Słynące w Europie Środkowej z targów końskich miasteczko Bodzentyn należy do najczęściej odwiedzanych miejscowości turystycznych w sercu Gór Świętokrzyskich. Założone z fundacji biskupa krakowskiego Bodzanta z Jankowa między 1348 a 1355 r.kiedy to ufundował kościół parafialny in civitate nostra Bodzantino. Miasto, biskup Florian z Mokrska w XIV w. zabezpieczył murami obronnymi i wzniósł zamek na wysokiej skarpie.
[źródło: swietokrzyskie.travel].
Ruiny zamku w Bodzentynie
Ruiny bodzentyńskiego zamku położone są na stromym brzegu rzeki Psarki. Od początku swoich dziejów zamek był często rozbudowywany przez kolejnych właścicieli - biskupów krakowskich, do dziś jednak widoczne są jeszcze mury pierwotnej budowli średniowiecznej.
Kiedyś zamek był wielką rezydencją na którą składał się też ogród włoski rozciągający się do terenu pobliskiego kościoła, zwierzyniec oraz kilkanaście budynków gospodarczych na przedzamczu w tym: piekarnia, rzeźnia, stodoły, wozownia, magazyny a także drewniany dwór, zamieszkiwany przez właścicieli podczas licznych przebudów i remontów zamku. W czasach największej świetności sam zamek składał się z trzech skrzydeł z dziedzińcem w środku, posiadał też jedną narożną wieżę wykorzystywaną jako więzienie. Całość była otoczona murem. Obecnie zachowały się wysokie ściany z otworami okiennym, (niektóre z obramowaniami na których widać herby Ślepowron i Nałęcz) oraz XVII-wieczny portal wykonany z czerwonego piaskowca.
Zachowały się opisy bogato wyposażonych komnat zamkowych. Sufity były ozdobione malowidłami, ściany upiększono polichromiami i arrasami. Każda komnata miała swój piec w indywidualnym kolorze i z pięknymi ornamentami. Potwierdziły to prace archeologiczne, natrafiono bowiem na wspaniałe kafle, które trafiły do muzeum w Kielcach. Poza tym znaleziono fundamenty gotyckiego wykusza.(tekst: https://zamkomania.pl/)
Cmentarz żydowski
GPS: N50 56.264 E20 56.548
Cmentarz żydowski w Bodzentynie znajduje się na północnym zboczu Góry Miejskiej, w pobliżu drogi do Św. Katarzyny.
Do dziś zachowało się ponad 70 nagrobków, wykonanych z piaskowca, w formie macew i stel, o zakończeniach półokrągłych i prostych. W zwieńczeniach macew wyryto typowe dla żydowskiej sztuki sepulkralnej zdobienia, takie jak: szafy z księgami, lwy, korony Tory, świece, ptaki, dzbany. Część inskrypcyjna często jest flankowana kolumnami i odcięta linią od zwieńczenia. Według badań nieżyjącego już Adama Penkalii, zachowane nagrobki pochodzą z lat 1870-1934.
Zagroda Czernikiewiczów
Zagroda jest zachowana in situ – w pobliżu Dolnego Rynku, u zbiegu ulic 3 Maja i św. Ducha. Stanowi wspaniały przykład dawnego budownictwa małomiasteczkowego, rolniczego.
W skład zagrody wchodzą: budynek mieszkalny i budynki gospodarcze, które wraz z drewnianym ogrodzeniem tworzą zwarty zespół w kształcie czworoboku. Najstarsze budynki w zagrodzie pochodzą z 1809 roku.
Trzy dobudowane do domu izby pochodzą z lat 1870 i 1920. Ściany wszystkich budynków wzniesione zostały z drzewa jodłowego, a dachy pokryte są gontem. Wewnątrz budynków urządzona jest stała ekspozycja. Znajdują się tu tradycyjne sprzęty i przedmioty codziennego użytku charakterystyczne dla Bodzentyna i okolicznych wsi. (tekst: swietokrzyskie.travel)
Góry Świętokrzyskie
Przez Bodzentyn przechodzi
szlak zielony ze Starachowic do Łącznej oraz
szlak niebieski z Wąchocka do Cedzyny.
Od północy przechodzi przez Rataje (kościół drewniany), polanę Langiewicza, rezerwat Wykus i Sieradowice. Przechodzi przez rynek w Bodzentynie i dalej przez Górę Miejską aż do Świętej Katarzyny.
Ze Świetej Katarzyny szlaki spacerowe zawiodą w pasmo Łysogór (słynne gołoborza) i na najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich - Łysicę (lub - wg najnowszych pomiarów - Skałę Agaty).
Dalej szlak niebieski idzie przez Krajno Pierwsze (park rozrywki Sabat-Krajno), Ciekoty ("Szklany dom" Żeromskiego - Szlak literacki), Mąchocice Kapitulne aż do Cedzyny.
Szlak niebieski Wąchock – Cedzyna, 45,5 km
Wąchock – Rataje – Polana Langiewicza – Wykus – Sieradowice – Bodzentyn – Góra Miejska – Święta Katarzyna – Krajno Zagórze – Ciekoty – Ameliówka – Mąchocice – Cedzyna
Szlak zielony zaś prowadzi z dworca PKP w Starachowicach (warto zobaczyć zadbany kirkut i ciekawe Muzeum Techniki - tu produkowany był STAR). Dalej nad zalewem Lubianka, przez Sieradowicki Park Krajobrazowy aż po Radkowice (kościół drewniany) i Tarczek (romański kościół). Po minięciu Bodzentyna, szlak prowadzi przez Psary-Stara Wieś w pasmo Bukowej Góry (484 m. n.p.m.) i schodzi do Łącznej (PKP)
Szlak zielony Starachowice – Łączna, 36 km
Starachowice PKP, – Bronkowice (11) – Radkowice (12) – Tarczek (15) – Bodzentyn (20) – Psary Stara Wieś (23) – Bukowa Góra, [początek szlaku żółtego] (29) – Łączna PKP (36).
