Aktualizacja: 22.kwietnia'2022
Federacja Rosyjska jest największym państwem na świecie pod względem powierzchni oraz szóstym pod względem wielkości w historii świata. Pod względem liczby ludności zajmuje 9. miejsce. Rosja należy do największych gospodarek świata, pod względem PKB zajmuje 6. miejsce na świecie. Państwo rosyjskie dysponuje największymi na świecie zasobami naturalnymi i źródłami energii.
Rosja położona jest na kontynencie euroazjatyckim. Rozciąga się od Europy Wschodniej, obejmuje całą Azję Północną aż do Oceanu Spokojnego. Rosja graniczy na lądzie z Norwegią (196 km), Finlandią (1313 km), Estonią (290 km), Łotwą (292 km), Białorusią (959 km), Ukrainą (1576 km), Gruzją (723 km), Azerbejdżanem (284 km), Kazachstanem (6846 km), Chinami (3645 km), Mongolią (3441 km), Koreą Północną (17,5 km) oraz Litwą (227 km) i Polską (210 km) – z dwiema ostatnimi poprzez obwód kaliningradzki – jak również Abchazją i Osetią Południową (państwami nieuznawanymi przez większość krajów świata, ale uznanymi przez samą Rosję). Graniczy także z kilkoma państwami poprzez Morze Bałtyckie, Morze Czarne, Morze Kaspijskie, Morze Ochockie z Japonią (dzieli tylko 4 km) oraz poprzez Morze Beringa (Cieśnina Beringa) z USA (dzieli 4 km). Długość granic lądowych wynosi 20 241,5 km, morskich – 37 653 km. Rozciągłość południkowa Rosji wynosi do 4000 km, natomiast rozciągłość równoleżnikowa – do 9000 km[32]. Większa część Rosji należy do półkuli wschodniej, ale półwysep Czukocki oraz część wschodnia wyspy Wrangla należy do półkuli zachodniej (Rosja jest jedynym krajem azjatyckim zachodzącym do półkuli zachodniej). (Wikipedia)
na liście UNESCO:
>>> więcej na whc.unesco.org [EN]
Zabytkowe centrum Sankt Peterbsburga i pobliskie zabytki (K I, II, IV, VI / 1990)
"Wenecja Północy", z licznymi kanałami i przeszło 400 mostami, powstała w wyniku realizacji zakrojonego na szeroką skalę założenia urbanistycznego, rozpoczętego w 1703 r., za panowania Piotra Wielkiego. Miasto, znane później pod nazwą Leningrad (w dawnym ZSRR), było ściśle związane z Rewolucją Październikową. Jego spuścizna architektoniczna łączy w swych budowlach przeciwstawne style baroku i czystego klasycyzmu, co najbardziej widoczne jest w gmachach Admiralicji, Pałacu Zimowym, Pałacu Marmurowym i Ermitażu.
