Ponad 40% powierzchni Parku zajmują siedliska hydrogeniczne. Na ich obszarze wyróżniono ponad 70 typów zbiorowisk roślinnych naturalnych i zastępczych (w tym półnaturalnych i antropogenicznych). Wśród zbiorowisk naturalnych dominują (bezleśne): turzycowiska, mechowiska i szuwary oraz (leśne): olsy, brzeziny i bory bagienne. Ekosystemy wodne reprezentuje rzeka Biebrza wraz z dopływami oraz liczne starorzecza.

Park leży w geobotanicznej krainie zwanej Kotliną Biebrzańską a ta należy do Działu Północnego. Jedną z jego charakterystycznych cech florystycznych jest dominacja świerka i duży udział gatunków borealnych i reliktów glacjalnych: brzoza niska, trzcinnik prosty, turzyca strunowa, turzyca życicowa, bażyna czarna, bagno zwyczajne, żurawina błotna, gnidosz królewski, tłustosz pospolity, wielosił błękitny, wierzba lapońska, skalnica torfowiskowa, niebielistka trwała, wełnianeczka alpejska, borówka bagienna i szereg mszaków.

Brzoza niska Betula humilis
Występuje w Europie i Azji. W Polsce roślina rzadka, występująca na rozproszonych stanowiskach na niżu. Najliczniej występuje na Pojezierzu Pomorskim, Mazurskim i Podlasiu, rzadziej na Białostocczyźnie i w Wielkopolsce. Siedlisko: torfowiska i podmokłe łąki. Przeważnie tworzy skupiska. Jest światłolubna, wyższe drzewa i krzewy z łatwością ją zagłuszają. Na Syberii występuje w tundrze. Jest reliktem polodowcowym, który przywędrował do nas pod koniec epoki lodowcowej.

Trzcinnik prosty Calamagrostis stricta
Występuje w strefie chłodnej półkuli północnej. W Polsce osiąga południową granicę zwartego zasięgu.
Występuje w miejscach wilgotnych, na podmokłych łąkach, torfowiskach niskich oraz przejściowych.
Gatunek umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)

Turzyca strunowa Carex chordorrhiza
Kwitnie od maja do czerwca. Gatunek turzycy występujący na torfowiskach przejściowych, w zagłębieniach i na pływającym kożuchu (ple)

Bażyna czarna Empetrum nigrum
W szerokim ujęciu jest to roślina o rozległym zasięgu obejmującym obszary o klimacie arktycznym i umiarkowanym w Azji, Europie i Ameryce Północnej. W Polsce podlega ochronie gatunkowej i występuje głównie w północnej części kraju – nad morzem, głównie w borze bażynowym i na torfowiskach, poza tym w Sudetach i Karpatach. Bażyna bywa wykorzystywana jako roślina jadalna, lecznicza i okrywowa.

Bagno zwyczajne Ledum palustre
gatunek rośliny z rodziny wrzosowatych. Nazwy zwyczajowe i ludowe: bagno pospolite, bagniak, dziki rozmaryn, rozmaryn leśny. Według starszych ujęć taksonomicznych gatunek ten, wraz z kilkoma innymi, był wydzielony do drobnego rodzaju bagno Ledum, później włączony został do rodzaju różanecznik Rhododendron. Występuje w stanie dzikim w środkowej i północnej Europie, w północno-wschodniej Azji, w północnej części Ameryki Północnej. Osiąga w Polsce południową granicę zasięgu. W Polsce jest rozpowszechniony na całym niżu, z wyjątkiem Kujaw i Wielkopolski gdzie jest rzadki. W górach polskich jest rzadki, zasięg występowania sięga najwyżej w Tatrach – do 1350 m n.p.m. W Karpatach najliczniej występuje na torfowiskach Kotliny Orawsko-Nowotarskiej, poza tym w Tatrach na kilku stanowiskach

Żurawina błotna Vaccinium oxycoccos
Gatunek o zasięgu wokółbiegunowym. Występuje w krajach północnej i środkowej Europy, północnej Azji i w Ameryce Północnej. W Polsce jest dość częsty na całym niżu, aż po Podkarpacie. Dość częsty jest także w Sudetach, natomiast w Karpatach jest rzadszy. Rozwój Krzewinka, chamefit. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Siedlisko W Polsce jest rośliną często spotykaną na torfowiskach wysokich i przejściowych oraz w borach bagiennych. Wymaga gleby kwaśnej i wilgotnej (roślina wybitnie kwasolubna). Jest rośliną żywicielską chronionego motyla modraszka bagniczka.