Noclegi:
W Bodzentynie znajduje się szkolne schronisko młodzieżowe. W okolicy jest też kilka sprawnie działających kwater i noclegów agroturystycznych. Sprawdzone organoleptycznie i polecane absolutnie są, niedawno otwarte, noclegi w Leśnej Starej Wsi "Dobry Kwadrat"
Na północ:
Wykus - miejsce pamięci
Wykus słynie jednak przede wszystkim z wielu miejsc historycznych. Wielkie kompleksy lasów od dawna dawały schronienie patriotom walczącym o niepodległość naszego kraju. Tu znajdowali schronienie powstańcy styczniowi i działali partyzanci II wojny światowej. W tym miejscu przebywał mjr Jan Piwnik "Ponury", dowódca zgrupowań partyzanckich AK w latach II wojny światowej. Stacjonował on też na Kamieniu Michniowskim, ale z jego działalnością wiąże się przede wszystkim uroczysko Wykus. Na miejscu obozu postawiono w 1952 roku pomnik w formie kapliczki, na której uwidoczniono nazwiska i pseudonimy poległych partyzantów, a w lesie odnaleźć można liczne mogiły partyzanckie.
Na wschód:
Święty Krzyż
Górę Łysiec - współcześnie znaną jako Święty Krzyż - przed wiekami szczególnie upodobały sobie czarownice. Podczas organizowanych przez nie sabatów odprawiane były tajemne gusła, trwała piekielna zabawa i tańce.
Tak mówią ludowe przekazy, natomiast o fakcie istnienia tu miejsca kultu pogańskiego świadczą pozostałości kamiennego wału kultowego z ok. VIII w. otaczającego szczyt góry. W dzisiejszych czasach Święty Krzyż to miejsce słynące w Polsce i poza jej granicami z klasztoru pobenedyktyńskiego oraz przechowywanych w nim Relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Klasztor, będący obecnie pod opieką Misjonarzy Oblatów, szczyci się bogatą 1000-letnią historią. Przybywający tu turyści i pielgrzymi mogą zwiedzić klasycystyczny kościół z XVIII w. oraz kaplicę Oleśnickich, w której znajduje się relikwiarz z cząstkami drzewa Krzyża Świętego. Warto wstąpić do Muzeum Misyjnego Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej (przedmioty z krajów misyjnych) oraz zobaczyć Wystawę Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Po trudach zwiedzania istnieje możliwość skorzystania z kuchni klasztornej, a w starej aptece - obecnie kawiarence, prócz kawy i herbaty można nabyć tradycyjne leki ziołowe.
Na południe:
Wąwóz w skałach
Rezerwat znajduje się w głębokim na 30 m wąwozie o stromych zboczach. Występują tu wychodnie dolomitów i wapieni dewońskich. Znaleźć też można liczne, unikatowe skamieniałości koralowców, stromatoporoidów, ślimaków oraz brachopodów.
Północne zbocza wąwozu porastają murawy naskalne i kserotermiczne. Bezpośrednio na skałach rosną m.in. rojnik pospolity, czosnek skalny, kostrzewa blada, zanokcica murowa, pajęcznica gałęziasta, oman szerokolistny, ciemiężyk pospolity oraz czyściec prosty. Ponadto u podnóża skał występują: szałwia łąkowa, jastrzębiec kosmaczek oraz wilczomlecz sosnka.
Na zachód:
Kręgi Kamienne
Rezerwat leży na rozległym wzgórzu o nazwie Góra Grodowa (399m n.p.m)wchodzących w skład wzniesień Pasma Tumlińskiego.Sąsiadujące z czynnym kamieniołomem "Tumlin-Gród".
Największym bogactwem i atrakcją rezerwatu są naturalne wschodnie geologiczne dolnotriasowych piaskowców oraz ich sztuczne odsłonięcia w starych wyrobiskach i w ścianach czynnego kamieniołomu.Piaskowce charakteryzują się ogromnym bogactwem struktur sedymentacyjnych oraz ciekawą czerwono brunatną barwą.
Cały obszar rezerwatu porasta las sosnowy z domieszką dębu. Sporadycznie występuje także brzoza, jodła, klon oraz świerk. Wiele drzewostanów określa się na 40 do 70 lat.
Rozległy widok roztaczający się ze szczytu Góry Grodowej był zapewne przyczyną ulokowania tu w przeszłości lokalnego centrum kultu religijnego. Potwierdziły to badania archeologiczne przeprowadzone tu w latach 1958-1960. Trzy współśrodkowe kręgi kamienno-ziemne o zarysie eliptycznym otaczały powierzchnię ok 1500 m2.
Uważa się, że w VII-VIII wieku mieścił się tu pogański ośrodek kultowy, natomiast w wieku X funkcjonowała wczesnośredniowieczna osada-grodzisko.
O zamku na zamkipolskie.com
O zamku na zamki.pl
O zamku na zabytek.pl
Wąchock >>>
Dobry Kwadrat