>
więcej na whc.unesco.org [EN]
Kiży Pogost (K I, IV, V / 1990)
Kiży Pogost (pogost znaczy obszar terytorialny) położony jest na jednej z licznych wysp Jeziora Onega w Karelii. Znajdują się tam dwie XVIII- wieczne drewniane cerkwie i ośmioboczna, także drewniana dzwonnica, wzniesiona w 1862 r. Te zadziwiające budowle, łączące umiejętności ciesielskie ze śmiałą architekturą wizjonerską, kontynuują dawny model parafialnej organizacji przestrzennej oraz wtapiają się harmonijnie w otaczający krajobraz.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Kreml i Plac Czerwony w Moskwie (K I, II, IV, VI / 1990)
Kreml, nierozerwalnie związany ze wszystkimi najważniejszymi wydarzeniami historycznymi i politycznymi w Rosji począwszy od XIII w., zbudowany został pomiędzy XIV i XVII w. przez najwybitniejszych artystów rosyjskich i zagranicznych. Stanowił on siedzibę Wielkiego Księcia Moskiewskiego, był także ośrodkiem religijnym. U stóp murów Kremla, na Placu Czerwonym, wznosi się sobór Wasyla Błogosławionego, jeden z najpiękniejszych zabytków sztuki prawosławnej.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Zabytki historyczne Nowogrodu Wielkiego i okolic (K II, IV, VI / 1992)
W IX w. Nowogród, położony na dawnym szlaku handlowym łączącym Azję Wschodnią i Europę Północną, był pierwszą stolicą Rosji. Otoczony cerkwiami i soborami, stał się ośrodkiem duchowym prawosławia oraz ośrodkiem architektury rosyjskiej. Średniowieczne zabytki miasta oraz XIV- wieczne freski Teofana Greka (mistrza irieja Rublowa) ilustrują rozwój unikalnej architektury oraz twórczości artystycznej.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Zespół historyczny, kulturalny i naturalny Wysp Sołowieckich (K IV / 1992)
Sześć wysp archipelagu Sołowieckiego, o powierzchni 300 km2, znajduje się w zachodniej części Morza Białego. Wyspy były zamieszkałe od V w. p.n.e., ale odnalezione ślady osadnictwa pochodzą już z V tysiąclecia p.n.e. Począwszy od XV w. archipelag stał się miejscem ożywionej działalności klasztornej i nadal znajduje się tam kilka cerkwi zbudowanych pomiędzy XVI i XIX w.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Zabytki Władymira i Suzdalu (K I, II, IV / 1992)
Władymir i Suzdal, zabytkowe miasta środkowej Rosji, zajmują istotne miejsce w historii architektury rosyjskiej. Znajdują się w nich liczne, wspaniałe budowle świeckie i sakralne, z XII i XIII w., a sobór Św. Dymitra oraz cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej (Uspienska), uważane są za prawdziwe arcydzieła.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Sergijew Posad- zespół architektoniczny Ławry Troicko- siergjejewskiej (K II, IV / 1993)
Ławra Troicko- siergjejewska stanowi wyjątkowy przykład prawosławnego zespołu klasztornego, przywróconego do działalności kultowej i posiadającego funkcje obronne, charakterystyczne dla jego okresu rozwoju, od XV do XVIII w. Główna cerkiew Ławry- Zaśnięcia Matki Bożej (Uspienska), przypominająca cerkiew tego samego wezwania na Kremlu, mieści grób Borysa Godunowa. Do skarbów Ławry należy ikona Świętej Trójcy irieja Rublowa.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Cerkiew Wniebowstąpienia w Kołomieńskie (K II / 1994)
Cerkiew Wniebowstąpienia (Wozniesenskaja Cerkiew) została zbudowana w 1532 r. w letniej rezydencji carskiej Kołomieńskie, w pobliżu Moskwy, dla uczczenia narodzin przyszłego Iwana Groźnego. Stanowi ona jeden z pierwszych przykładów tradycyjnych cerkwi drewnianych o dachu namiotowym, zbudowanych na strukturze kamienno-ceglanej. Wywarła ona istotny wpływ na rozwój rosyjskiej architektury drewnianej.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Dziewicze lasy Komi (N II, III / 1995)
Dziewicze lasy Komi pokrywają 3,28 mln ha tundry i lasotundry Uralu oraz stanowią jedną z największych dziewiczych stref lasów borealnych w Europie. Rozległe połacie drzew iglastych, osik, brzóz, torfowisk, dzikich rzek i jezior od przeszło 50 lat poddawane są obserwacjom i badaniom naukowym. Stanowią one cenne świadectwo procesów naturalnych, wpływających na różnorodność biologiczną tajgi
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Wulkany Kamczatki (N I, II, III, IV / 1996, 2001)
Jest to jeden z najosobliwszych regionów wulkanicznych na świecie, z licznymi aktywnymi wulkanami oraz różnorodnością typów i zjawisk wulkanicznych. Na sześciu włączonych obecnie obszarach występuje większość zjawisk wulkanicznych półwyspu Kamczatki. Współdziałanie wulkanów z lodowcami tworzy dynamiczny, niezwykle malowniczy krajobraz. Obszar zamieszkują liczne gatunki, wśród których największa znana różnorodność ryb łososiowatych, niespotykana koncentracja wydr morskich, niedźwiedzi brunatnych oraz orłów morskich Stellara.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Jezioro Bajkał (N I, II, III, IV / 1996)
Jezioro Bajkał, o powierzchni 3,15 mln ha, położone jest na południowym- wschodzie Syberii. Jest ono najstarszym (25 mln lat) i najgłębszym (1 700 m) jeziorem na Ziemi. Zawiera 20% niemarznących zasobów słodkiej wody planety. Jego wiek i odizolowanie przyczyniły się do rozwoju jednej z najbogatszych i najbardziej oryginalnej fauny słodkowodnej planety, mającej kluczowe znaczenie dla nauki o ewolucji, dzięki której Bajkał nosi nazwę "rosyjskiego Galapagos".
