Aktualizacja: 22.kwietnia'2022
  




Irlandia
Ma włosy zielone...






A Irlandia podobno jest taka zielona,
jak włosy syreny o świcie...
Za jej czułe westchnienia i białe ramiona
moje szare oddałbym życie.
A Irlandia podobno, jest taka szalona,
jak wiatr, co ma czapkę podartą...
Za jej czułe westchnienia i białe ramiona
moje nudne życie oddać warto.

Nie wierzyłam, że rację mają wszelcy tekściarze pieśni żeglarskich, że Irlandia jest faktycznie wyspą wiecznie zieloną. Jest. czasem jest mglista, czasem uśmiecha sie do nas uśmiechami rudowłosych Irlandczyków, jeszcze indziej mieni się aksamitem czarnego Guinessa pod białą czapą piany. Ale jaka by nie była- za każdym razem ma włosy zielone.

Są tylko dwa powody do zmartwień: albo jesteś zdrów, albo chory. Jeśli jesteś zdrów- nie ma się o co martwić.
Jeśli chory- są dwa powody do zmartwień. Albo wyzdrowiejesz, albo umrzesz. Jeśli wyzdrowiejesz- nie ma się o co martwić.
Jeśli umrzesz- są dwa powody do zmartwień. Albo trafisz do nieba, albo do piekła. Jeśli do nieba- nie ma się o co martwić.
Jeśli do piekła, będziesz tak zajęty witaniem się z kumplami, ze nie będziesz miał czasu się martwić.".
Swoista filozofia Irlandczyków polega na dwóch stwierdzeniach "Mogło być gorzej" i "nie ma się o co martwić". Mglista, wietrzna i deszczowa Irlandia oferuje nam niezniszczalny optymizm, wieczny uśmiech i czasem wręcz upierdliwie gadatliwych i uprzejmych Irlandczyków.




na liście UNESCO:
>>> więcej na whc.unesco.org [EN]

Zespół archeologiczny doliny Boyne (K I, III, IV / 1993)

Trzy główne stanowiska prahistoryczne zespołu Br na Bóinne: Newgrange, Knowth i Dowth, znajdują się na północnym brzegu Boyne, 50 km na północ od Dublina. Jest to największa i najważniejsza w Europie koncentracja prahistorycznej sztuki megalitycznej, której obiekty pełniły funkcje społeczne, gospodarcze, religijne i grobowe.



Sceilg Mhichíl (K III, IV / 1996)

Zespół klasztorny, doklejony prawdopodobnie od VII w. do stromych zboczy skalistej wysepki Sceilg Mhichíl, położonej 10 km od południowo-zachodnich wybrzeży Irlandii, świadczy o spartańskim życiu pierwszych irlizkich chrześcijan. Ze względu na swoje odosobnienie, które do niedawna stanowiło przeszkodę dla zwiedzających, zespół Sceilg Mhichíl jest wyjątkowo dobrze zachowany.


Droga Olbrzymów (Giant's Causeway) i wybrzeże (N I, III /1986)

Droga Olbrzymów leży u stóp bazaltowego wybrzeża klifowego, wzdłuż płaskowyżu Antrim w Irlandii Północnej. Składa się z około 40 tys. masywnych, bazaltowych kolumn, stopniowo zanurzających się w morze. Zainspirowała ona legendy o poruszających się po niej olbrzymach, pokonujących morze aż do Szkocji. Prowadzone od 300 lat badania geologiczne przyczyniły się do rozwoju nauk o Ziemi oraz wykazały, że ten widowiskowy krajobraz jest wynikiem aktywności wulkanicznej epoki trzeciorzędu, około 50-60 mln lat temu.