gnidosz królewski Pedicularis sceptrum-carolinum
Występuje w Europie i Azji. W Polsce jest gatunkiem rzadkim; rośnie we wschodniej części nizin. Współcześnie utrzymuje się na Niżu Wschodniobałtycko-Białoruskim, Polesiu i Wyżynie Lubelskiej. Bylina. Rośnie głównie na torfowiskach niskich. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Gatunek półpasożytniczej rośliny zielnej z rodziny zarazowatych.

wielosił błękitny Polemonium caeruleum
Lokalna nazwa rośliny to koziełek. W Polsce jest uprawiany i czasem dziczejący. Występuje w strefie klimatu umiarkowanego półkuli północnej. W Azji i Europie zwarty zasięg występowania ciągnie się od Europy Środkowej przez Europę Wschodnią po Syberię. Oprócz tego występuje na oderwanych od głównego zasięgu obszarach w Skandynawii, w Alpach, Pirenejach i Wielkiej Brytanii. Rośnie także w Ameryce Północnej (na Alasce i w północnej Kanadzie). W Polsce występuje na rozproszonych stanowiskach, głównie na niżu: na Pomorzu Zachodnim i Wschodnim, Podlasiu, na Lubelszczyźnie i w Puszczy Białowieskiej. Część z podanych dawniej w tych regionach stanowisk już nie istnieje. W Karpatach nie są obecnie znane żadne naturalne jego stanowiska.

wierzba lapońska Salix lapponum
Występuje w rejonach alpejskich Europy, w Azji, na Półwyspie Skandynawskim także w obrębie koła podbiegunowego. W Polsce występuje tylko we wschodnich Karkonoszach, na Mazurach oraz na Wyżynie Lubelskiej. rośnie na torfowiskach, a w górach także w piętrze kosówki. Występuje na miejscach słonecznych, lub częściowo tylko zacienionych.

skalnica torfowiskowa Saxifraga hirculus
W Polsce gatunek rodzimy, bardzo rzadki, osiąga południową granicę zwartego zasięgu. Występuje głównie w północnej części kraju. Znanych było tutaj około 150 jego stanowisk, ale na większości z nich gatunek ten już wyginął. Ponadto podawano jego występowanie na pojedynczych stanowiskach w Wielkopolsce, na Górnym Śląsku, Podlasiu i Lubelszczyźnie. Niemal wszystkie te stanowiska są już historyczne. Przed laty bardzo liczna była populacja tej rośliny na polanie Molkówka w Tatrach, jednak całkowicie wyginęła ona w latach 70. XX w. po wykonaniu melioracji polany, a skalnica torfowiskowa została uznana za gatunek wymarły w polskich Karpatach.

wełnianeczka alpejska Trichophorum alpinum
Gatunek subarktyczno-subalpejski. Występuje w umiarkowanej strefie w Europie, Ameryce Północnej i Azji. W Polsce występuje głównie w północno-wschodniej części kraju. Poza tym rejonem występuje tylko na pojedynczych stanowiskach na Pomorzu Zachodnim, Równinie Opolskiej, w Sudetach (tylko w Górach Izerskich, Karkonoszach i Górach Kamiennych) oraz w Tatrach Wysokich. W Tatrach podany został z 4 stanowisk: Miedziane, nad Wielkim Stawem Polskim, Stawem Litworowym Gąsienicowym i Morskim Okiem. Bylina, geofit. Kwitnie w maju i czerwcu. Występuje głównie na torfowiskach niskich oraz przejściowych, a także źródliskach.

Borówka bagienna Vaccinium uliginosum
Krzewinka. Kwitnie w maju–czerwcu. Występuje na torfowiskach i bagnach. Owoce jadalne, niezbyt smaczne, często mylnie sądzi się, że powodują odurzenie. W rzeczywistości powoduje to pyłek kwiatowy bagna zwyczajnego (Ledum palustre), które rośnie zazwyczaj obok tej borówki. Jagody borówki bagiennej zawierają witaminy oraz kwasy organiczne. Jest rośliną żywicielską chronionego motyla modraszka bagniczka.