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Złote góry Ałtaju (N IV / 1998)
Ałtaj, w południowej Syberii, stanowi główny łańcuch górski biogeograficznego regionu Syberii Zachodniej, w którym biorą początek główne rzeki regionu: Ob i Irtysz. Na wpis składają się trzy odrębne strefy: Zapowiednik (rezerwat) Ałtajski i strefa buforowa wokół Jeziora Teleckiego, Zapowiednik Katuński i strefa buforowa wokół szczytu Biełucha oraz strefa ciszy Ukoku na płaskowyżu Ukok. Obszar pokrywa powierzchnię 1 611 457 ha i dostarcza najpełniejszego przekroju wysokogórskiej piętrowości roślinnej środkowej Syberii; występują tam stepy, lasostepy, lasy mieszane, roślinność subalpejska i alpejska. Obszar ten stanowi również istotne siedlisko dla zagrożonych gatunków zwierzęcych, M.in. pantery śnieżnej.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Zachodni Kaukaz (N II, IV / 1999)
Obszar Zachodniego Kaukazu, położony w odległości 50 km na północny- wschód od Morza Czarnego i zajmujący powierzchnię przeszło 275 tys. ha, jest jednym z nielicznych wielkich regionów górskich Europy, który nie uległ istotnym zmianom w wyniku działań człowieka. łąki subalpejskie i alpejskie służą wyłącznie dzikim zwierzętom, a rozległe, dziewicze połacie lasu górskiego, rozciągające się od nizin do piętra z roślinnością subalpejską, są jedyne w Europie. Obszar ten znany jest z różnorodnych ekosystemów, z bogatą, endemiczną florą i fauną. Jest on również miejscem pochodzenia oraz ponownego wprowadzenia podgatunku górskiego żubra europejskiego.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Zespół architektoniczny i zabytkowy Kremla w Kazaniu (K II, III, IV / 2000)
Kreml w Kazaniu, wzniesiony na miejscu pierwotnej osady, pochodzi z czasów muzułmańskiej Złotej Ordy oraz chanatu kazańskiego. W 1552 r. został zdobyty przez Iwana Groźnego i stał się ośrodkiem chrześcijaństwa krajów nadwołżańskich. Kreml w Kazaniu, jedyna zachowana w Rosji twierdza tatarska oraz ważne miejsce pielgrzymkowe, obejmuje cenny zespół budowli historycznych, pochodzących z XVI-XIX w., łącznie z fragmentami wcześniejszych konstrukcji (X-XVI w.).