Tentative list:
>więcej na whc.unesco.org [EN]

  • The Burren (2010)
  • The Historic City of Dublin (2010)
  • The Céide Fields and North West Mayo Boglands (2010)
  • Western Stone Forts (2010)
  • The Monastic City of Clonmacnoise and its Cultural Landscape (2010)
  • Early Medieval Monastic Sites (2010)
  • The Royal Sites of Ireland: Cashel, Dún Ailinne, Hill of Uisneach, Rathcroghan Complex, and Tara Complex (2010)



  • Hrabstwa Irlandii:









    Kerry County - Półwysep Dingle i wyspa Skelling


    Kerry (irl. Contae Chiarraí) – hrabstwo na południowym zachodzie Irlandii, w prowincji Munster. Stolicą hrabstwa jest Tralee, graniczy z hrabstwami Limerick na wschodzie, Clare na północy i Cork na południowym wschodzie. Większym miastem hrabstwa jest Killarney, gdzie znajdują się dwa parki Narodowe: Killarney National Park i półwysep Dingle, którego zakończenie jest najbardziej wysuniętym na zachód miejscem w Irlandii. W hrabstwie leżą też najwyższe na wyspie góry Macgillycuddy's Reeks. Na zachodzie hrabstwo oblewa Ocean Atlantycki, a na północy rzeka Shannon. Wybrzeże hrabstwa to seria półwyspów i zatok. Znajduje się tam Pierścień Kerry, popularny szlak wśród turystów i rowerzystów. Pieszą wersją jest Kerry Way, która ciągnie się starożytnymi drogami, zazwyczaj wyższymi niż te z Pierścienia. Na wybrzeżu znajdują się też wyspy: Wyspy Skellig i Blasket. Wyspy Skellig są miejscem światowego dziedzictwa kulturowego.

    Cork County - Dla wagabundów...



    CORK-GUIDE

    Cork (ang. Cork County, irl. Contae Chorcaí) – hrabstwo w Irlandii, najbardziej wysunięte Na zachód i największe spośród współczesnych hrabstw. Nazywane bywa buntowniczym hrabstwem, ponieważ często zajmowało w ważnych sprawach stanowisko przeciwne do większości Irlandii. Odosobniony zachodni obszar, znany jako West Cork, jest popularnym miejscem wśród turystów, którzy odwiedzają niewielkie wyspy, takie jak Sherkin, Cape Clear i Dursey czy przylądek Mizen Head. West Cork jest znane ze swojego dzikiego, naturalnego piękna, dobrych plaż i swojej wyrazistej atmosfery. Miasto Cork w języku Irlandzkim oznacza Wielkie Moczary Munsteru (Corcach Mor Mumham), bowiem leży na wyspie między rozlewiskami rzeki Lee. To drugie co do wielkości miasto na wschodzie Irlandii, zamieszkałe przez około 300 tys mieszkańców.


    Limerick County - Szynka, bekon i zamek króla Jana





    Limerick (wym. ['lɪmrɪk]; irl. Luimneach, wym. ['l̪imʲɨnʲəx]) – miasto w środkowo-zachodniej Irlandii (prowincja Munster), położony nad estuarium rzeki Shannon, 195 km na zachód od Dublina. Ośrodek administracyjny hrabstwa Limerick. Trzecie największe pod względem ludności miasto Republiki Irlandii. Istnieje tu wiele przedsiębiorstw związanych z rolnictwem, a miasto jest znane z produkcji szynki i bekonu. Jest również ośrodkiem handlowym i uniwersyteckim. Do najważniejszych zabytków należą katedry: St. Mary i St. John oraz zamek króla Jana (King John's Castle) z XII wieku.
    Clare County - Cliffs of Moher





    Clare (irl. Contae an Chláir, ang. County Clare) – hrabstwo w Irlandzkiej prowincji Munster, na zachodnim wybrzeżu, w pobliżu rzeki Shannon i Jeziora Lough Derg. Początkowo hrabstwo nazywane było hrabstwem Thomond. Jego pseudonim to Banner County (hrabstwo sztandarów, flag), co odnosi się do tamtejszej tradycji noszenia sztandarów na spotkaniach politycznych i różnych świętach. Percy French, XIX- wieczny twórca ballad, napisał swoją najbardziej znaną piosenkę – Are Ye Right There Michael nacierając uszu nieudolnej w tamtym czasie sieci kolejowej hrabstwa, a szczególnie West Clare Railway. French zrelacjonował swoją podróż koleją z Ennis i Kilkee. Większość sieci została zamknięta w latach czterdziestych.

    Klify Moher w najwyższym punkcie wyrastają 203 m nad Oceanem Atlantyckim. Nierówną linię brzegową tworzy ciąg stromych skalistych cypli z widocznymi warstwami wapienia i piaskowca, ukształtowanych przez niszczącą siłę fal stopniowo wrzynających się w głąb lądu. To widokówkowa część Irlandii.


