła przejście z oświetlenia gazowego i naftowego na elektryczne. W 1915 r., gdy Podgórze przyłączono do Krakowa, elektrownię scalono z krakowską. Była wielokrotnie rozbudowywana i dostosowywana do pełnienia różnych funkcji, m.in. domu noclegowego dla bezdomnych, willi dyrektora zakładu sanitarnego, przychodni z poradnią przeciwgruźliczą i skórno-wenerologiczną. W czasie II wojny światowej Niemcy wykorzystywali dawne pomieszczenia łaźni z komorą dezynfekcyjną do przygotowywania transportów więźniów do obozów. Obecnie władze miasta planują zaadaptowanie elektrowni na siedzibę Muzeum Tadeusza Kantora.


Eklektyczny pałac w parku Jerzmanowskich

W 1896 r. eklektyczny pałac (wybudowany w 1. poł. XIX w.) został kupiony i przebudowany przez społecznika i przemysłowca Erazma Jerzmanowskiego, który ze swoim przyjacielem, poetą Adamem Asnykiem, finansował w tym czasie wszelkie inicjatywy kulturalne na obszarze Krakowa. Po śmierci Jerzmanowskiego jego żona sprzedała pałac zakonowi augustianów, którzy otworzyli tu szkołę dla chłopców. Po wojnie pałac odebrano zakonowi i zamieniono na dom dziecka. W latach 90. XX w. zakonnicy odzyskali majątek. Obecnie w odnowionym pałacu mieści się dom zakonny, zaś wiekowe drzewa wokół tworzą park miejski im. A. i E. Jerzmanowskich. między ulicami Dygasińskiego, a Kłodzką .


Stary cmentarz podgórski




Kopiec Krakusa

W Krakowie jako jedynym mieście Europy tradycja sypania kopców przetrwała aż do XX w. Obecnie na terenie Krakowa znajdują się cztery kopce.

na Krzemionkach usypany w VII w. ma 16 m wysokości. Według legendy jest to mogiła założyciela Krakowa, księcia Kraka (jednak podczas badań przeprowadzonych w latach trzydziestych nie odnaleziono żadnego szkieletu).




Szlak Twierdzy Kraków - fort Benedykt

Przebieg pieszo-rowerowego Szlaku Twierdzy Kraków pokrywa się w dużej mierze z historyczną, forteczną drogą rokadową. Szlak pieszo-rowerowy oznakowany jest jako żółto-czarno-żółty (barwy Habsburgów i cesarskiej Austrii)[3], a składa się z dwóch odcinków: północnego (60 km) oraz południowego (41 km) zgodnie z naturalnym ukształtowaniem.

Kościół św. Benedykta (koniec XVI w.), zbudowany na reliktach romańskich, prawdopodobnie z XI w.

Copyright © MUWIT.pl    O portalu |  autorzy |