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Zespół monastyru Terapontowskiego (K I, IV / 2000)
Monastyr Terapontowski położony jest w regionie Wołogdy, w północnej Rosji. Jest to wyjątkowo dobrze zachowany i najpełniejszy rosyjski prawosławny zespół klasztorny z XV-XVII w., kluczowego okresu dla rozwoju zjednoczonego państwa rosyjskiego oraz jego kultury. Architektura klasztoru jest unikalna ze względu na urozmaicenie oraz czystość form, zaś jego wnętrze zdobią wspaniałe malowidła ścienne pędzla Dionizego, najwybitniejszego artysty rosyjskiego końca XV w.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Środkowa część gór Sichotealiń (N IV / 2001)
Łańcuch górski Sichotealiń porasta jeden z najbogatszych i najbardziej zadziwiających na świecie lasów strefy umiarkowanej. Jest to strefa przejściowa między tajgą oraz regionami podzwrotnikowymi, gdzie gatunki fauny, występujące na południu, takie jak tygrys i niedźwiedź himalajski współzamieszkują w gatunkami typowymi dla północy: niedźwiedziem brunatnym i rysiem. Obszar, rozciągający się od szczytów Sichotealiń do Morza Japońskiego, jest kluczowy dla zachowania licznych zagrożonych gatunków, takich jak tygrys amurski.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Cytadela, zabytkowy zespół miejski oraz zabudowania twierdzy w Derbencie (K III, IV / 2003)
Cytadela, zabytkowy zespół miejski oraz zabudowania twierdzy w Derbencie stanowiły część północnej granicy państwa perskiego Sasanidów, które rozciągało się na wschód i na zachód od Morza Kaspijskiego. Kamienne fortyfikacje składają się z dwóch równoległych pierścieni murów, tworzących barierę biegnącą od wybrzeża morskiego do gór. Miasto Derbent zostało zbudowane w obrębie tych murów i w dużej części zachowało średniowieczną tkankę miejską. Aż do XIX w. zespół odgrywał istotną rolę strategiczną.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Naturalny system Rezerwatu wyspy Wrangla (N IX, X/ 2004)
Miejsce to, znajdujące się znacznie powyżej Kręgu Polarnego, obejmuje górzystą wyspę Wrangla (7608 km kw.), wyspę Harolda ( 11 km kw.) oraz otaczające je wody. Dzięki temu, że Wyspa Wrangla nie uległa zlodowaceniu w Epoce Lodowcowej okresu Czwartorzędu, charakteryzuje ją wyjątkowo duża bioróżnorodność. Wyspa szczyci się najliczniejszą na świecie populacją morsów pacyficznych oraz największym zagęszczeniem pierwotnych legowisk niedźwiedzi polarnych. Jest to główne żerowisko szarych wielorybów migrujących z Meksyku, a także miejsce najdalej na północ położonych terenów lęgowych 100 gatunków wędrownych ptaków, w tym wielu zagrożonych. Obecnie na wyspie wyodrębnić można 417 gatunków i podgatunków roślin naczyniowych- dwa razy więcej niż na innych terytoriach arktycznej tundry o porównywalnym obszarze oraz więcej niż na jakiejkolwiek innej wyspie arktycznej. Niektóre gatunki są pochodnymi szeroko rozpowszechnionych form kontynentalnych, inne powstały niedawno w wyniku hybrydyzacji, 23 są endemiczne.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Zespół Klasztoru Nowodziewiczego (K I, IV, VI/ 2004)
Klasztor Nowodziewiczy w południowo-zachodniej części Moskwy, zbudowany na przełomie XVI i XVII wieku, stanowił element łańcucha zespołów zakonnych, będących częścią systemu obronnego miasta. Historia klasztoru jest ściśle związana z polityczną, kulturalną i religijną historią Rosji oraz z moskiewskim Kremlem. Z jego gościny korzystały członkinie carskiej rodziny oraz rosyjscy arystokraci. Na miejscowym cmentarzu znajdują się groby rodziny oraz osób z najbliższego otoczenia cara. Zespół klasztorny wraz z bogatym wyposażeniem wnętrz i cenną kolekcją obrazów, stanowią przykład najwyższych osiągnięć architektury rosyjskiej.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Zabytkowe centrum Jarosławia nad Wołgą (K II, IV /2005)