    Galway County - Europejska stolica kultury 2020




    Miasto słynne jest ze swoich mocnych tradycji celtyckich: muzyki, pieśni i tańca. Charakterystyczne jest także używanie języka irlandzkiego w oznaczeniach budynków, ulic i innych miejsc w mieście. Miasto posiada irlizkojęzyczny teatr, Taibhdhearc na Gaillimhe. Galway jest swego rodzaju bramą do otaczającej go Gaeltacht – obszaru, w którym czynnie używa się języka irlandzkiego.

    Galway wzięło swą nazwę od rzeki Gaillimh (Corrib) będącej zachodnią granicą pierwszych zabudowań zwanych Dún Bhun na Gaillimhe (fort u ujścia Gaillimh). Samo słowo Gaillimh znaczy 'kamienny'. Potocznie miasto nazywane było również Cathair na dTreabh czyli 'miasto klanów', gdyż w czasach normańskich rządzone było przez 14 klanów kupieckich.
    Tipperary County - It's a Long Way to Tipperary




    Tipperary (irl. Contae Thiobraid Árann) – historyczne hrabstwo w Irlandii, wchodzące w skład prowincji Munster. Tipperary jest znane z hodowli koni, żyznej ziemi i drużyn hurlingowych. Nazwa hrabstwa została upamiętniona w popularnej piosence z okresu pierwszej wojny światowej pt. It's a Long Way to Tipperary.
    Waterford County - Wietrzne miasto Wikingów





    Najstarsza część miasta Waterford to tzw. Trójkąt Wikingów, otoczony przez zachowane do dziś fragmenty fortyfikacji z X w. Jednym z wierzchołków tego trójkąta jest słynna Wieża Reginalda. Kiedyś tutaj właśnie koncentrowało się życie miasta, jednak potem centrum przesunęło się nieco na zachód i obecnie w tej spokojnej i cichej części miasta dominują wąskie uliczki i gęsta miejska zabudowa. W ostatnim czasie otwarto tutaj wiele małych restauracji i barów. W tej części miasta można znaleźć obiekty architektoniczne Waterford.
    Kilkenny County - Ośrodek turystyczny




    Nad miastem górują średniowieczny zamek i katedra św. Kanizjusza, od której miasto wzięło nazwę (Irlandzkie Cill Chainnigh oznacza: celę lub kościół Kanizjusza). W Kilkenny znajduje się także browar produkujący piwo o tej samej nazwie. Jest to znany ośrodek turystyczny. Do miejscowego college'u uczęszczał twórca serii przygód Guliwera – Jonathan Swift oraz filozof George Berkeley.


    Carlow County




    Carlow (irl. Contae Cheatharlach) – hrabstwo znajdującym się na południowym wschodzie Irlandii, w prowincji Leinster. Stolicą hrabstwa jest miasto Carlow, które leży nad rzeką Barrow.


    Kildare County - Hrabstwo dla koniarzy




    Kildare (irl. Contae Chill Dara) – hrabstwo w Irlandii położone Na zachód od Dublina, w prowincji Leinster. Stolicą hrabstwa jest Naas. W VI wieku w Monasterevin Św. Evin założył opactwo Moore (Moore Abbey). Najstarszym i najbardziej historycznym miastem w hrabstwie jest miasto Kildare. Hrabstwo jest również znane jako "hrabstwo krótkich traw" (Shortgrass County). Populacja zachodniego Kildare wzrosła bardzo szybko; liczba ludzi wzrosła od roku 1996 do 2002 o 28 952, co daje 21,4%. Maynooth jest historycznym i edukacyjnym centrum hrabstwa, w którym znajdują się National University of Ireland i St Patrick’s College. W Leixlip znajduje się ogromna fabryka Intela. W hrabstwie Kildare mieści się również konna trasa Curragh z wieloma stadninami.



