Tatrzański Park Narodowy

Tatrzański Park Narodowy powstał w 1954 r. Zajmuje powierzchnię: 21164.00 ha w tym: powierzchnia rezerwatów ścisłych: 11514.00 ha, powierzchnia terenów chronionych częściowo: 9287.00 ha i powierzchnia leśna: 15048.00 ha.

Tatry są najwyższymi górami alpejskimi w Karpatach Zachodnich. Jest to jedyny w Polsce obszar typowo wysokogórski. Dzieli się na dwie części: Tatry Wysokie zbudowane ze skał krystalicznych i Tatry Zachodnie zbudowane ze skał krystalicznych i osadowych. Najwyższy szczyt- Rysy, 2499 m n.p.m. Liczne oligotroficzne jeziora. Powierzchnia największych: Morskiego Oka i Wielkiego Stawu sięga 35 ha. W Tatrach zachodnich liczne są jaskinie (ok.550).

Tatry Wysokie zbudowane są z pleistoceńskich granitoidów. Tatry Zachodnie z granitoidów oraz skał osadowych (wapieni, dolomitów, łupków i piaskowców) osadzonych w mezozoiku a zdeformowanych i wyniesionych podczas alpejskich ruchów górotwórczych. Ich współczesny wygląd kształtowały zlodowacenia pleistoceńskie, dzięki tworzeniu się i zanikaniu lodowców typu alpejskiego, zwłaszcza we wschodniej, wyższej części Tatr (długość lodowców przekraczała tam 20 km). Lodowce doprowadziły do wytworzenia się ostrych szczytów i grani, kotłów polodowcowych (zajęte przez Jeziora), doliny U-kształtne, doliny boczne z wodospadami, wygłady lodowcowe oraz systemy moren.

W polskich Tatrach jest ponad 100 naturalnych zbiorników wodnych, z czego ponad 30 to większe jeziora. Sieć rzeczna jest gęściejsza w Tatrach Wysokich, gdyż w Tatrach Zachodnich duża część wód przepływa systemem krasowych wód podziemnych. W rejonie krasowym występują wywierzyska- bardzo wydajne źródła o przepływie kilkuset litrów na sekundę. Na obszarach skał węglanowych w wyniku procesów erozyjnych krasowych powstały malownicze formy skalne (ostańce, wąwozy, kotły eworsyjne w dolinach potoków), a w wyniku procesów krasowych- bardzo liczne i długie jaskinie. Do najdłuższych należą: Wielka Śnieżna (równocześnie najgłębsza- 776 m) i system Jaskini Wysokiej- Za Siedmioma Progami (ponad 10 km korytarzy), oraz jaskinie Miętusia i Bizioch Kominiarski (ponad 9 km).

Znaczne zróżnicowanie warunków klimatycznych, bogactwo rzeźby terenu, podłoża geologicznego i gleb przyczynia się do występowania niezwykłego zróżnicowania roślinności Tatr. Strefowość roślinności w Tatrach jest typowa:

piętro regla dolnego (1200-1250 m n.p.m.) na glebach bogatych w węglan wapnia występują lasy bukowo-jodłowe, na podłożu granitowym- lasy świerkowo-jodłowe.

piętro regla górnego (1250-1550 m n.p.m.) budują bory świerkowe (ze skupieniami limby przy górnej granicy lasu) urozmaicone skałkami, wąwozami i potokami. Bogata roślinność naskalna (pierwiosnek łyszczak, szarotka, goryczka krótkołodygowa, goździk wczesny, aster alpejski, dębik ośmiopłatkowy, skalnica gronkowa.

piętro kosodrzewiny (1500-1800 m n.p.m.) pokryte jest zwartymi zaroślami tego gatunku, miejscami urozmaicone innymi krzewami i jarzębiną, różą alpejską, wierzbą śląską, a na podłożu wapiennym jarząb mączny. Na glebach wilgotnych i bogatych występują ziołorośla miłosny górskiej, modrzyka górskiego, omiega górskiego i ciemiężycy zielonej.

piętro wysokogórskich muraw (>1500 m n.p.m.). Różnią się one składem gatunkowym w zależności od podłoża: na podłożu granitowym głównymi gatunkami są sit skucina i boimka dwurzędowa; na podłożu wapiennym: turzyca mocna i sesleria tatrzańska.