Położony nad Wołgą, przy ujściu rzeki Kotorośl, około 250 km Na wschód od Moskwy, Jarosław rozwinął się w XI wieku w znaczący ośrodek handlowy. Miasto słynące z licznych XVII- wiecznych kościołów, jest także znakomitym przykładem rewaloryzacji miast, które dekretem carycy Katarzyny Wielkiej zarządzono w 1763 roku w całej Rosji. Zachowując najważniejsze zabytkowe struktury, miasto zrewaloryzowano w stylu klasycystycznym, wprowadzając promienisty układ ulic. Jarosław nad Wołgą ma także pozostałości XVI- wieczne, dobrze zachowane w klasztorze Spaso-Preobrażeńskim, jednym z najstarszych klasztorów w regionie Górnej Wołgi, zbudowanym pod koniec XII wieku w miejscu dawnej świątyni pogańskiej, lecz później wielokrotnie przebudowywanym.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Płaskowyż Putorana (N VII, IX / 2010)
Obszar objęty wpisem stanowi część Putorańskiego Państwowego Rezerwatu Przyrody i znajduje się w środkowej części Płaskowyżu Putorana w północnej części Środkowej Syberii. Miejsce to położone jest w odległości około 100 km na północ od Koła Podbiegunowego. Część Płaskowyżu wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa to przykład pojedynczego łańcucha górskiego, stanowiącego schronienie dla wszystkich rodzajów ekosystemów podbiegunowych i polarnych, w tym pierwotnej tajgi, lasotundry, tundry arktycznej i polarnych systemów pustynnych, jak również dziewiczych systemów wodnych jezior i rzek. Przez terytorium Płaskowyżu biegnie główny szlak wędrówek reniferów, które same w sobie stanowią wyjątkowe zjawisko przyrodnicze.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Park Przyrodniczy Leńskie Stołby (Kryt. VIII / 2012)
W Parku Przyrodniczym Leńskie Stołby położonym wzdłuż wybrzeży rzeki Leny w środkowej części Republiki Sacha (Jakucja) wznoszą się spektakularne, kamienne słupy, których wysokość sięga około stu metrów. są one wytworem ekstremalnie kontynentalnego klimatu panującego w tym regionie z roczną amplitudź temperatur wynoszącą prawie sto stopni (od-60°C w zimie do 40°C w lecie). Kamienne fundamenty słupów są od siebie oddzielone głębokimi, stromymi wąwozami, które powstały pod naporem lodu. Woda działająca na powierzchni ziemi wywoływała procesy kriogeniczne (sekwencja zamarzanie-odwilż), które poszerzały wąwozy między filarami, prowadząc do zwiększenia odległości między nimi. O obecnym wyglądzie Leńskich Stołbów zdecydowały również procesy fluwandalne. Na tym obszarze występuje także duża ilość skamielin z epoki kambru, w tym wiele unikalnych.
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Assumption Cathedral and Monastery of the town-island of Sviyazhsk (2017)
The Assumption Cathedral is located in the town-island of Sviyazhsk and is part of the monastery of the same name. Situated at the confluence of the Volga, the Sviyaga and the Shchuka rivers, at the crossroads of the Silk and Volga routes, Sviyazhsk was founded by Ivan the Terrible in 1551. It was from this outpost that he initiated the conquest of the Kazan Khanate. The Assumption Monastery illustrates in its location and architectural composition the political and missionary programme developed by Tsar Ivan IV to extend the Moscow state. The cathedral’s frescoes are among the rarest examples of Eastern Orthodox mural paintings.
>więcej na whc.unesco.org [EN
Bolgar Historical and Archaeological Complex (2014)
This property lies on the shores of the Volga River, south of its confluence with the River Kama, and south of the capital of Tatarstan, Kazan. It contains evidence of the medieval city of Bolgar, an early settlement of the civilization of Volga-Bolgars, which existed between the 7th and 15th centuries AD, and was the first capital of the Golden Horde in the 13th century. Bolgar represents the historical cultural exchanges and transformations of Eurasia over several centuries that played a pivotal role in the formation of civilizations, customs and cultural traditions. The property provides remarkable evidence of historic continuity and cultural diversity. It is a symbolic reminder of the acceptance of Islam by the Volga-Bolgars in AD 922 and remains a sacred pilgrimage destination to the Tatar Muslims.