    Laois County




    Jest to jedyne hrabstwo w Irlandii, które sąsiaduje z hrabstwami bez linii brzegowej. Hrabstwo stworzyła w 1556 Maria I Tudor jako Hrabstwo Królowej, Laois otrzymało swoja współczesną irlizką nazwę po wojnie o niepodległość. Laois było obiektem dwóch kolonizacji przez Anglików. Pierwsza miała miejsce w 1556, kiedy to Lord Sussex odebrał te ziemie klanowi O'Moore i zaczął zasiedlać je Anglikami. Jednakże doprowadziło to jedynie do przewlekłych konfliktów w hrabstwie i pozostania skromnej angielskiej społeczności skupionej wokół garnizonów. Bardziej udana kolonizacja miała miejsce w XVII wieku, rozbudowała ona istniejącą angielską społeczność o wielu posiadaczy ziemskich i dzierżawców z Anglii. Hrabstwo stało się też domem dla wielu francuskich hugenotów w okolicach roku 1690, zostali oni osiedleni w Irlandii po swojej służbie dla Wilhelma III Orańskiego.


    Wexford County - Królestwo dzikich ptaków


      

    Południowo- wschodnie Wexford jest ważnym miejscem dla dzikich ptaków – North Slob jest domem dla 10 000 gęsi białoczelnych, które przybywają tu każdej zimy, podczas gdy latem jezioro Lady's Isli jest ważnym miejscem dla rybitw, szczególnie dla rybitwy różowej.
    Najwyższym punktem w hrabstwie jest góra Leinster (795 m n.p.m.). Gospodarka oparta głównie na rolnictwie, występuje też dużo cech charakterystycznych dla rejonów nadmorskich. Hrabstwo Wexford wzięło nazwę od głównego miasta – Wexford (staronord. Veisafjorðr lub Waesfjord w znaczeniu "mulista, błotnista zatoka").


    Wiclow County - Dzikie góry i opactwo św. Kevina



    Wicklow jest również znane jako Ogród Irlandii. Jednymi z głównych atrakcji są : zespół klasztorny i opuszczona Kopalnia ołowiu w Glendalough, najwyższy Irlandzki wodospad – Powerscourt (irl. Eas Chúirt an Phaoraigh) w pobliżu Enniskerry. W Górach Wicklow wytyczono również kilka pieszych szlaków turystycznych.



    Dublin County - Wokół stolicy




    Kilka kilometrów od Dublina już widać klify... Co prawda, mniej spektakularne niż te na zachodzie, jednak najbliżej najczęstszej bazy wypadowej. Irlandczycy tu właśnie wybierają się na niedzielne spacery.



    Meath County - Megalityczne grobowce




    Meath (irl. Contae na Mí ) – hrabstwo w Irlandii, często nieformalnie nazywane The Royal County (królewskie hrabstwo). Stolicą hrabstwa jest Navan, gdzie mieszczą się siedziby władz, pomimo że Trim ma znaczenie historyczne, łącznie z lokalizacją są du, normańskiego zamku i anglo- normańskiego parlamentu.

    Meath było kiedyś prowincją Irlandii na własnych prawach, obecnie jest częścią prowincji Leinster. Historyczna prowincja Meath (Królestwo Mide) zawierała całe dzisiejsze hrabstwo, całe hrabstwo Westmeath, oraz części hrabstw Cavan, Dublin, Kildare, Longford, Louth i Offaly. Siedziba arcykrólów Irlandii znajdowała się na wzgórzu Tara w hrabstwie Meath. Datowane na 5000 lat wstecz miejsce pochówków w Newgrange (Brú na Bóinne), na północnym wschodzie hrabstwa, znajduje się na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

      Bru na Boinne - Newgrange, Knowth i Dowth


    Louth County - Maleńkie hrabstwo


         


    Louth (wym. ['laʊð]; irl. Contae Lú) – hrabstwo na wschodnim wybrzeżu Irlandii. Hrabstwo to jest najmniejszym z hrabstw Irlandzkich. Bierze ono nazwę od wioski Louth (irl. Lughbhadh, odnoszące się do celtyckiego boga Lugh). Większość populacji hrabstwa żyje w stolicy Dundalk lub mieście Drogheda. Często nazywane jest "wee county", tzn. maleńkie hrabstwo.


    Offaly County - Na bagnach król polował...