Flora jest tu równie bogata i porównywalna z podobnymi obszarami terenów sąsiednich. Występuje tu ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych, w tym ponad 900 w granicach Parku. Stwierdzono 90 gatunków podlegające ochronie całkowitej i 17 pod ochroną częściową. 45 gatunków tu występujących znalazło się na "Czerwonej liście roślin naczyniowych zagrożonych w Polsce". Do najrzadzszych gatunków należą: zanokcica zielona, skrzyp pstry, widłak wroniec, rosiczka długolistna, Wąkrota zwyczajna, tłustosz zwyczajny, płesznik zwyczajny, zaraza niebieska, niebielistka trwała, szachownica kostkowata, kosaciec bezlistny oraz 20 gatunków storczykowatych z najokazalszym krajowym gatunkiem obuwikiem pospolitym (najliczniejsza w Polsce populacja!). Do najbardziej interesujących pod względem bogactwa florystycznego siedlisk zaliczyć należy obok mechowisk turzycowych- mineralne wyniesienia "grądy".


Zanokcica zielona Asplenium viride
gatunek należący do rodziny zanokcicowatych. Występuje w Europie, Azji południowej i wschodniej oraz w Ameryce Północnej. W Polsce na południowym niżu i w górach nierzadka.

Skrzyp pstry Equisetum variegatum
Występuje od maja do sierpnia na piaszczystych wilgotnych terenach, torfowiskach, również przy brzegach rzek. Roślina trwała, o wysokości od 10 do 30 cm. Jest to gatunek rzadki.

Widłak wroniec Huperzia selago
Przez górali zwany nietotą. Wroniec odróżnia się do pozostałych widłaków nieobecnością kłosów zarodnionośnych (zarodnie wykształcają się w kątach liści). Od wykiełkowania zarodnika do osiągnięcia pełnej dojrzałości mija ok. 20 lat. Ziele wrońca zawiera trujące alkaloidy (likopodynę i selaginę), a wywar z niego był niegdyś używany jako środek przeciw pchłom i wszom.

rosiczka długolistna Drosera anglica
Roślina owadożerna. Nazwa rosiczka pochodzi stąd, że na gruczołach jej liści powstaje lepka substancja wabiąca owady, przypominająca rosę.

Wąkrota zwyczajna Hydrocotyle vulgaris
Występuje w całej Europie Zachodniej z nielicznymi stanowiskami na Islandii i Azorach. Rośnie w południowej Skandynawii, krajach nadbałtyckich, w Polsce głównie w zachodniej części kraju, nielicznie na wschodzie, z pojedynczymi stanowiskami na Białorusi i Ukrainie. Zwarty zasięg kończy się na Alpach. Dalej na południe i wschód gatunek bardzo rozproszony – spotykany jest na Półwyspie Apenińskim i wyspach Morza Śródziemnego, lokalnie w Afryce północnej, w rejonie Kaukazu, w Iranie na południe od Morza Kaspijskiego oraz w Izraelu. Rośnie na torfowiskach niskich, wilgotnych łąkach, nad brzegami wód, na glebach bagnistych i torfowych, także w wodzie.

tłustosz pospolity Pinguicula vulgaris
Występuje w Azji, Europie i Ameryce Północnej. W Polsce występuje w górach i na całym niżu z wyjątkiem północno-wschodniej części kraju. Roślina dość rzadka. Jest przedstawicielem nielicznych na obszarze Polski roślin owadożernych.

niebielistka trwała Swertia perennis
Występuje w Europie i Azji, w Polsce głównie w wyższych partiach Karpat i Sudetów i bardzo rzadko na niżu. Roślina miododajna, zapylana przez muchówki. Siedlisko: rośnie na brzegach potoków, na wilgotnych skałach, na torfowiskach. W Tatrach występuje od regla dolnego po piętro alpejskie, głównie w piętrze kosówki i piętrze alpejskim. Występuje zarówno na podłożu wapiennym, jak i granitowym. Roślina miododajna i owadopylna.

Płesznik zwyczajny Pulicaria vulgaris
Rośnie w rowach, na brzegach wód i torfowiskach. Kwitnie od lipca do września. Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski

Zaraza niebieska Orobanche purpurea
W Polsce jest rzadka. Podawana była ze Śląska, Pomorza, Wyżyny Małopolskiej i Lubelskiej oraz Pienin. Jednakże w ostatnim czasie potwierdzono jej występowanie tylko na jednym stanowisku. Kwitnie w czerwcu i lipcu, natomiast owoce pojawiają się w lipcu i sierpniu. B

szachownica kostkowata Fritillaria meleagris
Występuje głównie w Europie Zachodniej. W rozproszeniu spotyka się ją w środkowej i południowo-wschodniej Europie. W Polsce gatunek bardzo rzadki. Występuje na Pomorzu, w Wielkopolsce, w okolicach Przemyśla (rezerwat przyrody Szachownica kostkowata w Stubnie, rezerwat przyrody Szachownica w Krównikach), nad Sanem oraz Biebrzą.