>więcej na whc.unesco.org [EN
Landscapes of Dauria (2017)
Shared between Mongolia and the Russian Federation, this site is an outstanding example of the Daurian Steppe eco-region, which extends from eastern Mongolia into Russian Siberia and northeastern China. Cyclical climate changes, with distinct dry and wet periods lead to a wide diversity of species and ecosystems of global significance. The different types of steppe represented, such as grassland and forest, as well as lakes and wetlands serve as habitats for rare species of fauna, such as the White-naped crane and the Great Bustard, as well as millions of vulnerable, endangered or threatened migratory birds. It is also a critical site on the migration path for the Mongolian gazelle.
>więcej na whc.unesco.org [EN
Południk Struve’go
wpis transgraniczny: Białoruś, Estonia, Finlandia, Litwa, Łotwa, Norwegia, Mołdowa, Rosja, Szwecja, Ukraina. (K II, IV, VI /2005)
Jest to łańcuch punktów triangulacyjnych, ciągnący się od Hammerfest na północy Norwegii aż do Morza Czarnego przez 2820 km i dziesięć krajów. Punkty zostały wyznaczone w wyniku badań prowadzonych w latach 1830-1855 przez astronoma Friedricha Georga Wilhelma Struve’go, który jako pierwszy dokonał dokładnych pomiarów długiego odcinka południka. Pomogło to w precyzyjnym ustaleniu kształtu i wymiarów naszej planety, stanowiąc także istotny krok w rozwoju nauk o ziemi oraz kartografii. Dzieło Struve’go stanowi znakomity przykład współpracy naukowców z różnych krajów, jak również współdziałania monarchów w imię dobra nauki. Oryginalny południk Struve’go był krzywą wyznaczoną przez 258 trójkątów, zawierających 265 głównych punktów pomiarowych. Wpisem objęto 34 oryginalne punkty, zaznaczone w bardzo różny sposób, np. otworem wydrążonym w skale, żelaznym krzyżem, kamiennym kopcem lub specjalnie w tym celu zbudowanym obeliskiem.
Mäkipällys
Gogland, Tochka
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Tentative list:
>więcej na whc.unesco.org [EN]
Historical and Cultural Jeyrakh-Assa Reservation (1996)
Centre historique d'Irkoutsk (1998)
Rostov Kremlin (1998)
Historic Center of the Yenisseisk (2000)
Petroglyphs of Sikachi-Alyan (2003)
The Commander Islands (Comandorsky State Nature Reserve) (2005)
Magadansky State Nature Reserve (2005)
Krasnoyarsk Stolby (2007)
The Great Vasyugan Mire (2007)
Ensemble of the Astrakhan Kremlin (2008)
The Ilmensky mountains (2008)
The archeological site of Tanais (2009)
Bashkir Ural (2012)
Testament of Kenozero Lake (2014)
Virgin Komi Forests (re-nomination) (2014)
Western Caucasus (re-nomination) (2014)
Mamayev Kurgan Memorial Complex "To the Heroes of the Battle of Stalingrad" (2014)
The Oglakhty Range (2016)
Centre historique de la ville de Gorokhovets (2017)
Treasures of the Pazyryk Culture (2018)
Rock Painting of Shulgan-Tash Cave (2018)
Petroglyphs of Lake Onega and the White Sea (2018)
Cathedral of the Transfiguration of the Savior with the Medieval Rampart City Wall of Pereslavl-Zalessky (1152-1157) (2019)
Heritage of Chukotka Arctic Marine Hunters (2019)
Vyatskoe village (2019)
Divnogorye Historical and Cultural Complex (2020)
Astronomical Observatories of Kazan Federal University (2020)
National Park Kytalyk (2021)
Copyright © MUWIT.pl
O portalu |
autorzy |