    Offaly (irl. Contae Uíbh Fhailí) – hrabstwo w prowincji Leinster w Irlandii, graniczącym z siedmioma innymi hrabstwami: Galway, Roscommon, Westmeath, Meath, Kildare, Laois i Tipperary. Zostało założone w roku 1556 przez Marię I w czasie jednej z kolonizacji Irlandii, pierwotnie zostało ono nazwane King’s County (hrabstwo króla, w odróżnieniu od Meath, nazywanego Royal County – królewskie hrabstwo), od hiszpańskiego króla Filipa II. Stolicą hrabstwa aż do XVIII wieku było Daingean. Południowa część hrabstwa to góry Slieve Bloom, północno-zachodnia część to rozlewiska rzeki Shannon i pozostałości wielkich bagien: Bog of Allen i Boora Bog.



    Westmeath County - Miasteczka i wioseczki




    Westmeath (irl. Contae na hIarmhí) – hrabstwo w środkowej Irlandii, w zachodniej części prowincji Leinster. Hrabstwo było częścią dawnego królestwa Meath, a potem hrabstwa Meath, ten stan zakończył się w roku 1543, kiedy zostało utworzone hrabstwo Westmeath. Największym miastem hrabstwa jest Athlone, leżące nad rzeką Shannon, podczas gdy Mullingar jest administracyjnym centrum hrabstwa. Hrabstwo jest znane ze swojego bydła, jezior (np. Lough Owel), stopu cyny z ołowiem (Mullingar Pewter), scenerii, kanału i firmy farmaceutycznej Elán.


    Monaghan County - Drumliny i koronki




    Monaghan (irl. Contae Mhuineacháin) – hrabstwo w Irlandii. Jest to jedno z trzech hrabstw prowincji Ulster, które nie należą do Irlandii Północnej. Nazwa hrabstwa odnosi się do dużej liczby drumlinów, małych wzgórz tworzących pola drumlinowe, powstałych poprzez działalność lodowca. Hrabstwo graniczy z hrabstwami w Irlandii Północnej: Tyrone na północy, Armagh na wschodzie i Fermanagh na południowym zachodzie oraz w Irlandii: Louth na południowym wschodzie, Meath na południu, Cavan na zachodzie. Monaghan jest głównym miastem i stolicą hrabstwa. Inne miasta to: Carrickmacross, Castleblayney i Clones. Monaghan jest miejscem narodzin irlandzkiego poety i pisarza Patricka Kavanagh. Kavanagh jest jedną z najwybitniejszych postaci Irlandzkiej poezji w XX wieku. Jego poemat Stony Grey Soil odnosi się do hrabstwa.


    Cavan County




    Cavan (irl. Contae Chabháin) – hrabstwo w Irlandii, jedno z trzech hrabstw prowincji Ulster, które nie są częścią Irlandii Północnej. Cavan graniczy z hrabstwami: Monaghan, Leitrim, Longford, Meath, Westmeath z Irlandii, oraz Fermanagh z Irlandii Północnej. Cavan graniczy z sześciu hrabstwami, Leitrim na zachodzie, Fermanagh i Monaghan na północy, Meath na południowym wschodzie, Longford na południowym zachodzie i Westmeath na południu. Na terenie hrabstwa znajdują się drumliny z licznie usianymi jeziorami i wzniesieniami. Najwyższy szczyt to góra Cuilcagh (665 m.) w paśmie gór o tej samej nazwie. Ma tutaj swóje źródło rzeka Shannon.


    Longford County - Stąd pochodzi klan Farrelów




    Longford (irl. Contae an Longfoirt) – hrabstwo leżące na północnym zachodzie Irlandzkiej prowincji Leinster. Istnieje tysiącletni związek Longford z klanem Farrel. O’Fearghailowie byli gaelickimi władcami Annaly (w przybliżeniu środkowej Irlandii, łącznie z dzisiejszym hrabstwem Longford) i wywodzą swoje korzenie od bitwy o Clontarf. Główną bazą klanu było miasto Longford. Straciwszy kontrolę nad tym terytorium 400 lat temu, klan mieszkał i wojował za granicą. Jednak większość jego członków powróciła i osiedliła się znowu w Longford. Dzisiaj nazwisko Farrell jest jednym z najliczniejszych w hrabstwie, a miasto Longford pozostaje centrum handlu i administracji.