Storczyki:

• 
• 
• 


• 
• 

Rozległość obszaru, jego pierwotność i odmienność sprawiają, że w dolinie Biebrzy zachowała się specyficzna fauna w dużym stopniu związana z naturalnymi ekosystemami bagiennymi i wodnymi. Stwierdzono tu obecność 48 gatunków ssaków. M.in. 10 gatunków nietoperzy - w Twierdzy Osowiec obserwowano największe w Polsce północno-wschodniej skupiska kolonii zimujących nietoperzy. Wśród drobnych ssaków uwagę zwraca pospolitość i wysokie zagęszczenie nornika północnego (Microtus oeconomus), świadcząca o specyfice środowisk bagiennych. Z pozostałych ssaków na uwagę zasługują: wilk, wydra, łoś i bóbr. Znajduje się tu największa w kraju ostoja łosia (ok. 400 sztuk). Reintrodukowany po ostatniej wojnie bóbr jest obecnie zwierzęciem pospolitym.

Ssaki nieco większe:

• 
• 
• 
• 
• 
• 

W dolinie Biebrzy obserwowano 271 gatunków ptaków, w tym ponad 180 lęgowych. Jest najważniejszą ostoją dubelta, kropiatki, orlika grubodziobego, rybitwy białoskrzydłej i derkacza w Europie Środkowej i Zachodniej. Jest też ważnym "przystankiem" dla migrujących siewkowców, kaczek, gęsi i żurawi. Dlatego też dolina Biebrzy została uznana przez BirdLife International za ostoję ptaków o randze światowej. BPN jest też na liście Konwencji Ramsarskiej.

avifauna:

• 
• 
• 
• 
• 
• 

Ichtiofauna dorzecza Biebrzy liczy 36 gatunków ryb oraz wielką rzadkość: minoga ukraińskiego - gatunku charakterystycznego dla wschodniej części Morza Czarnego. Liczebność i biomasa ryb jest tu znacznie wyższa niż w innych nizinnych rzekach Polski. W grupie bezkręgowców stwierdzono ponad 700 gatunków motyli, w tym 94 gatunki motyli dziennych. Wykazano obecność 448 gatunków pająków, wśród nich znaczący udział (71) mają gatunki rzadkie, znane z nie więcej niż 3-5 stanowisk w kraju, a 10 gatunków pająków znanych jest tylko stąd. Do tej pory poznano ponad 500 gatunków chrząszczy, 42 gatunków chruścików i 19 gatunków pijawek.

Nietoperze i małe ssaki:

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Na szczególną uwagę (obok rzecz jasna ptaków) zasługują płazy. W Polsce wszystkie gatunki płazów objęte są całkowitą ochroną prawną na mocy Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 26.09.2001 r. W dolinie Biebrzy występuje 12 gatunków płazów: traszka grzebieniasta (Triturus cristatus), traszka zwyczajna (Triturus vulgaris), kumak nizinny (Bombina bombina), grzebiuszka ziemna (Pelobates fuscus), ropucha szara (Bufo bufo), ropucha zielona (Bufo viridis), ropucha paskówka (Bufo calamita), rzekotka drzewna (Hyla arborea), żaba jeziorkowa (Rana lessonae), żaba śmieszka (Rana ridibumda), żaba trawna (Rana temporaria), żaba moczarowa (Rana arvalis) oraz jeden mieszaniec międzygatunkowy- żaba wodna (Rana esculenta).

Płazy i gady:

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Drogi stanowią szczególne zagrożenie dla płazów Biebrzańskiego Parku Narodowego, które podczas złożonego cyklu życiowego odbywają coroczne migracje między środowiskami, w których rozmnażają się, żerują i hibernują. Na wiosnę (marzec- Maj) na drogach giną starsze generacje płazów zmierzające do miejsc rozrodu, natomiast późnym latem i jesienią (wrzesień-październik) ruch drogowy zmniejsza liczebność wszystkich grup wiekowych udających się na zimowiska.

Ichtiofauna:

• 

Na uwagę w Biebrzańskim Parku Narodowym zasługują liczne zabytki- poczynając od drewnianych chałup, poprzez liczne kościoły (w tym drewniane: m.in. w Kamiennej Starej, Kramarzewie, Giełczynie i Jaminach), ośrodek kultu maryjnego w Dolistowie Starym, aż po surową Twierdzę Osowiec