    Ruiny klasztorów w miastach Ardagh, Abbeylara, Abbeyderg i Wyspie Inchcleraun na rzece Shannon przypominają o długiej historii chrześcijaństwa w tym hrabstwie.

    Większość Longford leży w dorzeczu rzeki Shannon, która stanowi zachodnią granicę. Liczne Jeziora, mokradła, pastwiska i bagna charakteryzują Longford generalnie jako położone nisko: najwyższym punktem jest Carn Clonhugh – 279 m. Rozwinięta jest tam hodowla bydła i owiec oraz uprawa owsa i ziemniaków.


    Loeitrim County - Dla wagabundów...




    Krótki odcinek granicy Leitrim stanowi wybrzeże Atlantyku, jest jednak ono raczej lądowym hrabstwem. sąsiadami hrabstwa są : z prowincji Ulster – hrabstwo Donegal (na północy), Fermanagh (na północnym wschodzie) i Cavan (na wschodzie); z prowincji Leinster – hrabstwo Longford (na południu), a na zachodzie hrabstwa z Connacht: Roscommon i Sligo. Fermanagh znajduje się w Irlandii Północnej, reszta hrabstw – w Irlandii. Rzeka Shannon i Lough Allen dzielą Leitrim na North Leitrim (Leitrim Północne) i South Leitrim (Leitrim Południowe). Hrabstwo ma jedną z najniższych gęstości zaludnienia w Irlandii, jest też jednym z najmniejszych hrabstw. Leitrim ma też najkrótsze wybrzeże, jedynie dwie mile na zachód od Bundoran.


    Roscommon County - Literackie centrum Irlandii




    Roscommon jest również nazwą stolicy hrabstwa. Athlone nad rzeką Shannon (które leży częściowo w Roscommon i częściowo w hrabstwie Westmeath – z sąsiedniej prowincji Leinster) uważane jest za położone najbardziej w środku Irlandii. Tulsk jest wsią połozoną najbliżej mitycznego Rath Cruachán, domu królowej Medb (Maedbh, Maeve) i Morrigan, które było początkiem epickiej opowieści w Irlandzkiej literaturze – Táin Bó Cúailgne, znanej z tłumaczenia Thomasa Kinselli. Roscommon ma dużo do zaoferowania dla ludzi zainteresowanych Irlandzkim dziedzictwem i historią.


    Sligo County - Od ilości muszli boli głowa..




    Sligo (irl. Contae Shligigh) – hrabstwo w zachodniej Irlandii w prowincji Connacht. Irlandzka nazwa Sligeach ma swoje źródło w liczebności muszli odnajdywanych w hrabstwie i ma swoje odzwierciedlenie również na herbie hrabstwa. Jedne z atrakcji hrabstwa to Carrowwięcej na whc.unesco.org [EN] – megalityczna nekropolia, oraz góra Ben Bulben (497 m n.p.m.), należąca do pasma gór Dartry, o której Yeats napisał wiersz Under Ben Bulben.


    Mayo County - Góra św. Patryka




    W pobliżu granicy z hrabstwem Roscommon znajduje się świątynia Knock. W Mayo mieści się również Croagh Patrick, góra, na której święty Patryk modlił się i pościł przez czterdzieści dni i nocy. Najwyższym punktem w hrabstwie (a zarazem w prowincji Connacht) jest Mweelrea (814 metrów). Rzeka Moy na północnym wschodzie jest znana z połowów łososi. W obszarze Mayo leży również największa wyspa Irlandii – Achill. Południowa część hrabstwa wchodzi w skład regionu Connemara.


    Donegal County - Irlandzki Beskid Niski




    Większość terytorium hrabstwa zajmują niskie góry Donegal. Linia brzegowa jest bardzo urozmaicona – występują liczne zatoki (np. Lough Swilly) i przybrzeżne wyspy, z których dwie: Arranmore i Tory są na stałe zamieszkane. Klify Slieve League są drugimi pod względem wysokości w Europie, przylądek Malin Head jest najbardziej wysuniętym na północ miejscem w Irlandii. Klimat jest umiarkowany z zimnymi, wilgotnymi latami i łagodnymi deszczowymi zimami; łagodzący wpływ wywiera Prąd Zatokowy.


    Copyright © MUWIT.pl    O portalu |  autorzy |